De revalidatiezorg in Nederland benut op dit moment nog niet alle middelen om de fysieke mogelijkheden van patiënten met natuurlijke krachten te optimaliseren. Dat vinden dr. Olaf Verschuren, onderzoeker fysieke gezondheid, en Casper van Koppenhagen, revalidatiearts en sportarts. Ze schreven er dit opiniestuk over.
Revalidatiecentrum Reade gaat (deels) verlamde patiënten met een dwarslaesie behandelen met anabole steroïde, een behandeling die veelbelovend lijkt. Slaap en voeding verdienen echter meer aandacht in de gezondheidszorg voor patiënten in de revalidatiezorg voordat overgegaan wordt tot doping.
Vooruitstrevende plannen
We delen de mening dat artsen de inzet van dopinggeduide middelen in revalidatie- en herstelprocessen van acute en chronische aandoeningen moeten overwegen. Dopinggeduide middelen worden snel geassocieerd met verboden middelen. Het zijn verboden middelen in de sport (een spelregel), maar het zijn vaak geen verboden middelen in perspectief van de Nederlandse wetgeving. De inzet van anabole steroïden in de (revalidatie)zorg is dan ook zeker iets dat wetenschappelijk onderzocht moet worden. De plannen van revalidatiecentrum Reade op dit gebied zijn dan ook vooruitstrevend.
Meer aandacht voor herstelperiode
Wij zijn van mening dat de revalidatiezorg op dit moment niet alle mogelijkheden inzet om zonder dopinggeduide middelen de fysieke mogelijkheden van een patiënt te optimaliseren. Binnen de revalidatie is steeds meer aandacht voor fysieke activiteit en spierkrachttraining. Het lichaam van de revalidant wordt, net als in de topsport, veelvuldig geprikkeld om tot een prestatieverbetering te komen. Een feit is echter dat tijdens een training nog nooit iemand sterker of fitter geworden. Juist in de periode ná de training (de herstelperiode) komt het lichaam tot een hoger prestatieniveau. Een topsporter en zijn begeleiders weten dit, en hebben dan ook veel aandacht voor de herstelperiode. Binnen de revalidatiezorg wordt de periode tussen de trainingen niet goed benut. Dat kan, en moet beter!
Voeding, training en slaap
Slaap en voeding zijn de natuurlijke krachten die het lichaam gezond houden. De primaire functie van slaap is namelijk herstel. Tijdens de diepe slaap komt veel groeihormoon vrij. Daarnaast vinden er tijdens diepe slaap lichamelijke herstelwerkzaamheden plaats, zoals wondgenezing, neuronaal herstel, botgroei, en dus ook spierherstel. Ook voeding, met de juiste voedingsstoffen en timing van inname, heeft positieve effecten op het herstel. Spieren hebben bouwstoffen (eiwitten) nodig om van een fysieke training te kunnen herstellen. Optimaal herstel kan in eerste instantie alleen bereikt worden door structurele goede nachtrust en bijpassende voeding, zowel voor sporters maar zeker ook voor patiënten.
Natuurlijke winst
Leven met een beperking of (chronisch) ziek zijn is in zekere zin topsport. Zowel sporters, zieken als ouderen hebben baat bij een goed samenspel van de drie gezondheidspijlers: fysieke activiteit, slaap en voeding. Artsen zouden derhalve te allen tijde in het zorgproces eerst optimale aandacht moeten hebben voor deze trias om te zorgen voor een optimaal fysiek functioneren. Hier ligt een snelle en natuurlijke winst. Als dat onvoldoende blijkt, kunnen artsen overwegen dopinggeduide middelen in te zetten in revalidatie- en herstelprocessen van acute en chronische aandoeningen.
