Dysartrie (informatie voor in de kliniek)

Uw logopedist geeft u deze brochure, omdat u moeite hebt om u goed verstaanbaar te maken vanwege dysartrie. In deze brochure leggen we uit wat dysartrie is, welke behandel- mogelijkheden er zijn en krijgt u tips over hoe u kunt omgaan met dysartrie. Ook krijgt u oefeningen om de articulatie te verbeteren.

Spraak uitklapper, klik om te openen

Spraak is een zeer snelle en ingewikkelde motorische activiteit. Om tot goede spraak te komen moeten verschillende systemen zoals ademhaling, stemgeving, resonantie en articulatie goed samenwerken.

Wat is dysartrie? uitklapper, klik om te openen

Dysartrie is een spraakstoornis die wordt veroorzaakt door een beschadiging van het zenuwstelsel (hersenen en/of zenuwbanen). Dit kan ontstaan door een ziekte of ongeval waarbij de hersenen aangedaan zijn. Door de beschadiging werken de spieren die nodig zijn voor het ademen, de stemgeving en de articulatie onvoldoende.

Bij patiënten met dysartrie is de communicatie gestoord omdat ze moeilijk te verstaan zijn. Dit kan komen door een onduidelijke uitspraak, een te zachte en/of hese stem, eentonig of nasaal (door de neus) spreken of een combinatie hiervan. Er bestaan verschillende soorten dysartrie. De kenmerken van de dysartrie hangen af van welk gebied of systeem in het zenuwstelsel is aangedaan. Uw logopedist kan u uitleggen wat er precies fout gaat bij uw spraak.

Communicatieadviezen bij dysartrie uitklapper, klik om te openen

Wat kunt u doen bij dysartrie?

Om goed verstaanbaar te zijn, kunt u de volgende tips in een gesprek toepassen:

• Geef aan dat u moeite heeft met spreken.
• Spreek in een rustig tempo en overdrijf de articulatie.
• Vraag aan de luisteraar om geduld te hebben en u niet te onderbreken, behalve wanneer hij/zij u niet heeft verstaan. Geef ook aan hoe u het liefste onderbroken wordt.
• Zorg dat u de aandacht van de luisteraar hebt, voordat u begint te spreken.
• Spreek zo mogelijk in korte zinnen.

Wat kunnen uw gesprekspartners doen?

• Geef de patiënt voldoende tijd en ruimte om te spreken.
• Ga zelf niet anders spreken. De patiënt heeft in principe door de dysartrie geen problemen om u te begrijpen.
• Geef uw onverdeelde aandacht tijdens een gesprek. Communiceren met iemand met dysartrie vereist uw volle aandacht.
• Zorg dat u oogcontact hebt. Plaats u op gelijke hoogte met de patiënt .
• Geef aan wanneer u de boodschap hebt verstaan. Vraag de patiënt eventueel om de boodschap te herhalen.
• Stel eventueel ja/nee vragen om de boodschap te achterhalen. Begin dan met eerst algemeen te bepalen waar de boodschap over gaat (bijv. ‘gaat het over mij?’, ‘gaat het over iets in deze kamer?’) en stel dan steeds specifiekere vragen.

Tips voor de communicatiesituatie:

• Bij vermoeidheid wordt de verstaanbaarheid van de spraak minder goed. Houd daarom de gesprekken kort.
• Vermijd dubbeltaken, zoals praten tijdens eten of praten tijdens lopen.
• Vermijd spreken onder tijdsdruk. Als uw gesprekspartner niet veel tijd heeft, kunt u beter geen diepgaand onderwerp aansnijden.
• Zorg voor zo min mogelijk omgevingslawaai tijdens een gesprek. Denk hierbij aan radio, televisie en/of geluid dat via openstaande deuren binnenkomt. Zet indien mogelijk de bron van het storende geluid af. Onderbreek het spreken even bij onverwacht storend achtergrondlawaai (bijv. een kar die binnen gereden wordt).

Oefeningen voor een patiënt met dysartrie uitklapper, klik om te openen

Door het krachtiger en pittiger uitspreken van medeklinkers met lippen en tong, kunt u de articulatie trainen. Hieronder staan woorden waarmee u kunt oefenen.

Contact uitklapper, klik om te openen

Bereikbaar maandag t/m vrijdag van 8:00 – 17:00 uur.