Hoe ga je om met exclusie op de werkvloer? En wat kan jijzelf doen tegen discriminatie in de zorg? Deze vragen kwamen aan bod tijdens het symposium 'Kleurrijke zorg, onze zorg'. Volgens zorgprofessionals, medewerkers en studenten van het UMC Utrecht was het een inspirerende middag met opvallend veel herkenbaarheid.

Het UMC Utrecht, Pharos, de Anne Frank Stichting, CODING en Vilans sloegen op 4 oktober de handen ineen en  organiseerden een symposium over de impact van discriminatie in de zorg. De middag begon met een lezing van professor Maria van den Muijsenbergh die het belang van diversiteit in de zorg aanstipte. Voordat zij met cijfers en onderzoeksresultaten illustreerde hoe schadelijk discriminatie voor de gezondheid is, stelde zij dat Diversiteit van ons allemaal is. Maria van den Muijsenbergh: “We willen ons immers allemaal thuis voelen en voor een brede blik zijn verschillende perspectieven nodig." Ze constateert dat we het belang van diversiteit erkennen, maar de feiten liegen er niet om. Het blijkt dat slechts een kwart van de geneeskundestudenten een migratieachtergrond heeft. Nog schrijnender is dat deze groep weg druppelt, waardoor er minder dan 5% als specialist eindigt. Hoewel deze studenten hun bachelor succesvol afronden, krijgen zij vaker een negatieve beoordeling tijdens coschappen en voelen zij zich minder of niet thuis. Niet alleen lopen studenten in de zorg tegen exclusie aan, ook bij patiënten met een migratieachtergrond sluit de zorg door cultuurverschillen niet altijd aan. Muijsenbergh benadrukt dat om gelijke kwaliteit te bieden, je juist soms verschil moet maken. Zo kunnen etnische verschillen ook relevant zijn. Het is bijvoorbeeld belangrijk dat geneeskundestudenten huidziekten ook op een donkere huid kunnen herkennen. Er is nog genoeg te doen op het gebied van diversiteit en inclusie binnen de medische sector. Muijsenbergh noemde de behoefte aan rolmodellen bij studenten, aan diversiteit in patiëntvoorbeelden en aan trainingen voor zorgmedewerkers op het gebied van interculturele communicatie.

Persoonlijke verhalen

Volgend op de lezing van Muijsenbergh passeerden tijdens het panelgesprek persoonlijke verhalen de revue. Dagvoorzitter Gönül Dilaver prikkelde bezoekers en de panelleden met de vraag “Wanneer was er een moment dat jij ervaarde dat je anders was?". Arno Hoes van de raad van bestuur deelde zijn ervaring over zijn periode met lange haren en Muijsenbergh sprak over een ongepaste opmerking die werd gemaakt , toen ze tijdens haar coschappen in een kamer met alleen mannelijke collega's zat. Bij de panelleden van kleur waren de ervaringen helaas van veel recenter datum. Zo vertelde cardioloog bij het LUMC Harriette Verwey dat mensen “zie ginds komt de stoomboot" begonnen te zingen wanneer ze haar zagen. Een geneeskundestudent met Marokkaanse achtergrond vertelde dat een docent een opmerking had gemaakt over zijn Nederlands. Nationaal coördinator tegen Discriminatie en Racisme Rabin Baldewsingh werd als wethouder een keer aangehouden in het gemeentehuis terwijl hij een schilderij van zichzelf meenam. Deze voorbeelden laten zien dat niemand het fijn vindt om anders behandeld te worden, maar het viel op dat sommigen hier vaker mee te maken krijgen dan anderen.

Wees een 'active bystander'

Na de lezing gingen zorgprofessionals, medewerkers en studenten zelf aan de slag met workshops en inspiratiesessies. Ook hier werden weer veel persoonlijke verhalen gedeeld. Studenten die ongepaste opmerkingen kregen tijdens hun coschappen of patiënten die weigeren door iemand van kleur geholpen te worden: het is slechts een greep uit de incidenten. Het werd duidelijk dat iedereen wel iets vervelends heeft meegemaakt of iemand kende met een onprettige ervaring. Dagvoorzitter Gönül Dilaver: “Hier moeten we samen iets aan doen. Wees een active bystander, grijp in wanneer je iets ongepast ziet gebeuren of meld dit later. Diversiteit is immers van ons allemaal."