Na een operatie bij hoofd-halskanker zijn de gevolgen vaak heel zichtbaar. In het UMC Utrecht doen we er alles aan de neus, kaak of mond zo goed mogelijk te herstellen. Zo’n reconstructie is maatwerk. Altijd samen met de patiënt. Zoals bij Marijke (69), die na mondkanker een kaakprothese kreeg. “Toen ik mijn kleindochter een kus gaf, hoorden we een geluidje van de prothese. We hebben vreselijk gelachen. Nu zegt ze: kom hier dan krijg je een klik-kus.”

Een flinke operatie was nodig om de mondkanker bij Marijke (69) te verwijderen. Ook een deel van de kaak werd weggehaald. Maar met een nieuwe kaakprothese, die de tandtechnicus in het UMC Utrecht samen met Marijke helemaal op maat voor haar ontwikkelde, praat en eet ze nu weer zoals voorheen. “Ik kan praktisch alles weer eten als ik het maar goed snij. Daarom heb ik altijd een inklapbaar mesje bij me. Uit lunchen met vriendinnen, vraag ik de kok of hij de korsten eraf snijdt. Scheelt mij weer gedoe.”

En zo staat Marijke ook in het leven. Positief. “Bij pakken neerzitten helpt niet, je moet er positief instaan. Dat is ook mijn karakter. In het ziekenhuis zijn ze zo betrokken met je. De artsen, de fysio, zelfs de receptionist, iedereen is aardig en meedenkend. Het enige wat ik mis: ik kan niet meer in een appel bijten. Maar dan denk ik: als dat alles is.”

Mondkanker daar had ik nog nooit van gehoord

Tijdens het kerstdiner merkte Marijke dat zij een uitstulping in de mond had. Een stukje ‘wild vlees’ noemde ze het daarom maar. Bij een eerstvolgende controle constateerde haar tandarts, dat het er niet goed uitzag. Hij verwees Marijke direct door naar de kaakchirurg. Na een biopt kwam de diagnose.

Het bleek mondkanker. In de rechterkant van de wang, en ook in de bovenkaak. “Je schrikt je een ongeluk en je weet niet hoe het verder gaat. Hij zei: u gaat een heel zwaar jaar tegemoet. Nou meneer ik ben een pittige vrouw, als ze maar iets voor me kunnen doen”, vertelt Marijke over haar reactie op dat moment. “Ik heb altijd een eigen kapsalon gehad, daar hoor je verhalen. Maar mondkanker daar had ik nog nooit van gehoord. Dus meteen denk je ‘oh jee’.”

Je ziet er bijna niets meer van!

In het speciale centrum voor hoofd-halskanker in het UMC Utrecht werd Marijke binnen 14 dagen geopereerd. “Drie uur lag ik onder het mes. Via je lip naar je neus toe en langs de neusvleugel tot bijna aan je oog wordt het open gemaakt. Maar heel eerlijk: je ziet er bijna niets meer van!”
 
Vóór de operatie had Marijke drie keer een consult bij de tandtechnicus op de hoofd-halspolikliniek. “Die heeft 3D-foto’s van mijn kaak gemaakt voor de prothese. Tijdens de operatie halen ze tumor weg en een stuk bovenkaak. Dan zetten ze die protese erin. Nadien ging ik iedere week naar de tandtechnicus voor het bijstellen van de protese, want je mond verandert heel snel. M’n kaak kon niet ver open.” 

Puree met boontjes

Wat Marijke het meest is bijgebleven? Dat was het moment van wakker worden na de operatie. “Ik kwam op zaal terug en kreeg puree met boontjes, dat vergeet ik nooit meer. Ik had trek, maar kon m’n mond bijna niet opendoen. Dus het werd een rommeltje. Maar mijn kleindochter riep heel blij: je zit alweer aan de boontjes. En zo moet je het ook maar zien. Het is vervelend, maar het is nu eenmaal zo.” 

Oefenen bij de orofaciaal fysiotherapeut 

Bij het herstel na de operatie kreeg Marijke hulp van de orofaciaal fysiotherapeut. “Zij behandelde mijn kaakspieren van binnen en van buiten. En helpt me hoe ik de kaak zover mogelijk open krijg. Met een hulpmiddel ‘Therabite’ kan ik oefenen om de kaak verder open te doen.” Ook maakte de chirurg het litteken nog wat dunner. “Heel fijn, dat het van binnen nu wat minder strak staat.”  

Kerstkaarten voor het goede doel

Na drie maanden nazorg bij de chirurg en vier maanden bij de tandtechnicus, zijn de controles voor Marijke nu veel minder vaak. Ze heeft haar leven een nieuwe invulling gegeven. “Ik was net met pensioen gegaan. Gek genoeg heb ik de kapsalon geen minuut gemist. Ik ga veel op pad met vriendinnen en schilder heel graag. De grote kerstboom die ieder jaar in mijn woonplaats wordt opgetuigd, heb ik geschilderd en als kerstkaart verkocht voor het goede doel. Mag jij raden welk.”