Individueel risico op nieuwe trombose en longembolie te voorspellen
Het UMC Utrecht heeft een online tool ontwikkeld die voor elk individu de risico’s op een nieuwe trombose en ernstige bloedingen kan voorspellen. Deze tool, VTE-PREDICT, maakt onder andere voor het inschatten van de risico’s gebruik van leeftijd en geslacht van een patiënt. De arts berekent via de tool het risico op een nieuwe trombose en ernstige bloeding. Deze informatie helpt de patiënt en arts om samen een beslissing te nemen over stoppen of doorgaan met bloedverdunners na een trombose.
Elk jaar krijgen ongeveer 30.000 mensen in Nederland een veneuze trombose. “Een trombose is een verstopping van een bloedvat door een bloedstolsel”, zegt Mathilde Nijkeuter, internist-vasculair geneeskundige in het UMC Utrecht. “Als een stolsel een ader in een been verstopt, noemen we dit een trombosebeen. Als dit stolsel losschiet, komt het in de longen terecht en heet dit een longembolie. Longembolie en trombose zijn twee verschillende uitingen van dezelfde ziekte: veneuze trombo-embolie (VTE). De behandeling van trombose bestaat uit bloedverdunners gedurende tenminste drie maanden. Daarna maken arts en patiënt samen een keuze om te stoppen met bloedverdunners of levenslang door te behandelen.”
De gemiddelde patiënt
Als de veneuze trombo-embolie niet komt door tijdelijke risicofactoren zoals een operatie of anticonceptiepil, is de kans op een nieuwe trombose hoog: bijna eenderde van de mensen krijgt binnen vijf jaar een nieuwe longembolie of trombose. Met levenslange behandeling met bloedverdunners is deze kans veel lager, maar het nadeel is dat ze een kans geven op ernstige bloedingen, bijvoorbeeld een hersenbloeding. Maria de Winter is gepromoveerd in mei 2022 op individuele behandel beslissingen bij patiënten met veneuze trombose en vertelt: “Het risico op een ernstige bloeding en een nieuwe trombose is voor iedereen anders en hangt af van risicofactoren, zoals leeftijd en geslacht. Richtlijnen adviseren een afweging te maken van deze risico’s, maar er zijn alleen gemiddelde risico’s bekend voor de gemiddelde patiënt. Dit leidt tot een dilemma: hoe moeten patiënt en arts gezamenlijk een keuze maken als individuele risico’s niet bekend zijn?”
E-health tool
Het UMC Utrecht heeft nu een online tool, VTE-PREDICT, ontwikkeld die voor elk individu de risico’s op een nieuwe trombose en ernstige bloeddingen kan voorspellen. De tool maakt voor het inschatten van de risico’s gebruik van leeftijd en geslacht van een patiënt. “De arts berekent via de tool het risico op een nieuwe trombose en ernstige bloeding”, zegt Jannick Dorresteijn, internist-vasculair geneeskundige in het UMC Utrecht. “Deze informatie helpt de patiënt en arts om samen te beslissen over het stoppen of doorgaan met bloedverdunners na een trombose. De tool is gebaseerd op een rekenkundig algoritme en hiervoor is gebruik gemaakt van samengevoegde grote datasets, big data, van onderzoeken die in het verleden zijn uitgevoerd.”
Beschikbaar voor zorgverleners
De tool is bedoeld voor alle zorgverleners die patiënten met een trombose of longembolie behandelen: voor internisten, longartsen, huisartsen en ook verpleegkundig specialisten binnen deze vakgebieden. De online tool vormt een aanvulling op de bestaande tool, U-Prevent, waarmee een persoonlijk risico op hart- en vaatziekten kan worden berekend. Het gaat daarbij om het effect van bloeddruk- en cholesterolverlagers en bloedverdunners ter preventie van hartinfarcten en beroertes. U-Prevent wordt inmiddels dagelijks door duizend zorgverleners uit binnen- en buitenland gebruikt en is ook opgenomen in Nederlandse en Europese richtlijnen.
Over de VTE-PREDICT tool
De VTE-PREDICT tool is in samenwerking met ORTEC B.V. tot stand gekomen door een subsidie van ZonMw en door samenwerking met een groot aantal internationale onderzoeksinstituten uit onder andere Engeland, Verenigde Staten, Canada, Zweden, Denemarken en Noorwegen. Via onderzoek werd ook de nauwkeurigheid van het algoritme bevestigd in vergelijkbare, maar onafhankelijke datasets. De resultaten van het onderzoek zijn 17 januari gepubliceerd in de European Heart Journal.