Behandeling hoge bloeddruk

In deze folder leest u meer over de behandeling van een hoge bloeddruk.

Leefstijl uitklapper, klik om te openen

Leefstijl speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten. Leefstijlfactoren, zoals ongezond eten, weinig bewegen, overgewicht, overmatig alcoholgebruik en roken, kunt u zelf beïnvloeden.

Voeding

Er zijn verschillende producten die de bloeddruk verhogen. Het is verstandig om het gebruik van deze producten te vermijden of te beperken. Het gaat daarbij vooral om zout en zoutrijke producten, producten die glycyrrhizinezuur bevatten en alcohol. Groente en fruit helpen juist de bloeddruk te verlagen. Een gezond gewicht draagt ook bij aan het verlagen van de bloeddruk.

Zout

Het is verstandig om maximaal 6 gram zout per dag te eten. Verse voedingsmiddelen bevatten van nature weinig zout. Het meeste zout voegen we zelf aan ons eten toe, of krijgen we binnen omdat fabrikanten, de bakker en de slager, zout gebruiken bij de productie van bijvoorbeeld brood, kaas, worst, sauzen, soepen en snacks.

Zoethout

Glycyrrhizine (glycyrrhizinezuur) is een bestanddeel van zoethoutwortelextract. Het zorgt voor de zoete en karakteristieke smaak van zoethout. Zoethoutwortelextract zit in drop, alles wat dropachtig smaakt, sommige soorten kauwgom en zoethoutthee, of andere theesoorten waar zoethout in verwerkt is.

Groente/fruit

Groente en fruit zijn een belangrijke bron van kalium. Dit draagt bij aan het verlagen van de bloeddruk. Daarnaast helpen groente en fruit om op gewicht te blijven. Ze zijn namelijk rijk aan vezels en die zorgen voor een goede maagvulling.

Bewegen

Regelmatig bewegen verlaagt de bloeddruk. U voldoet aan de Nederlandse norm voor gezond bewegen als u 30 minuten matig intensief per dag beweegt op minimaal vijf dagen (bij voorkeur alle dagen) van de week. Deze dertig minuten hoeven niet achter elkaar te zijn, maar mogen ook bestaan uit drie blokken van tien minuten. De minimale tijdsduur is vijf minuten aan achter elkaar.

Voorbeelden van matig intensief bewegen zijn: wandelen in een tempo van 5 à 6 km/uur en fietsen met een snelheid van 15 km/uur. Als u ouder dan 55 jaar bent geldt bijvoorbeeld wandelen in een tempo van 3 tot 4 km/uur en fietsen met een snelheid van 10 km/uur. Echter, voor niet-actieven, zonder of met beperkingen, is elke extra lichaamsbeweging meegenomen. Belangrijk is dat tijdens het bewegen uw hart sneller gaat kloppen.

Gewicht

Overgewicht kan de bloeddruk verhogen. Daarnaast geeft overgewicht een verhoogd risico op het krijgen van hart- en vaatziekten, diabetes mellitus (suikerziekte), kanker en gewrichtsklachten.

Op https://www.voedingscentrum.nl kunt u zien of u een gezond gewicht heeft door uw Body Mass Index (BMI) te bepalen. U heeft een gezond gewicht bij een BMI <25 kg/m². Een andere berekening voor het bepalen van overgewicht is het meten van de middelomtrek. U kunt de buikomvang meten met een meetlint ter hoogte van uw navel. Wanneer de omtrek 102 cm of meer (mannen) of 88 cm of meer (vrouwen) bedraagt is het goed om extra aandacht aan uw gewicht te gaan besteden.

Als u gewicht wilt verliezen, stel dan haalbare doelen. Met 5-10% gewichtsverlies behaalt u al veel gezondheidswinst.

Alcohol

Overmatig alcoholgebruik kan leiden tot een te hoge bloeddruk. Het advies is om niet meer dan 1 glas per dag te drinken. Dit advies is hetzelfde voor mannen en vrouwen.

Daarnaast levert alcohol veel calorieën, wat kan leiden tot overgewicht.

Roken

Roken verhoogt het risico op het krijgen van hart- en vaatziekten en kanker. Het is verstandig om te stoppen met roken. Voor hulp bij het stoppen met roken kunt u kijken op https://www.ikstopermee.nl.

Medicijnen uitklapper, klik om te openen

Mensen met een hoge bloeddruk voelen hier in het algemeen niets van. Hoge bloeddruk is ook geen ziekte, maar geeft meer kans op hart- en vaatziekten. Als de bloeddruk is verhoogd, stroomt het bloed te krachtig door de vaten. Dit is schadelijk voor de bloedvaten. Beschadigde bloedvaten verhogen de kans op een beroerte (herseninfarct of hersenbloeding) en ernstige hartziekten, zoals hartkramp en hartfalen. Bij de behandeling van een hoge bloeddruk kunnen artsen verschillende medicijnen voorschrijven. Hieronder vindt u een overzicht van de groepen medicijnen en de werking ervan. Daarnaast worden de meest voorkomende bijwerkingen genoemd.

