Interview opleiding Spierziekten
'Al ons onderzoek is patiëntgebonden'
Neuroloog prof. dr. Leonard van den Berg, ALS-professor. Onderzoeksvragen zijn bij sommige aandoeningen nog urgenter dan bij andere. Omdat de oorzaken zo duister zijn, en/of omdat de prognose zo slecht is. Zoals de spierziekte ALS (Amyotrofische Lateraal Sclerose), waarbij uiteindelijk alle spierfuncties uitvallen. Studenten met zin in een veelgelaagde onderzoeksstage, zijn bij Leonard van den Berg aan het goede adres.
"Wij zijn in onze onderzoeksgroep allemaal 'disease driven'. Niet alleen voor ALS: mijn expertise - maar ook voor andere neuromusculaire aandoeningen. Daar zijn er zo'n driehonderd van, en in het Hersencentrum focussen wij op een paar ervan. Op ALS dus, maar ook op bijvoorbeeld spinale spieratrofie en polyneuropathie."
"We hebben een eigen lab, en brengen in ons onderzoek verschillende technieken en disciplines samen: genetica, celbiologie, epidemiologie, MRI, stamcelonderzoek... Allemaal om een enorme puzzel van genetische, biologische en externe factoren op te lossen, zodat we hopelijk ooit de oorzaken blootleggen en met die kennis een effectieve therapie voor onze patiënten kunnen ontwikkelen."
Toegewijde patiënten
"De diagnose van en de zorg voor ALS-patiënten, zo'n 500 nieuwe per jaar in Nederland, is sterk verbeterd sinds de oprichting van het ALS-centrum in 2003. Hierin participeert ook het AMC. De ziekte heeft meer bekendheid gekregen, onder meer dankzij de campagne 'Ik ben inmiddels overleden', en we zien hier nu het grootste deel van alle ALS-patiënten in Nederland. Op therapiegebied hebben we kleine maar significante stappen gemaakt; zo is er een middel gevonden wat bij patiënten enkele maanden levensverlengend werkt. Bijna alle patiënten doen mee met onze onderzoeken: ze geven bloed, ze laten een MRI-scan van hun hersenen maken, ze vullen ellenlange vragenlijsten in; ik kom niet vaak zo'n gemotiveerde en toegewijde patiëntengroep als deze tegen. Van welke kant je het ook benaderd, al ons onderzoek, ook het basale, is patiëntgebonden.'
Op de poli
"Stagiaires zijn welkom, we hebben ze veel te bieden. Geneeskunde, BMW, biologie, SUMMA: er is altijd een promovendus voorhanden waaraan een student gekoppeld kan worden. Het liefst voor een periode van zes of negen maanden, maar in ieder geval minstens twaalf weken. In onze groep werken tien promovendi, een postdoc, drie analisten, een onderzoekscoördinator, twee researchverpleegkundigen en drie tot vier stagiaires. Ook de studenten die liever alleen maar in het lab werken, haal ik over om een of twee keer mee te lopen op de poli. Zelf ben ik ook een betere onderzoeker omdat ik de mensen voor wie ik het doe, ook zie en behandel."