Het blijft een wonder hoe de hersenen werken
Barbara van Ede is verpleegkundige op de medium care neurologie. Hier verzorgt ze onder meer mensen die getroffen zijn door een herseninfarct. Een patiënt die zij niet snel zou vergeten is die vrouw van halverwege de dertig, die op een regenachtige middag met man en kinderen werd binnengebracht. Allemaal in paniek.
“Het is een drukke middag op de medium care als de telefoon gaat. Een ambulance is onderweg met een mevrouw die een beroerte heeft gehad. Ze heeft uitvalsverschijnselen, haar rechterzijde is verlamd. Haar mondhoek hangt en haar rechterarm en been kan ze niet meer bewegen. Ze kan niet meer praten en lopen.
Hersenbloeding of herseninfarct
Vanaf de Spoedeisende Hulp wordt ze naar de scanruimte gebracht. Voor haar situatie kunnen twee oorzaken zijn: een herseninfarct of een hersenbloeding. Bij een infarct belemmert een propje – een stolsel - in een bloedvat de doorbloeding van de hersenen. Bij een hersenbloeding is een bloedvat gescheurd. De gevolgen van beide aandoeningen zijn vergelijkbaar: de hersenen krijgen onvoldoende zuurstof, een beroerte (cva). Maar de behandeling is verschillend. Bij een infarct is het toedienen van een bloedverdunner, trombolyse, noodzakelijk: hoe eerder hoe beter. Want hoe langer de bloedtoevoer beperkt blijft, hoe groter de hersenschade. Bij een hersenbloeding werkt een bloedverdunner juist averechts. De scan moet duidelijk maken wat er aan de hand is, zodat snel de juiste behandeling kan worden gestart.
Terwijl de artsen rondom het beeldscherm staan om de goede diagnose te stellen, heb ik de fles met trombolyse bij de hand. Ik draai de dop nog niet open. Het is duur spul en na opening niet meer te gebruiken. Pas als het honderd procent zeker is, open ik de fles zodat we het haar per infuus kunnen toedienen. Met haar linkerhand pakt ze me vast, ze kan niet praten maar ik zie de angst in haar ogen. Ik probeer haar rustig uit te leggen wat er aan de hand is en wat we doen. Aan het geroezemoes van de artsen merk ik dat de trombolyse niet het gewenste effect heeft. Het stolsel in het bloedvat blijft op z’n plek, de doorbloeding tegenwerkend. Een intra-arteriële trombolyse is nodig. Hierbij brengt de arts via de lies een dun draadje in de ader, die stuurt hij naar het versperde bloedvat om daar het stolsel te verwijderen. Dit gebeurt onder narcose in een andere ruimte.
Ingestort
Als de vrouw wordt weggebracht, blijf ik bij haar man en hun kinderen, jonge kinderen nog. In enkele seconden is zijn leven volledig ingestort. Hij vertelt hoe hij toevallig eerder thuis kwam van z’n werk. Hoe hij haar zomaar alles uit haar handen zag laten vallen, waarna ze zelf viel. Hij probeert zijn angst weg te drukken, weet niet hoe het verder moet. Zal ze het overleven? En hoe dan? Kan ze ooit weer lopen? Praten?
Een paar uur later wordt ze wakker in de uitslaapkamer. Ik ben bij haar. Haar heldere blik valt me meteen op, stemt me hoopvol. Ze realiseert zich wat er is gebeurd, schiet vol en vraagt direct waar haar man en kinderen zijn. Snel wordt duidelijk dat ze alles nog kan. De opluchting is groot. Uiteraard ook bij haar man. Ze is er nog niet, moet revalideren, zal nog een tijdje coördinatiestoornissen houden, maar alles komt goed met haar. Het loopt lang niet altijd zo af, maar gelukkig soms wel. Dat zijn de momenten waarover ik me blijf verwonderen, hoe iemand wanhopig en verlamd het ziekenhuis binnenkomt en het hoopvol en lopend weer verlaat. Het blijft een wonder hoe de hersenen werken. “
Bel bij tekenen van een herseninfarct altijd direct 112. De meest voorkomende signalen zijn: een scheefhangende mond (door een gezichtsverlamming), warrig spreken en denken en uitval van een arm en/of been. De beste kans op zo min mogelijk hersenschade is als de behandeling binnen vier uur start. Meer informatie over het herkennen van de signalen bij een beroerte
Meer informatie over een
