Het Centraal Diagnostisch Laboratorium van het UMC Utrecht heeft een nieuwe, volledig geautomatiseerde laboratoriumstraat. Hierdoor is in 97 procent van alle gevallen binnen een uur na aankomst van het materiaal op het lab de uitslag bekend en zichtbaar op het scherm bij de aanvrager. En, omdat er vrijwel geen handwerk meer aan te pas komt, verhoogt dit gesloten systeem de patiëntveiligheid.
Met een hightech rails, voortbewegende bloedbuizen, grijpertjes, knipperende lampjes en barcodelasers doet de nieuwe laboratoriumstraat denken aan een ultramodern modeltreinparcours. Bloedbuizen vinden hun weg en nemen precies waar nodig de afslag naar een van de tien analyzers. Er komt geen vrijwel geen handwerk meer aan te pas”, vertelt laboratoriummanager Jan den Hartog. “De kans dat een buis wordt verwisseld of er onderweg een exemplaar kwijtraakt, is vrijwel uitgesloten. Dit verbetert de patiëntveiligheid én -vriendelijkheid van labonderzoek, want het risico dat er om die reden opnieuw bloed moet worden afgenomen is nu nihil.”
Binnen een uur
Met de nieuwe laboratoriumstraat hebben aanvragers van diagnostiek binnen een uur na ontvangst van het materiaal in het lab de uitslagen op hun scherm. Een slimme tool in het informatiesysteem van de laboratoriumstraat alarmeert analisten tijdig als de uitslag mogelijk niet binnen de afgesproken tijd beschikbaar is, zodat ze kunnen ingrijpen. Jan: “Zo kunnen we onze snelservice - dus binnen een uur een uitslag leveren - nu met 97 in plaats van 95 procent zekerheid garanderen. Twee procent lijkt misschien weinig verschil, maar als je nagaat we in 2019 in het UMC Utrecht alleen al meer dan 225.000 patiënten zagen, dan zijn veel patiënten hierbij gebaat.”
Ook microbuisjes met bloed van kinderen
De nieuwe laboratoriumstraat verwerkt momenteel ruim 3.500 buisjes per dag. Dat aantal kan nog omhoog, want de capaciteit van het systeem is bijna 1.000 buisjes per uur. “Het maakt hierbij nauwelijks uit of het om bloedbuisjes van volwassenen (3,5 ml) gaat of om microbuisjes van kinderen (0,8 ml)”, vertelt Jan. Het systeem kan namelijk ook microbuisjes met capillair afgenomen bloed uit haarvaten van bijvoorbeeld een vingertop, oorlel of hiel van een kind geautomatiseerd verwerken. Dat is uniek. Jan: “Je wilt kleine kinderen zo weinig mogelijk belasten met bloedafnames.” Ook bij volwassen kan het laboratorium al met minder materiaal toe, omdat er een minimale hoeveelheid materiaal wordt gebruikt voor de analyse. Ook dit maakt de diagnostiek patiëntvriendelijker.
Zinnige diagnostiek.
Aan het einde van de straat gaan de buisjes resterend materiaal automatisch in de opslag voor maximaal een week, voordat ze worden vernietigd. Jan: “In de praktijk is dat erg handig. Stel dat er op de Spoedeisende Hulp bloed is afgenomen bij een patiënt, dan staat de uitslag netjes binnen een uur bij de arts op het scherm. Wil die nog extra onderzoek laten doen, dan kan dat. Het buisje met resterend materiaal gaat dan vanuit de opslag weer de laboratoriumstraat op voor meer diagnostiek. Niet meer laboratoriumdiagnostiek doen dan nodig, past goed binnen de doelstellingen van zinnige diagnostiek.”
Stollingsfactoren en bloedceltellingen
Op dit moment komen bloedbuisjes uit het UMC Utrecht, het Wilhelmina Kinderziekenhuis, het Centraal Militair Hospitaal en het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie voor 35% al direct via het buizenpostsysteem op de nieuwe laboratoriumstraat binnen. In de toekomst zal dit aantal alleen maar toenemen. Bij binnenkomst worden ze automatisch gesorteerd. Het systeem leest hiervoor het etiket en de kleur van de afsluitdop. Steeds vaker onderzoekt het Centraal Diagnostisch Laboratorium ook bloed of andere lichaamsvloeistoffen voor externe aanvragers, met name voor ziekenhuizen en andere zorginstellingen in de regio. Dat gebeurt ook buiten kantoortijden.
“We zijn als laboratorium van een universitair medisch centrum gespecialiseerd in complexe diagnostiek en bijzondere bepalingen. In de nieuwe laboratoriumstraat kunnen we nu bijvoorbeeld ook complexe stollingsbepalingen, tumormarkeranalyses en bloedceltellingen supersnel doen”, vertelt Jan. “Bij een huisartsenlaboratorium is bij minder dan vijf procent van de bepalingen een afwijkende uitslag te zien. Bij ons is dat bij ruim twintig procent van de analyses het geval. Doordat de laboratoriumstraat nu volledig is geautomatiseerd, hebben analisten verhoudingsgewijs meer tijd voor uitzoekwerk bij zeldzamere, afwijkende uitslagen. Dat maakt het werk voor hen ook interessanter en uitdagender.”
Bekijk hier de video.
