Stofwisseling in de lever met nieuwe MRI techniek
Stofwisseling in de lever met nieuwe MRI techniek
De lever speelt een belangrijke rol in de stofwisseling, ofwel het metabolisme, van suikers en vetten. Deze processen zijn verstoord in type 2 diabetes, maar we begrijpen nog steeds niet volledig hoe. Dit kan worden toegeschreven aan een gebrek aan niet-invasieve technieken om het metabolisme direct in de lever te meten.
In deze studie wordt een nieuwe scan onderzocht om het metabolisme direct in de lever af te beelden, namelijk deuterium metabole imaging (DMI). DMI wordt gedaan met een MRI scanner, na het innemen van deuterium gelabeld glucose (suiker). Op de DMI scan kunnen we dan zien hoe het deuterium gelabelde glucose in de lever wordt opgenomen en verbruikt. In deze studie zullen we DMI scans doen in 10 mannelijke patiënten met type 2 diabetes en 10 mannelijke gezonde vrijwilligers, om te onderzoeken of we hiermee verstoringen in het suikermetabolisme in de lever kunnen aantonen.
Wat is het doel van het onderzoek uitklapper, klik om te openen
Het doel van het onderzoek is om een nieuwe, niet-invasieve MRI methode te ontwikkelen om het metabolisme in het lichaam af te beelden. Deze techniek kan onze kennis vergroten over de afwijkingen van het levermetabolisme bij type 2 diabetes. Daarnaast kan het in de toekomst mogelijk een belangrijke bijdrage leveren aan een betere behandeling van diabetes.
Wie kan deelnemen aan het onderzoek? Zoek je patiënten die mee willen doen aan dit onderzoek? Vul dan hier de inclusie- en exclusiecriteria in voor deelname. Maak de inclusie- en exclusiecriteria zo concreet mogelijk, zodat je geen onnodige reacties krijgt.
Voor dit onderzoek zoeken we 10 patiënten met type 2 diabetes en 10 gezonde vrijwilligers.
Inclusiecriteria
Alle proefpersonen
- Leeftijd > 40 en jonger dan 70 jaar
- Sekse: man
- Vermogen en bereidheid toestemming te geven
- Vermogen om test instructies op te volgen
- Voldoende begrip van de Nederlandse taal
Gezonde proefpersonen
- BMI: 20-25 kg/m2
Type 2 diabetes patiënten
- Patiënten gediagnosticeerd met type 2 diabetes sinds tenminste 1 jaar
- BMI: 20-35 kg/m2
Exclusiecriteria
Alle proefpersonen
- Contra-indicaties voor MRI scans (inclusief niet in de MRI scanner passen)
- Gemiddeld alcohol gebruik van >21 standaard glazen per week
- Abnormale lever functie (fibrose)
Type 2 diabetes patiënten
- Gebruik van exogeen insuline
- Bekende oorzaken van leververvetting anders dan niet-alcoholische vette leverziekte
Wat houdt deelname aan het onderzoek in? uitklapper, klik om te openen
Als u meedoet, duurt dat totaal ongeveer één ochtend voor u.
Keuring/geschiktheidsonderzoek
Eerst bepalen we of u kunt meedoen. De onderzoeker meet uw lengte, en (met behulp van een weegschaal) uw gewicht en lichaamssamenstelling. Ook vraagt de onderzoeker naar uw medische geschiedenis.
Bezoeken en metingen
Voor het onderzoek is het nodig dat u 1 keer naar het UMC Utrecht komt. Een bezoek duurt ongeveer 3 uur. Er zal dan het volgende gebeuren:
- Voorafgaand aan de MRI scan laten we u een MRI (screenings) vragenlijst invullen.
- We leggen een infuus aan in uw arm om bloed af te nemen. Dit is onder andere om te zien of het label goed in uw bloed wordt opgenomen. Daarnaast meten we hierin een aantal referentiewaarden, zoals het suikergehalte van uw bloed.
- Er wordt een MRI scan van uw lever gemaakt.
