Bart werkt als postdoc binnen het UMC Utrecht aan een radiostethoscoop waarmee men van buitenaf kan meten of het hart achteruitgaat. Dit maakt het mogelijk om de behandeling van patiënten met hartfalen zo vroeg mogelijk aan te passen. Zelfs voordat patiënten extra klachten krijgen.

Een goede behandeling met medicijnen kan voorkomen dat klachten door hartfalen terugkeren of erger worden. Maar wat is het juiste moment om de medicatie opnieuw in te stellen? Vaak komen patiënten door nieuwe klachten opnieuw in het ziekenhuis terecht. Daar kunnen ze onderzoeken of het hart minder goed werkt en kunnen de patiënten goed behandeld worden. “Het lastige is alleen dat het hart al een tijd minder goed pompt, voordat patiënten er iets van merken”, zegt Bart. “Een ziekenhuisopname verslechtert over het algemeen de prognose voor een patiënt.”

Mogelijk heeft biomedisch ingenieur Bart Steensma een oplossing voor dit probleem. “Ik heb een radiostethoscoop ontworpen waarmee je simpel buiten het lichaam kunt meten hoe goed het bloed door het hart stroomt”, licht Bart toe. “Ik ga onderzoeken of dit apparaat kan meten dat het hart minder goed pompt nog voordat hartfalenpatiënten klachten krijgen en naar het ziekenhuis moeten.”

Bestaande techniek 

Het idee ontstond in coronatijd en is gebaseerd op een techniek uit de MRI. 

 “Met dezelfde radioantennes die ook in een MRI-scanner worden gebruikt, kunnen we buiten de MRI-scanner beweging meten, bijvoorbeeld het pompen van het bloed door een hart”, vertelt Bart. “Tijdens de coronaperiode ben ik op basis van dat principe een prototype gaan solderen. Een apparaat dat patiënten zelf thuis zouden kunnen gebruiken. En daar is in het RF Lab bij de 7T groep een tweede prototype uit voortgekomen. Het ontwikkelen van deze radiostethoscoop is een secuur proces waarbij Bart aan allerlei wettelijk eisen moet voldoen en ook de werkzaamheid van de radiostethoscoop moet worden aangetoond. Dat gebeurt nu in samenwerking met de afdeling medische technologie.

De Dekkerbeurs van bijna €280.000 euro die de Hartstichting heeft toegekend geeft het onderzoek een forse impuls. “Er loopt een safety-studie en we kunnen eerder patiënten met hartfalen gaan betrekken bij het onderzoek en de ontwikkeling van dit apparaat.” De echo is één van de huidige standaarden voor het meten van hartfunctie. Bart hoopt dat de radiostethoscoop uiteindelijk vergelijkbare resultaten gaat opleveren. Dan wordt de inzet van dit apparaat mogelijk ook interessant voor patiënten met hartfalen die poliklinisch worden behandeld.

Als dit lukt, kan je over enkele jaren mensen met hartfalen gemakkelijk thuis in de gaten te houden met dit apparaat. Artsen kunnen dan tijdig beslissen of mensen bijvoorbeeld meer medicijnen nodig hebben om klachten te voorkomen. Dit verbetert de kwaliteit van leven van patiënten, maar beperkt ook het aantal ziekenhuisopnames.

Impact vergroten

Bart werkt binnen UMC Utrecht inhoudelijk intensief samen met hoofdonderzoeker en professor Nico van den Berg. Er zijn al concrete plannen om een spin-off te realiseren. Hierbij werkt Bart nauw samen met Utrecht Holdings. “Ik ben geïnteresseerd in technologie. Wat is er dan mooier dan met die technologie een bijdrage leveren aan de gezondheid van mensen? Een spin-off kan de impact van dit project vergroten waardoor we de kwaliteit van leven van patiënten verbeteren, maar ook het aantal ziekenhuisopnames beperken. Het geeft mij voldoening om daaraan bij te dragen.”