Nieuwe techniek doorbraak bestraling prostaat

Een nieuwe techniek om prostaatkanker nog preciezer te bestralen. Met deze techniek op de MR-Linac brengen klinisch fysici en radiotherapeut-oncologen in het UMC Utrecht de prostaat nu niet alleen voorafgaand, maar ook tijdens de bestraling real-time in beeld. En dat is een doorbraak: veel minder gezond weefsel wordt zo mee bestraald, en daarmee zullen bijwerkingen en schadelijke gevolgen zoals erectieverlies waarschijnlijk afnemen.

“In Utrecht hebben ze drie MR-Linacs in gebruik dus dan mag je aannemen dat daar de expertise zit. Toen de radiotherapeut-oncoloog me ook nog vertelde over de ERECT-studie en of ik daaraan mee wilde doen, waren eigenlijk al mijn zorgen en twijfels weggenomen. Met alle respect voor ieders expertise, maar als je mannelijkheid in gevaar komt, wil je gewoon het beste”, vertelt William van Gool uit Grave, die twee jaar actief gevolgd werd voordat de tumor in zijn prostaat actief werd en hij moest beslissen: een operatie of bestraling. William is de eerste van tien patiënten in het UMC Utrecht, die nu met deze nieuwe bestralingstechniek op de MR-Linac behandeld zijn.

Beter dan ooit real-time in beeld

 Klinisch fysicus Hans de Boer van het UMC Utrecht introduceerde de nieuwe techniek in de kliniek. Hij legt uit: “De MR-linac stelt ons in staat om de tumor en het omliggende gezonde weefsel, dat we willen sparen, beter dan ooit real-time in beeld te brengen tijdens de radiotherapie-behandeling. Als er iets in het bekken beweegt tijdens de bestraling kunnen we minder precies bestralen. Dankzij een nieuwe software tool, die we met onze onderzoeksgroep  hebben ontwikkeld, kunnen we de bestraling nu direct aanpassen via MRI-beelden gemaakt tijdens het stralen. Zo kunnen we voor beweging compenseren, waardoor de helft minder dosis in gezond weefsel komt dan voorheen bij de bestraling met de MR-Linac.”

Kwaliteit van leven

 “Of je nu bestralen kiest of opereren, je weet dat er gevolgen kunnen zijn. Incontinentie, blijvend erectieverlies. Wij zijn de winters altijd in Afrika, halen alles uit het leven. Dan moet de kwaliteit van leven er ook zijn”, zegt William over zijn motivatie om voor bestraling in het UMC Utrecht te kiezen. Hij nam deel aan de ERECT-studie, een onderzoek naar een nieuwe erectie-sparende bestraling van de prostaat, uitgevoerd met de MR-Linac. Daar is nu de nieuwe techniek voor nog preciezere bestraling bij gekomen. “De resultaten in de eerste vijftien patiënten in studieverband waren zo goed dat we besloten hebben dit als standaard behandeling in te voeren én de bestralingsmarges te verkleinen en zo beter gezond weefsel te sparen”, vertelt radiotherapeut-oncoloog Jochem van der Voort van Zyp van het UMC Utrecht.

Alles functioneert nog, ik ben heel erg blij

William is blij met de heldere uitleg van zijn radiotherapeut en dat hij voor deze behandeling in aanmerking kwam. “De enige hinder als je in de tunnel van de MR-Linac ligt, is bijna een uur stilliggen, je handen en voeten gaan een beetje tintelen. Verder merk je er niets van. Ik lig op m’n rug en de laboranten doen er alles aan om het voor mij zo comfortabel mogelijk maken. Na uurtje ben ik weer weg.” De laatste van vijf bestralingen zit erop, over drie maanden volgt een PSA-controle (bloedonderzoek) om het resultaat te kunnen beoordelen. Maar voor William is de keuze voor deze behandeling nu al goud waard. “Ik heb geen bijwerkingen en alles functioneert nog, ik ben heel erg blij.”