In deze dagboekserie komen UMC-medewerkers aan het woord. Dit keer is dat kinderverpleegkundige Jolien: “De driejarige peuter moet even op de weegschaal staan, maar vindt het erg spannend. Ik zal iets creatiefs moeten bedenken, zodat hij er toch op gaat staan. Ik stel voor dat we eerst de speelgoedtreintjes erop zetten. Samen pakken we de treintjes en zetten ze op de weegschaal. Zie je wel, het is leuk om op de weegschaal te staan. We halen de treintjes er weer af en nu is het de beurt aan de peuter. Zal hij op de weegschaal gaan staan? Voetje voor voetje loopt hij naar voren…. en stapt op de weegschaal. Zo, dat hebben we toch weer mooi opgelost!” 

Kinderverpleegkundige Jolien Bootsma werkt op de afdeling Kameleon van het Wilhelmina Kinderziekenhuis, onderdeel van het UMC Utrecht. Op de afdeling ziet zij kinderen van 0 tot 18 jaar, die hier komen voor een dagbehandeling of operatie. Een grote groep kinderen komt hier regelmatig voor een infuus. Dit kan een bloedtransfusie zijn of een infuus om medicatie toe te dienen, vanwege een chronische aandoening of een bloedaandoening. In dit dagboek vertelt Jolien over haar dagelijkse werk. 

Dinsdag – provocatiedag  

“Om 6.30 uur gaat de wekker. Eerst mezelf klaar maken en dan mijn tweejarige peuter. Vervolgens eerst de kleine afzetten bij de opvang en dan doorfietsen naar het WKZ. Het is ongeveer 35 minuten fietsen en vooral op de terugweg is het heerlijk om langs de verschillende files van auto’s naar huis te fietsen. Ik kom omgekleed om 8.15 uur de afdeling op en begin met het daglijstje te bestuderen. Hierop staat hoe laat de patiënten komen en wat welke verpleegkundige vandaag gaat doen. Dat is bij ons op de afdeling elke dag weer anders. Vandaag is het provocatiedag op de afdeling. Dat betekent dat ik vandaag bij verschillende kinderen moet testen of zij (allergisch) reageren op een bepaald soort medicatie of voedsel. Altijd interessant, want je weet van tevoren nooit of iemand ergens op reageert.  

Stukje ei met appelmoes 
Als eerste komt de tweejarige Ayoub voor een provocatietest met eieren. Ayoub moet drie keer een half ei opeten. Dit is best een grote uitdaging, want hij vindt het ei niet echt lekker. Dus ik moet iets creatiefs proberen. Ik probeer eerst een stukje ei met appelmoes, en misschien is een beloning met een rozijntje een succes. Helaas, niks is zo grillig als een tweejarige die echt niet wil. Dan maar een hapje ei met Danoontje. Ook dat is niet de gouden oplossing. De ouders van Ayoub proberen ook van alles: filmpjes kijken, afleiden met auto’s, maar niks werkt. Totdat zijn moeder ineens een banaan uit de tas haalt. Hier is deze kleine man wel erg van gecharmeerd. Ik pureer de halve banaan en doe er stukjes ei en banaan doorheen. En warempel: hij begint te eten! Wat een heerlijk moment. De dag is nu voor Ayoub en zijn ouders niet op een mislukking uitgelopen. Hij moet nu nog twee uur blijven om te observeren of hij reageert op het ei. Na de twee uur reageert Ayoub niet met een allergische reactie en mag hij lekker naar huis.  

Spugen en scheetjes laten 
Daarna komt de eenjarige Bart met mogelijk koemelk-allergie. Hij moet drie keer een hoeveelheid melk drinken en dan is het afwachten hoe hij hierop reageert. Bart heeft al een infuus gekregen om eventueel gelijk vocht en medicatie tegen misselijkheid en spugen toe te dienen als hij op de melk reageert. Bart drinkt met smaak alle drie de porties melk op en gaat daarna heerlijk slapen. Na een uur wordt hij huilend wakker, kronkelt in bed en is moeilijk te troosten. Ineens begint hij flink te spugen en scheetjes te laten. Bart lijkt te reageren op de melk en krijgt medicatie tegen de misselijkheid en het spugen. Helaas gaat hij nog meer spugen en krijgt dunne ontlasting, waardoor hij ook een infuus met vocht krijgt. Gelukkig gaat het daarna beter en ligt hij lekker bij zijn moeder een filmpje te kijken. En heeft hij daarna niet meer gespuugd. De kinderallergoloog gaat nu samen met de ouders de resultaten van de test bespreken en leefregels opstellen, zodat hij zo min mogelijk last heeft van zijn allergie.”  

