Het UMC Utrecht zoekt voortdurend de overtreffende trap: wat vandaag goede zorg is, kan morgen misschien nóg beter. Een kennisbron waarvan ons ziekenhuis meer gebruik wil maken, zijn de grote hoeveelheden data die dagelijks worden verzameld en die een schat aan informatie vormen. Die kunnen we met behulp van zogeheten data science-technieken inzichtelijk maken om de zorg voor patiënten verder te personaliseren en het werk van zorgverleners te vereenvoudigen. Gezien deze ambitie is het prachtnieuws dat het UMC Utrecht in de zomer samen met andere kennisinstellingen een Europese subsidie van 1,2 miljoen euro heeft gekregen. De gelden bieden zorgverleners en anderen de kans te leren hoe ze hun ideeën uitbouwen tot toepassingen in de zorg.

Via gegevens over patiënten uit het verleden voorspellen tot hoever bij iemand de medicatie tegen reumatoïde artritis kan worden afgebouwd zonder dat nieuwe opvlammingen van de ziekte ontstaan. Dankzij kennis over de hartslag, ademhaling en zuurstofopname van eerdere te vroeg geboren kindjes zien aankomen of een baby wakker is of slaapt om zo zorg beter af te stemmen op het slaapritme van de baby. Het zijn twee staaltjes van data science-toepassingen in het UMC Utrecht. Op basis van een verzameling patiëntgegevens zijn voorspelmodellen ontwikkeld waarmee artsen en verpleegkundigen betere zorg kunnen geven.

Meer toepassingen

Het UMC Utrecht heeft de ambitie dat studenten en medewerkers méér van dit soort toepassingen kunnen creëren. “Tegelijkertijd is bekend dat data science in de gezondheidszorg minder snel praktische toepassingen oplevert dan in andere sectoren”, zegt Annemarie van ’t Veen, die data science als aandachtgebied heeft binnen de afdeling digital health. “Een reden is dat wij niet zijn opgeleid tot ondernemer; we weten vaak niet hoe we een idee kunnen ontwikkelen en omzetten in een waardevol product, een proces dat we valorisatie noemen.”

Supermooi

Een tweejarige subsidie van EIT Health, kan hierin verandering brengen. EIT Health is een internationale knowledge and innovation community, gericht op het versterken van kennisinstituten in innovatiekracht en ondernemerschap. Het UMC Utrecht deed de aanvraag namens zichzelf en vijf andere Europese (kennis)instellingen. Op 1 juni werd de subsidie toegekend. “Supermooi natuurlijk”, zegt Saskia Haitjema. Zij is arts-onderzoeker binnen de divisie laboratoria, apotheek en biomedische genetica en samen met Annemarie principal investigator van het project. “De 1,2 miljoen euro is bedoeld voor de kennisinstellingen samen (zie einde van de tekst, red.). Het UMC Utrecht is de coördinator van het project, dat InnovAId heet.”

Sterke combinatie

De partijen zijn meteen aan de slag gegaan. Wat zijn de belangrijkste acties? Saskia: “Ten eerste kunnen de instellingen van elkaar leren. We hebben allemaal onze eigen sterke punten. Het UMC Utrecht beschikt bijvoorbeeld over veel kennis op het vlak van digital health, terwijl andere instellingen zijn gespecialiseerd in ontwikkeling van zakelijke ideeën (business development), beginnende bedrijfjes (startups) of kleine leereenheden en kortlopende leeractiviteiten (microlearning). We combineren dus onze kennis over zorg, productontwikkeling en leermethoden.”

Workshops en evenementen

Vanuit die gedeelde basis gaan de instellingen verder bouwen aan onderwijs voor studenten en medewerkers, matchmaking events en mentorschappen voor startups en ondersteunende materialen voor data science-innovatieontwikkeling. Annemarie: “We zullen dit najaar al activiteiten gaan aanbieden. Onze partner in Gdansk werkt bijvoorbeeld samen met ons aan een workshop over ondernemerschap. Het doel is ons allemaal wijzer te maken over hoe we onze kennis kunnen uitwerken naar toegepaste innovaties en startups / bedrijvigheid.”

Ideeën naar de praktijk

Annemarie hoopt dat het UMC Utrecht over twee jaar een gestroomlijnd proces heeft op dit vlak. “In de huidige situatie zijn mensen met ideeën over data science nog flink aan het zoeken. Dat moet straks gemakkelijker gaan; waardevolle ideeën moeten niet op de plank blijven liggen, maar naar de praktijk worden gebracht.”

Durven

Schrik er niet voor terug een innovatie naar de praktijk te brengen. Samen met anderen kun je je idee tot product ontwikkelen, dit op de markt brengen en zo patiënten van dienst zijn. Dat is het advies van Annemarie. “Sommigen lukt dit al. Het zou mooi zijn als heel veel collega’s innovatief en ondernemend durven en kunnen zijn en we zo als UMC Utrecht nog meer maatschappelijke waarde kunnen creëren. Weet dat je erbij kunt worden geholpen.”

Meer informatie

Heb je een idee op het vlak van data science? Laat het weten via innovaid@umcutrecht.nl. Wil je meedoen aan de leeractiviteiten van InnovAId? Binnenkort wordt een website hierover gelanceerd. Zorgverleners en anderen uit het UMC Utrecht lezen over de site op Connect, het intranet van de organisatie.

De kennisinstellingen

De ontvangers van de subsidie zijn: het UMC Utrecht, Medical University Gdansk (Polen), PXL Applied Sciences and Arts (Hasselt, België), ESEL Lissabon (Portugal), UtrechtInc incubator en AI4MedImaging, een Portugese startup.