Opsporen en vernietigen
Kan je eigen lichaam straks kankercellen opsporen en vernietigen? Hematoloog prof. dr. Jürgen Kuball vertelt over deze zogenoemde tumor-immunotherapie.
Van nature ruimen afweercellen infecties met bacteriën en virussen in het lichaam op. Maar afweercellen beschermen ons ook dagelijks tegen tumoren, omdat ze kankercellen kunnen herkennen en onschadelijk maken. De structuur van tumor-cellen wijkt namelijk af van die van gezonde cellen. Bij kankerpatiënten werkt dit controlemechanisme onvoldoende. Daardoor ziet een tumor kans om te groeien. Een nieuwe ontwikkeling in de behandeling van kanker is om dat afweer-systeem te versterken, oftewel tumor-immunotherapie.
Cel op maat uitklapper, klik om te openen
“Een cel wordt opgebouwd op basis van informatie die versleuteld is opgeslagen in het DNA,” legt hematoloog prof.dr. Jürgen Kuball uit. “Het is sinds enige tijd mogelijk om het bouwplan van een afweercel aan te passen met gentherapie. We kunnen dat gebruiken om een cel te bouwen die kanker-cellen herkent. Zo kunnen we de eigen afweer tegen tumoren versterken.” Dat gebeurt door bloed af te nemen van patiënten en daar afweercellen uit te isoleren.
Nieuwe eigenschap uitklapper, klik om te openen
Vervolgens wordt het DNA aangepast, waardoor op de afweercel een eiwit verschijnt, een receptor, die specifiek kankercellen herkent. De afweercellen met deze nieuwe eigenschap worden opgekweekt en vermeerderd. Daarna krijgt de patiënt ze terug. Het hele proces duurt één tot twee weken.
Constante bewaking uitklapper, klik om te openen
Kuball: “Wij geven de afweercellen als het ware een nieuwe missie: spoor alle kankercellen in het lichaam op en verwijder die. Deze behandeling zou niet alleen eenmalig werken, maar ook een constante bewaking tegen kanker vormen. De afweer- cellen hebben namelijk een geheugen: zodra een tumor terugkomt, komen de cellen weer in actie om de tumor te verwijderen.” Eerste onderzoeken met deze nieuwe techniek hebben al effect aangetoond bij patiënten met leukemie. “De gedachte is dat deze nieuwe therapievorm uiteindelijk de huidige, gebruikelijke stamceltransplantatie kan vervangen. Daarvoor is echter wel meer wetenschappelijk onderzoek nodig. Dat is dan ook een van de onderzoeksgebieden van de afdeling hematologie van het UMC Utrecht.”
Hoe werkt het? uitklapper, klik om te openen
