Internationaal onderzoek toont aan dat nierpatiënten een betere kwaliteit van leven ervaren bij de dialysebehandeling hemodiafiltratie. Nierpatiënten hebben een lagere kans op overlijden bij deze dialysemethode dan bij de standaard hemodialyse. Hoe hoger de dosis van hemodiafiltratie, hoe lager het risico op overlijden. Dit blijkt uit twee onderzoeken onder leiding van het UMC Utrecht. De resultaten van de onderzoeken zijn recent gepubliceerd in Kidney International en The Lancet, en leiden naar verwachting tot een bredere wereldwijde toepassing van hemodiafiltratie. 

Read the English version >

De onderzoekers vergeleken twee behandelingen voor nierpatiënten die afhankelijk zijn van dialyse: hemodiafiltratie en hemodialyse. Bij hemodialyse filtert een dialysemachine het bloed via een kunstnier. Hemodiafiltratie is een aangepaste vorm van hemodialyse. Bij hemodiafiltratie bewegen water, afvalstoffen en andere overtollige stoffen veel sneller door het filter, naar de spoelvloeistof. “De kwaliteit van leven van patiënten is onderzocht op fysieke en cognitieve functies, vermoeidheid, slaap, angst, depressie, pijn en sociale activiteiten”, legt onderzoeker en nefroloog Peter Blankestijn uit. “De patiënten die hemodiafiltratie kregen, gingen minder hard achteruit in gezondheid vergeleken met de patiënten die hemodialyse kregen. Patiënten ervaren een betere kwaliteit van leven, vooral op het denkvermogen.” 

Lagere kans op overlijden  

Nierpatiënten hebben een lagere kans op overlijden bij de dialysebehandeling hemodiafiltratie vergeleken met de standaardmethode hemodialyse. Dit blijkt uit een nieuwe meta-analyse van het UMC Utrecht waarin de gegevens van 4.153 patiënten van de vijf grote gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken zijn geanalyseerd. De resultaten geven aan dat bij deze dialysebehandeling de kans op overlijden gemiddeld genomen met 16 procent afneemt. De kans om te overlijden aan hart- en vaatziekten nam met 33 procent af. Het effect blijkt dosisafhankelijk, dit wil zeggen hoe hoger de dosis van hemodiafiltratie, hoe lager het risico op overlijden. 

Specifieke patiëntengroepen  

De onderzoekers keken ook naar specifieke patiëntengroepen. “Er zijn geen verschillen gevonden tussen specifieke patiëntengroepen, bijvoorbeeld vrouwen en mannen, of patiënten met of zonder diabetes mellitus, of jongere en oudere patiënten”, zegt onderzoeker Robin Vernooij. “Uit deze analyses kwam naar voren dat de meeste patiëntengroepen baat zullen hebben bij hemodiafiltratie. Het is nu belangrijk dat aan alle onderzoeken ook de balans kosten en baten wordt toegevoegd. Deze combinatie biedt een solide basis voor aanbevelingen voor een wijziging in de klinische praktijk. Naar verwachting zullen de komende tijd wereldwijd richtlijncommissies een veel breder gebruik van hemodiafiltratie aan nierpatiënten gaan adviseren.” 

In 2040 vijfde doodsoorzaak  

10 procent van de bevolking heeft chronische nierschade en verwacht wordt dat het in 2040 wereldwijd de vijfde doodsoorzaak zal zijn. Ruim 6.200 patiënten in Nederland, en wereldwijd ongeveer 4 miljoen mensen ondergaan een dialysebehandeling. Hemodialyse is de meest gebruikte dialysemethode, deze werd eind 2021 bij 80 procent van de patiënten ingezet in Nederland. Ondanks deze behandeling overlijdt elk jaar toch ongeveer 10 procent van de behandelde patiënten. Wereldwijd bestaan er nog grote verschillen in het aanbieden van hemodiafiltratie, in sommige landen krijgen vrijwel alle dialyse patiënten deze behandeling en in andere geen enkele patiënt.