Schone omgeving

Als je werkt aan de gezondheid van mensen, past het niet om tegelijk de omgeving te vervuilen zodat mensen daar ziek van kunnen worden of dat deze onleefbaar wordt voor toekomstige generaties. Door gebruik van energie vervuilen we de lucht en dragen we bij aan de klimaatverandering die ook voor de gezondheid en de gezondheidszorg grote gevolgen kan hebben. Door het gebruik van materialen en producten raken grondstoffen op en vervuilt oppervlaktewater en bodem, door bijvoorbeeld medicijnen. Dit kan ook weer gevolgen hebben voor de gezondheid van mensen, zoals resistentie en hormoonverstoring.

Doelen uitklapper, klik om te openen

Het UMC Utrecht wil bijdragen aan een gezonder leven, dat betekent ook de wereld om je heen zo min mogelijk vervuilen en leefbaar houden voor toekomstige generaties. 

We streven naar: 

• CO2-neutraal:  we verbruiken substantieel minder energie en wat we gebruiken wekken we duurzaam op of kopen we duurzaam in.
•  circulair: we produceren geen afval meer maar alleen nog grondstoffen die hoogwaardig kunnen worden hergebruikt of gerecycled.

We kiezen ervoor om daarbij de focus te leggen op het terugdringen van CO2 emissies die groot én beïnvloedbaar zijn. Om de grondstoffenkringlopen te sluiten, richten we ons op het terugdringen van de hoeveelheid afval door een combinatie van preventie en het verbeteren van hergebruik en recycling van afval.

Dat betekent concreet dat de organisatie de komende jaren zal inzetten op de vier opgaven:

1. Het realiseren van een duurzame huisvesting met als uitgangspunten energieneutraal en circulair (draagt bij aan CO2-neutraal en sluiten van grondstoffenkringlopen).
2. Het verduurzamen van onze energievoorziening (draagt bij aan CO2-neutraal).
3. Het stimuleren van fiets en OV en terugdringen van autogebruik (draagt bij aan CO2-neutraal).
4. Terugdringen van afval en emissies (draagt bij aan CO2-neutraal en sluiten grondstoffenkringlopen)

Het UMC Utrecht beschikt al 20 jaar over een ISO 14001 gecertificeerd milieuzorgsysteem voor de gehele organisatie, als enige ziekenhuis in Nederland. Naast gestructureerde aandacht voor milieuzorg helpt het systeem ons bij het steeds verder verlagen van onze milieubelasting.

CO2- neutraal uitklapper, klik om te openen

Het UMC Utrecht wil CO2-neutraal worden. Dat betekent dat de organisatie geen netto uitstoot van CO2 meer heeft. De CO2-footprint van de organisatie is daarbij het uitgangspunt. In 2019 was onze CO2 footprint 45.940 ton. Alle emissies die onderdeel zijn van de footprint moeten naar nul worden teruggebracht. Daarbij hebben we de volgende aanpak:

• Stap 1: Beperken van de energievraag
• Stap 2: Gebruiken van hernieuwbare energie
• Stap 3: Restgebruik van fossiele brandstoffen zo efficiënt en schoon mogelijk
• Stap 4: Compensatie 

Hieronder staan enkele projecten waarmee we werken aan het verlagen van onze CO2 uitstoot:

Duurzaam bouwen

Duurzaamheid is opgenomen in ons Strategisch Ontwikkelplan Huisvesting (SOH). We stellen een centraal kader duurzaam bouwen op en werken de thema's CO2-reductie, circulariteit, gezondheid en klimaatbestendigheid verder uit. Samen met de routekaart naar CO2 neutraal vastgoed vormt dit het kader voor de toekomstige bouwprojecten.    

Energiebesparing

Het UMC Utrecht heeft een energiebesparingsplan opgesteld voor 2017-2020. Daarin staan de maatregelen waarmee we onze energie-efficiency met 18% kunnen verbeteren. Dat zijn technische maatregelen zoals het aanbrengen van meer LED verlichting en isolatie, maar ook maatregelen die in de keten resulteren in minder CO2 uitstoot zoals de inkoop van groene stroom (Nederlandse wind), terugdringen van het autogebruik door medewerkers en patiënten en reductie van het papiergebruik. Lees meer

Mobiliteit/vervoer

Ongeveer een derde van onze CO2 emissie is gerelateerd aan vervoer van patiënten, bezoekers, medewerkers en studenten. Mobiliteitsmaatregelen zijn dan ook van groot belang om de doelstelling te realiseren en om het UMC Utrecht ook de komende jaren bereikbaar te houden. We hebben al verschillende maatregelen genomen om het autogebruik te beperken en nog meer medewerkers te stimuleren met de fiets of het OV te komen zoals het realiseren van meer fietsenstallingen, gratis fietschecks, de regeling voor de aanschaf van een e-bike en korting op busabonnementen voor de medewerkers. Iedere 2 jaar onderzoeken we de manier waarop patiënten en medewerkers naar het UMC Utrecht reizen.

