Wetenschappelijk onderzoek binnen de divisie neurologie en neurochirurgie

We weten nog lang niet alles over epilepsie. Wetenschappelijk onderzoek is hard nodig om meer kennis over epilepsie op te doen en de behandelmogelijkheden te verbeteren. In het Hersencentrum doen we veel onderzoek naar moeilijk behandelbare epilepsie. Specialisten van verschillende afdelingen werken hierbij samen. De resultaten vertalen we zo snel mogelijk naar onze patiëntenzorg.

Wie kan er meedoen? uitklapper, klik om te openen

Het kan zijn dat we u als patiënt of als ouders tijdens de behandeling in het Hersencentrum vragen mee te doen aan wetenschappelijk onderzoek. Deelname is uiteraard vrijwillig en kan alleen na uw schriftelijke toestemming. U kunt altijd weigeren, zonder dat dit gevolgen heeft voor de zorg voor u of uw kind.

Al onze studies zijn goedgekeurd door de Medisch Ethische Toetsingscommissie van het UMC Utrecht. Wij informeren u mondeling en schriftelijk zo goed mogelijk over het doel van de studie en de gevolgen voor u of uw kind. Als u besluit om mee te doen aan het onderzoek, kunt op ieder moment beslissen er weer mee te stoppen.

Lopende onderzoeken uitklapper, klik om te openen

Het wetenschappelijk onderzoeksprogramma van het Hersencentrum richt zich op moeilijk behandelbare epilepsie. Er zijn verschillende thema’s en er lopen diverse studies. Ook verschijnen er bij het Hersencentrum geregeld wetenschappelijke publicaties.

Onze thema’s

• Het ontstaan van refractaire epilepsie: welke erfelijke factoren zijn hier voor verantwoordelijk?
• De gevolgen van epilepsie op het hersenweefsel: kunnen epileptische aanvallen de hersenstructuren of hersennetwerken veranderen? Heeft dat gevolgen voor de cognitieve ontwikkeling?
• Het vinden van de bron van de epilepsie: hoe kunnen we die bron zo goed mogelijk vaststellen? Kunnen we belangrijke hersenfuncties ook goed lokaliseren? Dit is erg belangrijk bij mensen die epilepsiechirurgie ondergaan.

Enkele patiëntgebonden studies naar epilepsie die in het UMC Utrecht worden verricht

• Behandeling van ESES (elektrische status epilepticus tijdens slaap). Dit is een groot Europees onderzoek dat vanuit het UMC Utrecht Hersencentrum wordt geleid, naar de vergelijking tussen twee medicijnen voor de behandeling van ESES.
• Onttrekking van anti-epileptica na epilepsiechirurgie. Ook dit is een Europese studie die vanuit het UMC Utrecht wordt geleid, naar de voordelen van vroeg stoppen met medicijnen na succesvolle epilepsiechirurgie bij kinderen.
• TeleEEG studie. Kinderen met epilepsie en nachtelijke aanvallen die een 24-uurs EEG moeten ondergaan, kan worden gevraagd om aan deze studie deel te nemen. Het doel is om een meetapparaat te ontwikkelen dat betrouwbaar nachtelijke aanvallen kan herkennen.
• Epilepsiegenetica. Het UMC Utrecht is betrokken bij, of coördineert, verschillende studies op het gebied van de erfelijkheid van epilepsie. Kunnen met nieuwe DNA-technieken genen worden ontdekt die refractaire kinderepilepsie verklaren?
• Het gebruik van speciale EEG-technieken. Kunnen ze bijdragen aan een goede lokalisatie van de epileptische bron bij patiënten die een gridregistratie of EEG in het hoofd ondergaan?
• Cognitieve uitkomst na epilepsiechirurgie. Hoe zijn de ontwikkelingsmogelijkheden van kinderen die epilepsiechirurgie hebben ondergaan?

