Hoe ontstaat een tumor?

Er vinden elke dag miljoenen celdelingen plaats in ons lichaam. Allicht gaat er dan ook wel eens iets mis. Ook dat kan het lichaam meestal zelf herstellen. Maar helaas is dat niet altijd zo. De genen die de deling, groei en ontwikkeling van een cel regelen, kunnen fouten gaan vertonen. Als er meerdere fouten optreden in dezelfde cel, blijft die cel zich ongecontroleerd delen. Er ontstaat dan een tumor. Een tumor is hetzelfde als een gezwel.

Wat zijn cellen?

Cellen zijn de bouwsteentjes waaruit ons lichaam is opgebouwd. De cellen zijn steeds bezig om zichzelf te vernieuwen. Dat doen ze door zichzelf te delen. Doordat het lichaam zichzelf steeds vernieuwt kunnen we bijvoorbeeld groeien, en kunnen wonden genezen. Een mooi systeem! Het gezonde lichaam ‘weet’ welke cellen zich wanneer moeten delen. Die informatie is opgeslagen in ons DNA, in onze genen dus. DNA komt voor in de kern van elke lichaamscel

Een kwaadaardige tumor

We spreken van kanker als de tumor kwaadaardig is. Dat wil zeggen dat de ‘ontspoorde’ cellen omliggende weefsels en organen kunnen binnendringen. In tegenstelling tot goedaardige gezwellen kan kanker zich uitzaaien naar andere delen van het lichaam. Kanker kan zich niet van het ene lichaam naar het andere verplaatsen. Het is dus niet besmettelijk.

Niet elke tumor is kanker

Een tumor kan goedaardig zijn. Een goedaardig gezwel groeit niet door andere weefsels heen, en kan zich ook niet uitzaaien. Het kan wel hinder geven. In dat geval kan het nodig zijn om het gezwel te verwijderen.

Hoe vaak komt kanker voor?

Bij ongeveer een op de drie Nederlanders wordt in de loop van het leven kanker vastgesteld. Iedereen krijgt dus vroeg of laat met kanker te maken. Als patiënt of als naaste van een patiënt. Kanker kan voorkomen bij mensen van alle leeftijden, ook bij kinderen. De kans neemt sterk toe bij het ouder worden. Twee op de drie kankerpatiënten zijn ouder dan 65 jaar. Doordat de bevolking vergrijst, zijn er dan ook steeds meer gevallen van kanker te verwachten.

De oorzaken van kanker

Alle soorten kanker ontstaan door een verandering in het erfelijk materiaal dat de celdeling regelt. Maar hoe komt het nu dat dat erfelijk materiaal (DNA) beschadigd raakt? We kennen helaas nog niet alle oorzaken van kanker. Dit weten we over risicofactoren:

• Toeval: er is geen duidelijk oorzaak
• Blootstelling aan straling en gevaarlijke stoffen (zoals sigarettenrook)
• Een ongezonde leefstijl (roken, onbeschermd zonnen, slechte voeding)
• Virus: sommige soorten kanker worden veroorzaakt door een virus dat het DNA beschadigt. Baarmoederhalskanker is daarvan een voorbeeld.
• Erfelijkheid:  Vijf procent van de kankergevallen is erfelijk bepaald.

Hier leest u meer over kanker en erfelijkheid

Kunt u kanker voorkomen?

Gezonde leefstijl

Met een gezonde leefstijl verkleint u het risico op kanker. Stoppen met roken, mensen in onze omgeving steunen als ze de brui willen geven aan de sigaret, en beschermd zonnen. Er zijn sterke aanwijzingen dat mensen met een gezond voedingspatroon een kleiner risico lopen op kanker dan anderen. Een gezonde leefstijl kan bijdragen aan kankerpreventie. Maar: het is zeker niet gezegd dat iemand met kanker ongezond geleefd heeft.

Bevolkingsonderzoeken

Er zijn methoden om een aantal kankersoorten in een vroeg stadium op te sporen. Dit gebeurt in bevolkingsonderzoeken. Er zijn bevolkingsonderzoeken naar borstkanker, baarmoederhalskanker en darmkanker. Ook loopt er een studie naar screening op prostaatkanker. Door gehoor te geven aan oproepen voor bevolkingsonderzoek voorkomt u niet dat u kanker krijgt. Toch is het zinvol om mee te doen met de bevolkingsonderzoeken. Zo kunt u ervoor zorgen dat er snel wordt ingegrepen wanneer u onverhoopt kanker blijkt te hebben.

Meer informatie over kanker op deze website 

Informatie over specifieke soorten kanker

Deze webpagina geeft algemene informatie over kanker. Misschien was u op zoek naar informatie over een bepaald type kanker. Bijvoorbeeld alvleesklierkanker of prostaatkanker.

Op deze pagina kunt u de soort kanker aanwijzen om informatie over die ziekte te krijgen.

Informatie over erfelijkheid en kanker

Sommige soorten kanker (maar lang niet alle) kunnen een oorzaak hebben in erfelijkheid.

Op deze pagina vindt u informatie over erfelijkheid en kanker.

Informatie over vruchtbaarheid en kanker

De behandeling van kanker kan invloed hebben op uw vruchtbaarheid. Als u een behandeling moet ondergaan, en u hebt een kinderwens, is het goed om dat met uw arts te bespreken. Soms kunnen maatregelen worden genomen om de vruchtbaarheid te sparen.

Op deze pagina leest u eer over kanker en vruchtbaarheid.