- We vragen u voor of tijdens de MRI scan het deuterium label te drinken. Dit is deuterium gelabeld suikerwater.
- Na het onderzoek ontvangt u een ontbijt/lunch en neemt u, indien van toepassing, uw diabetes medicatie in.
Mogelijke bijwerkingen en ongemakken
Het onderzoek levert geen bijwerkingen op voor de lange termijn. Wel kan het onderzoek tijdelijke ongemakken met zich meebrengen. Deze zijn hieronder per gedeelte beschreven (label inname, bloedafname, MRI-scan).
Label inname
In deze studie wordt een deuterium label ingenomen. Deuterium (2H) is een stabiel, niet-radioactief isotoop van waterstof (1H), en komt in kleine hoeveelheden voor in de natuurlijke omgeving (0.0115% van al het waterstof is deuterium). Met de lage concentraties gebruikt in deze studie (0.012% van het lichaamswater), worden geen bijwerkingen verwacht.
Het label in deze studie is gedeutereerd suikerwater ([6,6’-2H2]-glucose). Er wordt eenmalig 100 tot 300 ml aan gelabeld suikerwater gedronken (maximaal 60 gram suiker, onder andere afhankelijk van het lichaamsgewicht). Dit kan voor een tijdelijke verhoging van de bloedsuikerspiegel zorgen, zoals bij het drinken van een blikje frisdrank (bijvoorbeeld cola).
Bloedafname
Bloedafnames kunnen pijn doen of een bloeduitstorting geven. Alles bij elkaar nemen we via een infuus in uw arm ~60 ml bloed bij u af; 20 ml in het begin en daarna 12 kleine monsters van 3 ml. Deze hoeveelheid geeft bij volwassenen geen problemen. Ter vergelijking: bij de bloedbank wordt 500 ml bloed per keer afgenomen. Omdat we bloed afnemen via het infuus, hoeft u maar één keer geprikt te worden.
MRI scan
Voor dit onderzoek zal er een MRI scan van u gemaakt worden. Er zijn geen bijwerkingen bekend van de MRI scan. De MRI scanner in dit onderzoek heeft een sterk magnetisch veld van 7 tesla. Deze 7 tesla MRI scanner is niet CE-gelabeld en wordt daarom alleen gebruikt voor onderzoeksdoeleinden. De MRI scanner maakt geluid tijdens het maken van de scan en u wordt gevraagd stil te liggen gedurende het onderzoek. Dit kan als vervelend ervaren worden.
Wat levert het voor u op?
U heeft zelf geen voordeel van meedoen aan dit onderzoek. Indien u diabetes heeft, betekent meedoen aan dit onderzoek niet dat u minder last krijgt van uw ziekte. Wel draagt u bij aan meer kennis over diabetes en de behandeling daarvan.
Vergoeding voor meedoen
U wordt niet betaald voor het meedoen aan dit onderzoek. Wel krijgt u een vergoeding voor uw reis- en parkeerkosten en een VVV-bon voor de gespendeerde tijd bij het UMC Utrecht (€35). Daarnaast wordt er voor lunch gezorgd na afloop van het onderzoek.
Onderzoeksteam uitklapper, klik om te openen
Hoofdonderzoeker
Prof. dr. Dennis W.J. Klomp, professor hoge-precisie structurele en metabole imaging en hoofd van de High Field MRI onderzoeksgroep in het UMC Utrecht
Uitvoerend onderzoeker
Dr. Jeanine J. Prompers, universitair hoofddocent en onderzoeker in het UMC Utrecht
Contact uitklapper, klik om te openen
Hebt u vragen over het onderzoek of bent u geïnteresseerd om mee te doen aan dit onderzoek, dan kunt u contact opnemen met:
Dr. Jeanine J. Prompers
M: BodyDMI@umcutrecht.nl
T: 06 12921040
Het is niet zeker dat u kunt deelnemen na aanmelding. De onderzoekers beoordelen eerst, aan de hand van de medische gegevens, of u voldoet aan alle criteria voor deelname.