Aan de Nederlandse studie geleid door MC Utrecht en Radboudumc naar de werking van het BCG-vaccin tegen gevolgen van een corona infectie bij kwetsbare ouderen doen aan het einde van deze week al 4000 deelnemers mee. Dit werd vandaag bekend gemaakt tijdens een werkbezoek van minister Hugo de Jonge van VWS aan het UMC Utrecht. De minister kreeg een toelichting op het lopende onderzoek waaraan nog steeds vrijwilligers kunnen deelnemen.

Het coronavirus COVID-19 treft vooral kwetsbare ouderen en zij lopen het grootste risico om aan de infectie te overlijden. Eerdere studies toonden al aan dat het BCG-vaccin beschermt tegen tuberculose én de afweer tegen andere infecties kan verhogen doordat het immuunsysteem een tijdelijke ‘boost’ krijgt. Mogelijk biedt deze ‘boost’ ook bescherming tegen een infectie met het coronavirus en andere virussen.

Kwetsbare ouderen

Voor de studie worden kwetsbare patiënten van 60 jaar en ouder benaderd om deel te nemen via het ziekenhuis waar ze onder behandeling zijn. In de studie wordt gekeken naar (a) het aantal coronabesmettingen dat optreedt, óf (b) het optreden van luchtweginfecties (inclusief COVID-19) waarvoor een medische behandeling noodzakelijk is. Tot het einde van dit jaar worden er door 20 Nederlandse ziekenhuizen tussen de 5200 en 7000 kwetsbare ouderen in de studie opgenomen, die gedurende 6 maanden na vaccinatie gevolgd worden. In het eerste kwartaal van 2021 worden de eerste resultaten verwacht.

Recente BCG-studies

De BCG-PRIME studie is de vierde studie in Nederland met het BCG-vaccin tegen COVID-19 in korte tijd. Eerder dit jaar werden onder leiding van UMC Utrecht (prof. Marc Bonten) en Radboudumc (prof. Mihai Netea) al drie studies gestart (twee in zorgverleners en een in relatief gezonde ouderen) naar de beschermende werking van het BCG-vaccin tegen COVID-19. Wereldwijd lopen er nu zo’n 15 studies waarin wetenschappers onderzoeken of dit vaccin beschermt tegen COVID-19. Om zo snel mogelijk definitieve uitspraken te kunnen doen over de effectiviteit van het vaccin is afgesproken dat de gegevens van al deze studies samen zullen worden geanalyseerd in een zogenaamde meta-analyse.

Deelnemers gezocht

Voor deze placebo-gecontroleerde studie worden nog steeds vrijwilligers gezocht. Deelnemers komen in aanmerking wanneer ze 60 jaar of ouder zijn én onder behandeling zijn bij een ziekenhuis, dialysecentrum, trombosedienst of als ze onlangs geopereerd zijn. Voor meer info, mail naar bcgprime@umcutrecht.nl.

Brede samenwerking

Het ministerie van VWS hecht groot belang aan dit onderzoek en heeft aan ZonMw gevraagd om de studie als urgent traject op te nemen in de onderzoeksprogrammering voor COVID-19. De BCG-PRIME studie is opgezet door het UMC Utrecht met steun van het ministerie van VWS en is gefinancierd met hulp van een ZonMw-subsidie van maximaal € 8.5 miljoen. Aan de studie nemen deel de Nederlandse academische ziekenhuizen (Amsterdam UMC, Erasmus MC, LUMC, Radboudumc, UMC Groningen, UMC Maastricht, UMC Utrecht), de Santeon topklinische ziekenhuizen (Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis, Catharina Ziekenhuis, Maasstad Ziekenhuis, Martini Ziekenhuis, Medisch Spectrum Twente, OLVG, St. Antonius Ziekenhuis) en verder Ziekenhuis Bernhoven, Haga Ziekenhuis, Ikazia Ziekenhuis, Meander Medisch Centrum, Noordwest Ziekenhuis en Rijnstate Ziekenhuis.