Leren alleen van papier of ook direct van patiënten zelf? Een activerende lesvorm maakt de lesstof aansprekender waardoor die bij studenten langer beklijft. “Wanneer een patiënt op het college bijvoorbeeld vertelt over die medicatie die hij met moeite kon doorslikken, geeft dat inzicht” stelt Roos de Jonge. “Plus ervaringen van patiënten komen nu eenmaal krachtiger bij studenten binnen.”

Het gebeurt steeds vaker dat patiënten deelnemen aan colleges waarin zij hun ervaringen delen met studenten. “Het stimuleert studenten tot kritisch denken over de zorgpraktijk en hun eigen rol erin als toekomstig arts”, vervolgt Roos, adviseur patiëntenparticipatie. “Beter onderwijs leidt uiteindelijk tot betere zorg. Beide zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Vandaar het belang van patiënten en hun zorgervaringen in het onderwijs. Vanuit het UMC-brede programma Patiëntenparticipatie hebben we een vaste klankbordgroep met erin twaalf actief betrokken patiënten. Daarnaast beschikken we over een database met patiënten die graag hun verhaal vertellen en hebben aangegeven mee te willen werken aan activerende onderwijsvormen.”

Lift

Hoe kun je patiënten in de onderwijspraktijk mee laten doen; welke rol kan een patiënt hierin hebben? Roos: “Een patiënt kun je laten deelnemen aan kleinschalig onderwijs. Zo was er een werkcollege waarin studenten aan de slag gingen met het opzetten van een Patiënteninformatieformulier (PIF) voor een trial. Patiënten bekijken dan of de inhoud van het formulier begrijpelijk en toegankelijk is en geven studenten hun feedback. Begrijpen patiënten met dit formulier de bedoeling van het onderzoek, weten ze precies waar ze aan mee gaan doen? Onderzoekers komen namelijk vaak met ingewikkelde onderzoeksuitkomsten en -prognoses die patiënten helemaal niets zeggen. Zo kan een cardiologiepatiënt bijvoorbeeld liever willen weten of ze in plaats van de lift, straks weer voorzichtig de trap kunnen nemen. Een oncologiepatiënt of hij minder misselijk zal zijn van een kuur.”

Het verschil maken

“Wat ik voor docenten kan betekenen? Ik bied onder andere hulp bij het opzetten van een college samen met een patiënt”, vervolgt Roos. “Bijvoorbeeld voor de docent die aan de hand van patiëntenervaringen zijn studenten wil laten zien wat hun rol als arts kan zijn in de transitieperiode tussen ziekenhuis en huisarts. De zoeken we de juiste patiënt. Het leerdoel moet aansluiten bij het verhaal van de patiënt.
Of ik geef advies: bijvoorbeeld patiënten zelf tijdens een college laten vertellen over hun gewenste spreekkamer. Of is het een interview vorm of doen ze een opdracht samen met de patiënt, Studenten krijgen zo waardevolle adviezen die ze later kunnen gebruiken in hun zorgpraktijk. We leren hun dat de belangrijkste patiënt is de patiënt die tegen over hen zit. De kwaliteit van zorg niet staat of valt met het systeem. Zelf kun je individueel als arts immers ook het verschil maken. Hoe? Patiënten vertellen het allemaal graag.” 

Meer informatie

Wil je als docent ook meer patiëntenparticipatie in jouw onderwijs? Bij Roos de Jonge kun je terecht voor alle informatie erover en praktische adviezen via R.R.deJonge-2@umcutrecht.nl.

Kwaliteitsgelden

Meer activerende onderwijsvormen komen mede voort uit het programma Kwaliteitsgelden dat met zijn eerste thema inzet op kleinschaliger en intensiever onderwijs.