Terug

OPTiMiSE - de resultaten

Wetenschappelijk onderzoek Wat is de beste behandeling voor eerste psychose?
  1. Wat is het doel van het onderzoek?
  2. Wie zijn de onderzoekers?
  3. De resultaten
  4. Amisulpride
  5. Publicatie

De OPTiMiSE trial richtte zich op de vraag hoe patiënten met een eerste psychose het best behandeld kunnen worden. Dit werd niet gedaan door nieuwe medicijnen te onderzoeken, maar door onderzoek te doen naar de beste toepassing van bestaande antipsychotica.

Wat is het doel van het onderzoek?

Schizofrenie is een psychiatrische ziekte waarbij patiënten kwetsbaar zijn voor het krijgen van psychoses. Naar schatting heeft ongeveer 0.5% van de bevolking schizofrenie. Het is voor behandelaren, patiënten en naasten vaak een lange zoektocht naar de juiste medicatie. Hierbij spelen twee vragen een grote rol: welke medicatie probeer je eerst? En hoe lang wacht je op het effect voordat wordt overgestapt op een ander middel? Als de medicatie onvoldoende helpt blijven psychotische symptomen aanwezig of ligt een nieuwe psychose op de loer: een patiënt wordt of blijft bijvoorbeeld achterdochtig, hoort stemmen en kan niet meer helder denken. Deze Europese studie is één van de eerste onderzoeken die een dergelijk behandel-algoritme test.

De medicatiestudie was onderverdeeld in 3 fasen:

Wie zijn de onderzoekers?

  • René Kahn, professor
  • Iris Sommer, professor
  • Metten Somers, arts
  • Inge Winter, projectmanager
  • Paula Ywema, onderzoekscoördinator

De resultaten

Tussen mei 2011 en mei 2016 tekenden 481 patiënten een toestemmingsformulier voor deelname aan de studie. De studie werd uitgevoerd in 27 centra in 14 Europese landen en Israël. Het UMC Utrecht was in deze studie het coördinerend centrum. Opvallend veel patiënten in de studie lieten al na 4 weken verbetering zien als ze amisulpride gebruikten. De mensen bij wie onvoldoende verbetering zichtbaar was, gingen door naar de 2e fase van 6 weken behandeling. Ook hier knapten veel mensen van op, maar er werd geen verschil gevonden tussen mensen die met amisulpride of een ander medicijn, olanzapine, werden behandeld. Daarmee werd in het onderzoek aangetoond dat het niet zinvol lijkt om te wisselen van medicatie. Een wisseling kan echter wel tot bijwerkingen leiden, zoals gewichtstoename of slaperigheid. Patiënten die onvoldoende reageerden na in totaal 10 weken behandeling kregen daarna het medicijn clozapine, een middel dat nu in Europa gemiddeld pas na tien jaar wordt voorgeschreven omdat het als ‘laatste mogelijkheid’ beschouwd wordt vanwege ernstige bijwerkingen. De clozapine heeft in deze studie bij een meerderheid van de patiëntengroep tot verbetering geleid en een aantal patiënten is hiermee zelfs hersteld.

Amisulpride

Het medicijn amisulpride blijkt in deze studie een belangrijke behandeloptie, vooral bij mensen met een eerste psychose. Het medicijn was tijdens de duur van het onderzoek in Nederland en daarvoor niet geregistreerd voor de behandeling van schizofrenie, wel in alle overige Europese landen. Vanaf maart 2018 is amisulpride ook in Nederland verkrijgbaar. Onder de naam ‘Amice’ heeft het Nederlandse farmaceutische bedrijf ACE het op de markt gebracht.

Amice is op doktersvoorschrift verkrijgbaar via de reguliere apotheek die het rechtstreeks kan bestellen bij ACE Apotheek. Het hangt van de zorgverzekeraar af of deze akkoord gaat met vergoeding van het medicijn. Dat kan zijn als de behandelaar aangeeft dat hij Amice voorschrift op basis van medische noodzaak.

In november 2018 heeft ACE bekend gemaakt dat Amice onder bepaalde voorwaarden voor vergoeding in aanmerking komt:

“Uitsluitend voor patiënten die bewezen niet uitkomen met een typisch/klassiek antipsychoticum, een atypisch/modern antipsychoticum en óók niet met clozapine.”

Publicatie

Amisulpride and olanzapine followed by open-label treatment with clozapine in first-episode schizophrenia and schizophreniform disorder: a three-phase switching study, The Lancet Psychiatry

Deze pagina is het laatst bewerkt op

22 november 2018

Heeft deze informatie u geholpen?