Voorbereiden op de gezondheidszorg van morgen. Dat doen we in het UMC Utrecht door in te zetten op onderwijsinnovaties en activiteiten binnen zes actuele thema’s van onze onderwijsstrategie ‘De Nieuwe Utrechtse School’. Eén thema is patiëntenparticipatie. Collega’s Roos de Jonge, assistant professor Community engaged learning, en Megan Milota, universitair hoofddocent Narrative Medicine, zijn ambassadeurs van dit thema en vertellen.    
         
Patiëntenparticipatie betekent letterlijk: actieve deelname van patiënten. Het is afgeleid van de Latijnse woorden pars (deel) en cipere (nemen). Met patiëntenparticipatie bedoelen we dat de patiënt een actieve inbreng heeft in het (bio)medische onderwijs aan studenten.    

Over patientenparticipatie > 

Roos de Jonge: “Door patiënten actief in ons onderwijs te betrekken, sluit het onderwijs beter aan op de waarden, wensen en behoeften van de patiënt. Het zorgt ervoor dat de behoefte van de patiënt beter aansluit op wat de arts hem aanbiedt, met hem bespreekt, en op hoe de arts hem uiteindelijk behandelt. Door patiëntenparticipatie in het onderwijs kunnen onze (bio)medische studenten zich beter voorbereiden op de gezondheidszorg van de toekomst en de toenemende complexe uitdagingen die daarbij horen. Zij zijn straks de nieuwe generatie professionals in het gezondheidsdomein.”  

Beter onderwijs leidt tot betere zorg 

Een van de voorbeelden is dat patiënten deelnemen aan colleges waarin zij hun ervaringen delen met studenten. Het stimuleert studenten tot kritisch denken over de zorgpraktijk en hun eigen rol erin als toekomstig arts”, vervolgt Roos. “Beter onderwijs leidt uiteindelijk tot betere zorg. Beide zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Vandaar het belang van patiënten en hun zorgervaringen in het onderwijs.”  
 
“Het Onderwijscentrum heeft een klankbordgroep van 12 actief betrokken patiënten. Zij denken mee over de curriculumherziening, maken trainingen voor nieuwe patiënten en instructies voor docenten over hoe zij patiënten in het onderwijs kunnen betrekken. Daarnaast beschikken we over een database met patiënten die zich in het onderwijs inzetten en maken we gebruik van het Bureau Patiënteninzet in het UMC Utrecht.” 

Bewegen tussen wetenschap, klinische praktijk en maatschappij 

Niet voor niets is patiëntenparticipatie een van de thema’s van de onderwijsstrategie De Nieuwe Utrechtse School (DNUS). Een samenwerking van het UMC Utrecht met de Universiteit Utrecht (UU), de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) en maatschappelijke partners, waarin studenten leren zich te bewegen tussen wetenschap, klinische praktijk en maatschappij.   

Over de onderwijsstrategie De Nieuwe Utrechtse School - UMC Utrecht >

Megan Milota: “Als universitair hoofddocent Narrative Medicine richt ik me op de integratie van de kunsten in het medisch curriculum. In het onderwijsblok Narratieven in de geneeskunde staan interdisciplinair onderwijs, interprofessioneel leren en het perspectief van de patiënt centraal. Studenten van de faculteiten Geneeskunde en Geesteswetenschappen volgden dit blok als onderdeel van de minor Medical Humanities.   

Narratieven in de geneeskunde: de verhalenpoli

Tijdens dit onderwijsblok leven de studenten twee weken volgens het behandelregime van patiënten. Als afsluiting vindt de Verhalenpoli plaats waarbij studenten in kleine groepjes in gesprek gaan met een patiënt. Dat levert waardevolle inzichten en veel inspiratie op. “Als iedere zorgverlener de tijd neemt, al is het maar twee minuten, om naar het verhaal van een patiënt te luisteren, zou dat al een enorme bijdrage leveren aan de diagnostiek en behandeling. Ik ben namelijk niet mijn ziekte. Dat is de absolute meerwaarde van deze Verhalenpoli.”, aldus patiënt Claudia, die meewerkte aan de Verhalenpoli. 
    
Megan ontwikkelde dit onderwijsblok samen met Stefan van Geelen, programmamanager De Nieuwe Utrechtse School van het UMC Utrecht. Megan: “Door studenten van verschillende studies met elkaar te laten samenwerken, ontstaan er nieuwe inzichten en ruimte om op een innovatieve manier na te denken over de zorg.”