Zonnepanelen

In 2016 hebben we 2400 zonnepanelen op het dak geplaatst. Deze panelen produceren jaarlijks ca 560.000 Kwh aan duurzame elektriciteit. Dat komt overeen met het elektragebruik van ongeveer 170 huishoudens of bijvoorbeeld 278 duizend mri scans.  Via de energiemonitor maken we de actuele opbrengst zichtbaar. Behalve de duurzame stroom die ze opwekken, zijn de zonnepanelen ook op een duurzame en sociaal verantwoorde manier gemaakt. 

Zonnepanelen dak UMC Utrecht

Scan de bovenstaande QR-code met uw telefoon om een video over dit onderwerp te bekijken. Of bekijk de video via:

Circulair uitklapper, klik om te openen

Het UMC Utrecht streeft naar het sluiten van grondstoffen kringlopen om uitputting van deze stoffen te voorkomen. Grondstoffen en materialen moeten na gebruik weer in de kringloop komen zodat ze worden hergebruikt, in plaats van te worden verbrand. Het streven is een organisatie die geen afval meer produceert. 

Voor het sluiten van de grondstoffenkringlopen, zijn er verschillende oplossingsrichtingen, zoals:

• Preventie; het voorkomen of terugdringen van het ontstaan van afval. En het voorkomen of terugdringen van emissies naar water, bodem en lucht.
• Hoogwaardig (her)gebruik; door het repareren of vervangen van componenten tijdens de gebruiksfase, hergebruik van producten door onszelf of anderen, reviseren van een product na de gebruiksfase en recyclen van de materialen tot nieuwe grondstoffen.

Circulair inkopen speelt in beide oplossingsrichtingen een belangrijk rol, want door circulair inkopen kun je producten kopen die gemaakt zijn voor hergebruik, die lang mee gaan en te repareren zijn, producten kopen die gemaakt zijn van hergebruikte materialen (terugdringen ‘virgin materials’), producten niet kopen maar betalen voor gebruik (‘pay per use’) en/of producten delen.

Impactanalyse inkoop 

In opdracht van het UMC Utrecht onderzocht adviesbureau CE Delft de maatschappelijke impact van alle productgroepen die het UMC Utrecht inkoopt. Op basis van de milieu-indicatoren klimaat-impact (CO2), schade aan menselijke gezondheid, schade aan ecosystemen en schade aan grondstoffenbeschikbaarheid is per productgroep een berekening en/of inschatting gemaakt. Daaruit blijkt dat geneesmiddelen, energie, implantaten en medische disposables de vier meest belastende productgroepen in het UMC Utrecht zijn. Met de resultaten uit dit onderzoek kan het UMC Utrecht prioriteren en verder verduurzamen.  

Green Deal circulair Inkopen

In 2013 heeft het UMC Utrecht de Green Deal Circulair Inkopen ondertekend. Er zijn al verschillende interessante casussen op dit vlak bijvoorbeeld het circulair inkopen van  kantoormeubilair en bedrijfskleding.

Groene farmacie

Via het project Groene Farmacie willen we bijdragen aan het beperken van de verontreiniging van water, lucht en voedsel met medicijnen. Dit doen we door verspilling van medicijnen te voorkomen, kennis en bewustwording te vergroten, en proeftuin te zijn voor pilots met zuiveringstechnieken. In 2016 hebben we ons afvalwater geanalyseerd op de aanwezigheid van medicijnen. Daarnaast hebben we ook het afvalwater voor en na de centrale afvalwaterzuivering (rwzi) in Utrecht geanalyseerd. Hieruit blijkt dat er veel verschillende (restanten) medicijnen via ons afvalwater worden geloosd in uiteenlopende concentraties. Ook de mate waarin deze medicijnen door de rwzi eruit worden gehaald varieert. Samen met KWR Waterresearch onderzoeken we de mogelijkheden om via adsorptie medicijnresten uit het afvalwater te verwijderen. Na onderzoek op laboratoriumschaal vond in 2018 een pilot plaats op twee verpleegafdelingen in het UMC Utrecht met een adsorptiemiddel voor diclofenac. Daarnaast vond eind oktober in het UMC Utrecht een internationale conferentie over Groene farmacie plaats.

Terugdringen van voedselverspilling

In het UMC Utrecht werken we aan het terugdringen van voedselverspilling. Sinds de nulmeting in 2013 is het percentage voedselverspilling met 23% verminderd. Binnen cluster Voeding zijn verschillende maatregelen doorgevoerd en divisies zijn aan de slag gegaan om het percentage onaangeroerde maaltijden onder de 5% te brengen. Onze doelstelling voor 2020 is 35% reductie van de voedselverspilling ten opzichte van 2013. Lees meer >

Bronscheiding

Naast de verschillende afvalstromen die al heel lang gescheiden worden ingezameld is in het UMC Utrecht in 2018 gestart met het gescheiden inzamelen van PMD (plastic-metaal-drankverpakkingen) en GFT in de openbare ruimtes en kantoorgebieden. Hiervoor zijn nieuwe afvalbakken aangeschaft. IN 2018 is gestart met de gescheiden inzameling van plastic op de OK's. Vanaf 2019 wordt de bronscheiding uitgerold naar de laboratoria en verpleegafdeling. We werken nauw samen met onze afvalverwerker. Daarmee zorgen we ervoor dat de ingezamelde afvalstromen ook daadwerkelijk voor hergebruik worden aangeboden. Lees meer