RAS-remmers

RAS-remmers (ACE-remmers en Angiotensine-II-remmers) zorgen ervoor dat de bloedvaten minder samentrekken en minder zout en water vasthouden. Hierdoor wordt de bloeddruk lager.

Bijwerkingen: duizeligheid, hoofdpijn en prikkelhoest. Minder vaak: vermoeidheid, misselijkheid, diarree, spierkrampen en huiduitslag.

Meest voorgeschreven ACE-remmers: perindopril, lisinopril.

Meest voorgeschreven angiotensine-II-remmers: olmesartan, losartan, valsartan, irbesartan, candesartan.

Calciumantagonisten

Deze medicijnen zorgen ervoor dat de cellen minder calcium opnemen. Hierdoor worden deze cellen minder actief. Dit heeft tot gevolg dat de hartslag en soms ook de samentrekkingskracht van het hart afneemt en er verwijding van de bloedvaten optreedt.

Bijwerkingen: vooral in het begin roodheid in het gezicht, warmtesensaties, hoofdpijn. Verder: hartkloppingen, vocht in de enkels, duizeligheid, ver-moeidheid en maag- en darmklachten.

Meest voorgeschreven middelen: amlodipine, barnidipine, lercanidipine, nifedipine.

Diuretica

Plastabletten (thiazidediuretica) zorgen ervoor dat minder zout en water worden vastgehouden, waardoor de bloeddruk daalt.

Bijwerkingen: droge mond, moeheid en spierkrampen. Vooral in de startfase kan duizeligheid optreden.

Meest voorgeschreven middelen: chloortalidon, hydrochloorthiazide en indapamide.

Kaliumsparende diuretica

Kaliumsparende plasmiddelen worden voorgeschreven bij een laag kaliumgehalte. Als plaspil hebben ze geen sterke werking. Het zorgt voor het afvoeren van vocht, met behoud van kalium. Sommige van deze middelen remmen de werking van het hormoon aldosteron.

Bijwerkingen: bij mannen kunnen borstvorming, minder zin in vrijen en impotentie optreden. Bij vrouwen: menstruatiestoornissen, pijnlijke borsten en blijvende stemverlaging.

Meest voorgeschreven middelen: spironolacton, eplerenon en triamtereen.

Bèta-blokkers

Bèta-blokkers verlagen de hartslag en hiermee de bloeddruk.

Bijwerkingen: langzame hartslag, duizeligheid en koude, blauwe handen en voeten, maag-darmklachten, moeheid, impotentie (seksueel onvermogen), verminderd concentratie- en reactievermogen en hoofdpijn. Stemmingsveranderingen en slaapstoornissen komen een enkele keer voor.

Meest voorgeschreven middelen: metoprolol, labetalol, atenolol.

Combinatiepreparaten

Combinatiepreparaten zijn medicijnen waar twee of meer verschillende middelen gecombineerd zijn. Hierbij geldt de werking en bijwerking van de afzonderlijke groepen.

Meest voorgeschreven middelen: amlodipine/olmesartan/hydrochloorthiazide (Sevikar HCT), amlodipine/olmesartan (Sevikar), amlodipine/valsartan/hydrochloorthiazide (Exforge HCT), perindopril/amlodipine/indapamide (Triplixam).

Overige bloeddrukverlagende medicijnen

Naast de genoemde medicijnen zijn er nog andere bloeddrukverlagende middelen. Deze worden zelden voorgeschreven. Bijvoorbeeld omdat de meest voorgeschreven medicijnen niet worden verdragen of niet gegeven mogen worden in verband met een zwangerschap.

Voorbeelden: doxazosine, methyldopa, moxonidine, aliskiren, hydralazine.

Tot slot uitklapper, klik om te openen

De werking van medicijnen is vaak pas optimaal na 2-6 weken. Als de bijwerkingen van de medicijnen ernstig zijn, of als u zich zorgen maakt, neem dan contact op met uw arts of de apotheker. Dit geldt ook voor bijwerkingen die niet in de bijsluiter genoemd staan. Stop nooit zomaar met uw medicijnen.

Bronnen

• Apotheek.nl (https://www.apotheek.nl/klachten-ziektes/hoge-bloeddruk#welke-medicijnen-worden-gebruikt-bij-hoge-bloeddruk)
• Nierpatiëntenvereniging Nederland (https://nvn.nl).

Contact uitklapper, klik om te openen

De polikliniek is op werkdagen bereikbaar van 08.00 tot 17.00 uur