Woensdag – omloopdag 

“Ai de wekker gaat weer vroeg. Vandaag doe ik een ‘Omloop’ dienst. Dat betekent dat ik overal waar ze extra hulp nodig hebben, kan bijspringen. Bijvoorbeeld bij het klaarmaken van medicatie, patiënten overnemen van mijn collega’s of assisteren bij collega’s. Ik weet nooit wat de dag brengt en dat bevalt mij wel. Bij ons op de afdeling komen kinderen voor infusietherapieën. Dit betekent dat zij om de drie tot zes weken bij ons op de afdeling hun medicatie krijgen via een infuus of een bloedtransfusie en dat vaak al jaren. Deze kinderen hebben een chronische aandoening, zoals de ziekte van Crohn of een botaandoening. Doordat je de kinderen zo vaak ziet, zie je ze opgroeien en leer je ze ook echt kennen. Soms heeft een kind lastige vaten of zijn ze verstopt onder een laagje babyvet en dan sporen we ze op met behulp van een echo. Dat is superfijn want die diepe, weggestopte vaten zijn dan zo te vinden!  

Afleidingstechnieken 
Als eerste ga ik vandaag bij de tienjarige Michelle met de echo een infuus plaatsen. Ze zit bij haar mama op schoot en geeft het aan wanneer ik mag prikken. Ze neemt de tijd om rustig te worden en iedereen is stil. Als zij haar duim opsteekt, mag ik prikken. Het werkt voor haar echt heel goed, maar ik kan slecht mijn mond houden. Zo gebeurt het regelmatig dat er tijdens het moment stilte toch iets gebeurt waardoor we allemaal moeten lachen. En dan moeten we weer opnieuw beginnen. Gelukkig kent Michelle mij en soms gaat ze zelfs dingen doen om mij aan het lachen te krijgen. Niet heel effectief, maar wel erg gezellig. Gelukkig lukt het mij vandaag om niet te lachen. Michelle steekt haar duim op en ik plaats het infuus.  

Nachtje logeren bij de Efteling
De volgende patiënt is ook een meisje van 10 jaar. Ze heeft een infuus nodig voor een MRI-scan. Ze blijkt moeilijk te prikken, dus ik probeer het met de echo. Als ik de kamer binnenkom tref ik een opgevouwen verdrietig meisje aan met veel tranen over haar wangen. Ze vindt het echt niet leuk. Ik leg haar uit hoe de echo werkt en laat haar meekijken naar haar bloedvaten. Ze ziet hoe groot ze zijn en dat ik ze netjes kan volgen. Het meisje vindt het erg spannend, maar het lukt om haar af te leiden en het infuus prikken gaat gelijk goed. Het meisje is zichtbaar opgelucht. En zegt dan: ‘Aah het is klaar! En je weet het hè mama wat je beloofd hebt: we gaan een nachtje logeren bij de Efteling’. Moeder kijkt mij aan en zegt: ‘Tsja, ik vond het ook een beetje spannend en riep het leukste wat ik kon bedenken om haar af te leiden, zodat het prikken zou lukken…’.  Dat was een dure opwelling van haar mama.”  

