Vijf Veni-beurzen voor onderzoekers in het UMC Utrecht
De Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft vandaag 174 veelbelovende jonge wetenschappers een beurs van maximaal € 320.000 toegekend middels een Veni-financiering (Veni-ronde 2023). Onder hen zijn vijf onderzoekers van het UMC Utrecht. Met deze beurs kunnen de laureaten gedurende drie jaar hun eigen onderzoekideeën verder ontwikkelen.
De Veni is een jaarlijks toegekende, persoonsgebonden wetenschappelijke beurs, maakt onderdeel uit van het NWO-Talentprogramma en richt zich op onderzoekers die recent gepromoveerd zijn. Zij gaan onderzoek doen binnen de volle breedte van de wetenschap. De projecten die financiering ontvangen richten zich dan ook op de meest uiteenlopende onderwerpen: van het gebruik van algoritmen en AI in het strafrecht tot de rol van darmbacteriën in onze mentale gezondheid en van het corrigeren van kwantumfouten tot de verdeling van koloniale winsten in Nederland in de 19de eeuw.
De ontvangers van deze prestigieuze beurs en hun onderzoek zijn:
| Ontvanger | Onderzoek |
|---|---|
Dr. Julia Berezutskaya Afd. Neurologie en Neurochirurgie | Muscle (re)Animation via Neural Interfaces and Facial Electrical Stimulation (MANIFESt) Communicatie is een essentieel onderdeel van ons leven. Mensen met een ernstige verlamming kunnen echter niet vrijwillig bewegen of spreken en kunnen daarom niet communiceren met familie en dierbaren. Een neurale interfacetechnologie kan hen helpen door gebruik te maken van hun hersenactiviteit en beoogde communicatiesignalen op te halen, waarbij de verlamming wordt omzeild. In dit project zal ik de wetenschappelijke haalbaarheid testen van een nieuwe technologie gebaseerd op 1) detectie van gezichtsuitdrukkingen op basis van hersenactiviteit, en 2) daaropvolgende elektrische stimulatie van het gezicht om gedetecteerde gezichtsuitdrukkingen te induceren. Dergelijke technologie zou het communicatievermogen van mensen met verlamming kunnen herstellen. |
Dr. Danielle Krijgsman Center for Translational Immunology | VISION: oVercoming Immunotherapy reSistance In cOlorectal caNcer Uitgezaaide darmkanker behoort tot de drie meest dodelijke kankers wereldwijd. Er zijn bepaalde immuuncellen, genaamd myeloïde cellen, die de behandeling met immuuntherapie moeilijk maakt in deze patiënten doordat ze het immuunsysteem onderdrukken. Mijn aanpak richt zich op het begrijpen van deze cellen in darmtumoren met beeldvormende massacytometrie. Hiermee zoeken we naar specifieke aangrijpingspunten op deze cellen voor gerichte medicijnbehandeling. Vervolgens test ik of het blokkeren van deze aangrijpingspunten met antistoffen de immuunonderdrukking kan stoppen. Hierdoor kunnen we in de toekomst immunotherapie eindelijk effectief te maken bij deze ziekte, en meer patiënten met darmkanker genezen. |
Dr. Maria Laura Tognoli Centraal Diagnostisch Laboratorium | Sorting out extracellular vesicles – Identifying cancer extracellular vesicle subpopulations responsible for tumour microenvironment remodeling Kankercellen sturen signalen via kleine blaasjes naar het omliggende normale weefsel om daar tolerantie op te bouwen voor tumorprogressie. Deze blaasjes, die in tumoren en bloed worden aangetroffen, zijn potentiële therapeutische doelen en hulpmiddelen voor het monitoren van ziekten. De blaasjes zijn echter niet allemaal hetzelfde; ze zijn er in verschillende soorten met verschillende functies, die nog onbekend zijn. De onderzoekers veronderstellen dat er unieke blaasjestypen zijn die bijdragen aan veranderingen in het normale weefsel die tumorprogressie bevorderen, en gebruiken een nieuwe aanpak om dit te demonsteren. De ontdekte blaasjes zullen potentieel hebben als biomarkers en therapeutische doelen. |
Dr. Renske ten Ham Afd. Epidemiology & Health Economics | Certainty about uncertainty in drug reimbursement: Bayesian methods in cost-effectiveness analyses Gen therapieën (GT's) zijn veelbelovend als behandeling voor ernstige ziekten. Maar door hoge prijzen, worden ze geconfronteerd met vergoedingsuitdagingen. Kosten-effectiviteitsanalyses (KEA's) worden gebruikt om vergoedingsbeslissingen te informeren. De informatie die deze KEAs informeert is vaak beperkt, vooral bij GTs doordat ze zich op nieuwe, vergeten en weesindicaties richten. Ik ga nieuwe methoden ontwikkelen door middel van Bayesiaanse statistiek, om onzekerheid in KEAs van GTs te verminderen en vergoedingsbeslissingen beter te informeren. Dit doe ik aan de hand van 2 casussen: spinale spieratrofie en hemofilie B. De voorgestelde methoden hebben groot potentieel om breder in de gezondheidseconomie ingezet te worden. |
Dr. Linda Heskamp Afd. Radiologie | MRI motor mapping: The detection of early disease signs in ALS Gentherapie is een veelbelovende behandeling voor mensen met een verhoogd genetisch risico op ALS. De eerste klinische studies laten zien dat gentherapie de ziekte remt, maar dat het de reeds verloren spierkracht niet kan herstellen. Het is daarom van groot belang dat gentherapie zo vroeg mogelijk gegeven wordt. Dit vereist dat neurologen de eerste tekenen van ALS in de spieren kunnen detecteren. In dit onderzoek, ontwikkelen onderzoekers een nieuwe beeldvormingsmethode met als doel de vroege ziektetekenen in de spieren van mensen met een verhoogd risico op ALS in beeld te brengen. |
Venironde 2023
De 174 beurzen uit de Veni-ronde van 2023 zijn verdeeld over 27 beurzen bij ZonMw, 25 bij Toegepaste en Technische Wetenschappen (TTW), 53 bij Exacte en Natuurwetenschappen (ENW) en 69 bij Sociale en Geesteswetenschappen (SGW). Onder de 1308 vooraanmeldingen zaten 669 (51 procent) mannen, 573 (44 procent) vrouwen. Van 66 aanvragers was het geslacht onbekend. Van de 174 toekenningen gaan er 86 naar mannelijke en 85 naar vrouwelijke kandidaten; honoreringspercentages van respectievelijk 13 en 15 procent.
NWO Talentprogramma
Het NWO-Talentprogramma geeft onderzoekers de vrijheid om vanuit creativiteit en passie eigen onderzoek te doen. Het programma stimuleert vernieuwing en nieuwsgierigheid. Vrij onderzoek draagt bij aan en bereid ons voor op de maatschappij van morgen. Daarom zet NWO in op een diversiteit aan wetenschappers, domeinen en achtergronden. Veni maakt samen met de Vidi- en Vici-beurzen deel uit van het Talentprogramma. NWO selecteert onderzoekers op basis van de wetenschappelijke kwaliteit en het innovatieve karakter van het onderzoeksvoorstel, de wetenschappelijke en/of maatschappelijke impact van het voorgestelde project en de kwaliteit van de onderzoeker.