Publicaties uitklapper, klik om te openen

• Boshuisen K, Arzimanoglou A, Cross JH, Uiterwaal CS, Polster T, van Nieuwenhuizen O, Braun KP; TimeToStop study group. Timing of antiepileptic drug withdrawal and long-term seizure outcome after paediatric epilepsy surgery (TimeToStop): a retrospective observational study. Lancet Neurol. 2012;11:784-91. (De relatie tussen de timing van medicatieafbouw en aanvalsuitkomst werd onderzocht bij 766 kinderen die in Europa epilepsiechirurgie ondergingen. Vroege afbouw had geen negatief effect op de uiteindelijke aanvalsvrijheid.)
• Van Campen JS, Jansen FE, Steinbusch LC, Joëls M, Braun KP. Stress sensitivity of childhood epilepsy is related to experienced negative life events. Epilepsia. 2012;53:1554-62. (Ouders van 153 kinderen met epilepsie vulden een vragenlijst in. Bij 51 procent van de patiënten werd een verhoging van de aanvalsfrequentie door stress gerapporteerd. Stressge- voeligheid bleek gerelateerd aan het aantal negatieve life-events.)
• Van Diessen EG, Otte WM, Braun KP, Stam CJ, Jansen FE. Improved diagnosis in children with partial epilepsy using a multivariable prediction model based on EEG network characteristics. Plos One 2013, in press. (uit dit onderzoek blijkt dat je kinderen met epilepsie kunt onderscheiden van kinderen zonder epilepsie door in het EEG de werking van hun hersennetwerken te vergelijken)
• Van ‘t Klooster MA, ZIjlmans M, Leijten FS, Ferrier CH, van Putten MJ, Huiskamp GJ. Time-frequency analysis of single pulse electrical stimulation to assist delineation of epileptogenic cortex. Brain 2011;134:2855-2866 (Deze studie laat zien dat het hersengebied dat aanvallen maakt ook gevonden kan worden met kleine stroompjes op de hersenen; het epileptische gebied reageert op deze stroompjes anders dan normaal hersenweefsel. Deze methode kan alleen worden gebruikt met elektrodematjes op de hersenen zelf.)
• Zijlmans M, Jiruska P, Zelmann R, Leijten FS, Jefferys JG, Gotman J. High-frequency oscillations as a new biomarker in epilepsy. Ann Neurol 2012;71:169-178 (Nieuwe EEG signalen, die voorheen niet gemeten konden worden, zijn hoogfrequente trillingen met een frequentie van 70-500 Hz. Het blijkt dat deze EEG signalen van groot belang zijn voor het bestuderen van epilepsie. Hoogfrequente trillingen ontstaan in gebieden die epilepsie maken.)
• Van Schooneveld MM, Braun KP. Cognitive outcome after epilepsy surgery in children. Brain Dev 2013 in press (In dit review artikel worden de factoren die van invloed zijn op de cognitieve uitkomst na epilepsiechirurgie bij kinderen samengevat.)
• Van Harssel JJ, Weckhuysen S, van Kempen MJ, Hardies K, Verbeek NE, de Kovel CG, Gunning WB, van Daalen E, de Jonge MV, Jansen AC, Vermeulen RJ, Arts WF, Verhelst H, Fogarasi A, de Rijk-van Andel JF, Kelemen A, Lindhout D, De Jonghe P, Koeleman BP, Suls A, Brilstra EH. Clinical and genetic aspects of PCDH19-related epilepsy syndromes and the possible role of PCVH19 mutations in mailes with autism spectrum disorders. Neurogenetics 2013;14:23-34. (Het heterogene klinische spectrum van PCDH19 mutaties bij EFMS [epilepsy and mental retardati- on limited to females] wordt in deze studie geschetst. Een vroeg debuut van de epilepsie, koortsgevoeligheid, en een geclusterd beloop van aanvallen zijn karakteristiek.)
• Kan AA, van Erp S, Derijck AA, de Wit M, Hessel EV, O’Duibhir E, de Jager W, van Rijen PC, Gosselaar PH, de Graan PN, Pasterkamp RJ. Genome-wide microRNA profiling of human temporal lobe epilepsy identifies modulators of the immune response. Cell Mol Life Sci 2012;69:3127-3145 (Het microRNA profiel in de hippocampus van patiënten die epilepsiechirurgie ondergingen toonde regulatieveranderingen die een belangrijke rol van de immuunrespons bij het ontstaan van temporaalkwabepilepsie ondersteunen.)

Contact uitklapper, klik om te openen

Geopend maandag t/m vrijdag van 8.00 - 17.00 uur.

Geopend maandag t/m vrijdag van 8.00 - 17.00 uur.