Neuroloog Ynte Ruigrok gaat de komende vijf jaar onderzoeken waarom vrouwen meer risico lopen op een hersen-aneurysma. Dit is een verwijding van een slagader in het hoofd. Ze wil de oorzaken ontrafelen die ervoor zorgen dat vrouwen vaker een hersen-aneurysma hebben en hiermee een beter beeld krijgen van de risicofactoren voor beide geslachten. Voor dit onderzoek ontvangt ze een Dekkerbeurs, Clinical Established Investigator beurs, van 700.000 euro van de Hartstichting.

Drie op de honderd Nederlanders heeft een hersen-aneurysma: een ballonvormige uitstulping aan de slagaders die aan de onderkant van de hersenen zit. Het bloedvat is op de plek van de verwijding minder stevig en kan uiteindelijk zelfs barsten. De hersenvliesbloeding die dan ontstaat, is een ernstige aandoening: na drie maanden is één op de drie patiënten overleden en van de mensen die het overleven heeft de helft naderhand last van ernstige beperkingen. Maar liefst 65% van de mensen die een hersenvliesbloeding krijgen is vrouw. Neuroloog Ynte Ruigrok onderzoekt de komende vijf jaar waarom vrouwen meer risico lopen op een hersen-aneurysma en een bloeding uit zo’n aneurysma.

Beter beeld risicofactoren

“Ik wil de oorzaken die ervoor zorgen dat de ziekte vaker bij vrouwen voorkomt ontrafelen”, zegt Ynte. “Zo krijgen we een beter beeld van de risicofactoren voor vrouwen én voor mannen.” Ondanks het verschil in risico op de ziekte tussen mannen en vrouwen, is de manier waarop artsen voorspellen wie een hoge kans heeft op een hersen-aneurysma en een hersenvliesbloeding gelijk voor beide geslachten. “We weten bijvoorbeeld al dat mensen die roken en een hoge bloeddruk hebben meer risico lopen, maar niet of roken en hoge bloeddruk een even sterke invloed hebben bij vrouwen en mannen. En mogelijk zijn er risicofactoren die alleen bij vrouwen een rol spelen. Hoe meer risicofactoren we kennen, hoe beter we straks kunnen voorspellen welke mensen een hoog risico op hersenvliesbloedingen hebben.”  

Het doel is om mensen met een hoog risico preventief te onderzoeken op de aanwezigheid van een hersen-aneurysma. Dat kan met een scan van de bloedvaten van het hoofd. Een arts kan het aneurysma vervolgens met een operatie afsluiten waardoor het geen hersenvliesbloeding meer kan veroorzaken. Op dit moment doen artsen dat al bij familieleden van mensen die een hersenvliesbloeding hebben gehad. Ynte: “Dit is een hele duidelijke en goed op te sporen groep mensen met een verhoogd risico. Ik wil ervoor zorgen dat we straks ook bij andere mensen met een hoog risico het aneurysma vroegtijdig op kunnen sporen.” 

Twee risico-modellen

Ynte gaat onder andere kijken naar genetische factoren, leefstijl, hormonale factoren en de grootte en vorm van hersenbloedvaten. Uiteindelijk gaat ze hiermee twee risico-modellen maken: een voor mannen en een voor vrouwen. “Hiermee kan ik dan mensen aanwijzen met een laag en een hoog risico op hersenvliesbloedingen. De mensen met een hoog risico kunnen in de toekomst door hun huisarts naar het ziekenhuis verwezen worden voor een scan. Zo kunnen we enorm veel levensgevaarlijke hersenvliesbloedingen voorkomen.”