Donderdag - sedatiedag 

‘Vandaag moet ik al om 7.15 uur op de afdeling zijn, wat betekent dat de wekker al om 6.00 uur gaat. Ik vind deze diensttijd altijd erg vroeg en vind dat ik met de auto naar mijn werk mag. Deze dag werk ik aan de chirurgische kant van de afdeling en begeleid ik kinderen van en naar de operatiekamer voor kleinere ingrepen. Ik zie op het daglijstje dat ik de sedatiepatiënten doe. Deze patiënten krijgen een infuus om sedatie te geven. Dit is een minder diepe slaap dan tijdens een narcose en je blijft zelf ademen. Vandaag zijn er twee gastroduodenoscopieën. Dit zijn onderzoeken van de slokdarm, maag en begin van de dunne darm. Er wordt een camera via de mond ingebracht om te kijken of er afwijkingen te zien zijn. Waar nodig wordt een stukje weefsel, een biopt, afgenomen.  

De stoerste patiënt van de dag 
Mijn eerste patiënt is de vijfjarige Lize. Terecht de stoerste patiënt van de dag. Zij laat het infuus plaatsen als een echte koningin. Ze kijkt heel stoer mee, vindt het geen pijn doen (lang leve de pleisters die de huid vooraf verdoven) en vindt het wel interessant om te zien hoe de slaapmedicatie in haar hand gaat. Zij wordt onderzocht om te kijken of haar slokdarm ontstoken is. Na het onderzoek wordt ze vrolijk wakker, eet drie boterhammen en gaat daarna lekker naar huis. De tweede patiënt is de vijftienjarige Samuel. Hij heeft de ziekte van Crohn en al vaker zo’n onderzoek gehad. Vandaag komt hij voor controle om te kijken of zijn darmen er beter uitzien. Hij heeft maar één wens: ‘Mag ik alsjeblieft zo lang mogelijk slapen? Wil je mij niet eerder wakker maken?’ Een echte tiener, zo lang mogelijk willen slapen. 

Huilend van de buikpijn 
De laatste patiënt is de dertienjarige Maaike. Zij heeft al langer buikpijnklachten en krijgt een coloscopie. Hierbij wordt een camera in de darmen ingebracht om die te bekijken. Tijdens de scopie zijn flink ontstoken darmen te zien. Dit kan heel goed de buikpijn verklaren. Er zijn verschillende biopten afgenomen, waar het lab naar gaat kijken. Als Maaike terug is op de afdeling en langzaam wakker heeft ze nog steeds veel buikpijn. Ik overleg met de Maag-Darm-Lever (MDL) arts die de scopie heeft uitgevoerd. De darm is waarschijnlijk extra geprikkeld door het onderzoek waardoor het nu meer pijn doet. Ik geef haar paracetamol en kijk of het beter wordt. Ook leg ik een warme doek over haar buik, misschien helpt dat. Maaike wil een uurtje later graag naar huis. Ik kom haar uitzwaaien, maar zie een meisje voorovergebogen, huilend van de buikpijn. Ik leg haar terug in bed en bel weer de MDL-arts. De arts komt langs en beoordeelt de buik. De buik is soepel, wat een goed teken is. Ik mag haar sterkere pijnstilling geven. De buikpijn neemt een half uur af, maar is daarna weer terug. Maaike is erg verdrietig en heeft duidelijk heel veel buikpijn. In overleg met de MDL-arts wordt Maaike opgenomen, zodat we haar pijnstilling kunnen geven en observeren hoe het gaat met de buikpijn.”  

Vrijdag - scholingsdag 

“De wekker gaat op een redelijk tijdstip: 7.15 uur. Vrijdag is het papa-dag, waardoor ik alleen mijzelf moet klaarmaken en dat scheelt aanzienlijk tijd. Ik moet vandaag wel opletten wat ik aantrek. We hebben scholingsdag en dan hoeven we geen wit uniform aan. Iedereen komt dan in zijn ‘eigen’ kleding. Leuk om ook zo elkaar eens te zien! Op de scholingsdag spreken meerdere professionals, ieder over hun eigen vakgebied. Eén van deze sprekers vertelt over uveitis (ontsteking in het oog). We bespreken een patiënt die vaak op de afdeling Kameleon komt. We staan uitgebreid stil bij welke medicatie we al hebben geprobeerd, en welke opties er nog zijn. Daarna herhalen we de Pediatric Basic Life Support. Dit is de reanimatie van baby’s en kinderen. Gelukkig is iedereen geslaagd en kan het weekend beginnen!”