Zorgprogramma Trauma & Verlies in context
Het zorgprogramma Trauma & Verlies in context heeft als doel om gezinnen te helpen die een schokkende gebeurtenis hebben meegemaakt of een dierbare hebben verloren, waarbij dit heeft geleid tot psychische problemen. Wij combineren klinische en wetenschappelijke kennis vanuit de kinder- en jeugdpsychiatrie, psychotraumatologie en systeemtherapie.
We zien kinderen, jongeren en hun gezinnen die een schokkende gebeurtenis of verlies van een dierbare hebben meegemaakt en waarbij de reguliere traumatherapie onvoldoende werkt of waarbij er twijfel is of een reguliere traumabehandeling passend is.
Ons multidisciplinaire team is sterk in het denken buiten de kaders. Wij evalueren bij onze gezinnen de volgende 3 elementen:
- De sterke kanten, kwetsbaarheden en mogelijke ontwikkelingsproblematiek van de kinderen.
- De aard van de traumatische gebeurtenis en de ernst van posttraumatische stress of rouwreactie bij de kinderen en zo nodig bij de andere gezinsleden.
- Het functioneren van het gezin en de relaties tussen de gezinsleden. Samen met de gezinnen onderzoeken we of en hoe het functioneren van het gezin is veranderd na de schokkende gebeurtenis en/of het verlies.
Door vanaf het begin op deze brede manier te kijken, ontstaan er meer mogelijkheden tot behandeling, van een ander soort traumatherapie of therapie voor de ouders in plaats van het kind, tot ambulante thuisbegeleiding of systeemtherapie.
In dit kader bieden we:
- Kinder- en jeugdpsychiatrische diagnostiek en second opinions bij kinderen en gezinnen op het gebied van trauma, verlies, hechting en ontwikkelingsproblematiek.
- Consultatie aan onze collega’s op de afdeling bij vragen over trauma en verlies in de gezinnen die zij zien.
Behandeling uitklapper, klik om te openen
- Trauma toolkit voor kinderen, gezinnen en volwassenen: Op dit moment zijn wij een trauma toolkit aan het samenstellen met vragenlijsten en diagnostiek stappen die we kunnen gebruiken in ons zorgprogramma. Wij willen dit ter beschikking stellen aan de gehele afdeling.
- Psycho-educatie (informatie geven) over trauma, verlies en hechting.
- Traumatherapie in de vorm van cognitieve gedragstherapie, EMDR en narratieve exposure therapie of een combinatie van deze vormen.
- Rouwtherapie: de cognitieve gedragstherapie module Grief Help voor kinderen en jongeren (+- 9 sessies). Deze module bestaat uit psycho-educatie, cognitieve gedragstherapie, exposure en activering.
- ACT module: In het kader van ons zorgprogramma bieden wij de module Acceptance and Commitment Therapy. Dit is een groepsbehandeling (middels het bestaande ACT Your Way protocol) voor jongeren en jongvolwassenen van 15 tot 25 jaar, die in de transitiefase zitten van adolescentie naar volwassenheid en op dit moment een lastige fase doormaken. De behandeling heeft als doel jongeren te leren meer flexibel om te gaan met uitdagende gedachten, gevoelens en situaties (acceptatie) en hun leven in te vullen op een manier die voor hen waardevol is (commitment). Mogelijk heeft dit ook een effect op stress en trauma-gerelateerde klachten.
- ACT module voor ouders en naasten: Ouders zijn een ongekende steunpilaar binnen het gezin, ook voor kinderen en jeugdigen met een psychische ontregeling. Als er zorgen zijn om iemand binnen het gezin, heeft dat impact op alle gezinsleden. Voor ouders is het fijn om dit te kunnen delen met andere ouders die dit ook meemaken, om zo (h)erkenning en steun bij elkaar te vinden. Hiervoor is een speciale module gestart voor ouders, lees meer >
- Kortdurende systeembegeleiding: Wij bieden kortdurende systeembegeleiding aan om verdere uitleg te geven over adviezen die uit de intake of second opinion kunnen voortkomen.
Doelgroepen uitklapper, klik om te openen
Het zorgprogramma Trauma & Verlies in context richt zich op gezinnen met een complexe hulpvraag op het gebied van trauma en verlies. We zien kinderen, jongeren en hun gezinnen die een schokkende gebeurtenis of verlies van een dierbare hebben meegemaakt en waarbij de reguliere traumatherapie onvoldoende werkt of waarbij er twijfel is of een reguliere trauma behandeling passend is.
- Patiënten
- Kinderen en jongvolwassene die een schokkende gebeurtenis (trauma en/of verlies) hebben meegemaakt.
- In het bijzonder nodigen we families uit waarbij naast de hulpvraag rondom trauma en verlies, ook een (vermoeden op) andere aandoening is, zoals:
- een ontwikkelingsproblematiek (bijvoorbeeld een autisme spectrum stoornis)
- niet-aangeboren hersenletsel
- syndromen (zoals het 22q11 syndroom)
- somatische ziektes (bijvoorbeeld wanneer er een vermoeden is op ziekenhuistrauma’s)
- psychosociale factoren waardoor diagnostiek en behandeling soms ingewikkeld is.
- Ook staan we open voor vluchtelingen, asielzoekers of gezinnen met een bi-culturele achtergrond.
- Kinderen, jongvolwassenen en volwassenen met (een vermoeden op) een ontwikkelingsachterstand, ontwikkelingsstoornis en/of genetische syndromen (zoals het 22q11 syndroom).
- Zorgprofessionals in 1e, 2e en 3e lijn, inclusief het WKZ/UMC Utrecht kunnen bij ons terecht voor vragen en advies.
Wetenschappelijk onderzoek uitklapper, klik om te openen
22q11 onderzoek
Vanuit het zorgprogramma doen we wetenschappelijk onderzoek naar het 22q11 deletie syndroom. Door dit onderzoek proberen we meer inzicht te krijgen in de genetische aspecten van 22q11DS die samenhangen met mogelijke psychiatrische problemen. Ook proberen we de ontwikkeling van het denken, gedrag en sociaal-emotionele welzijn in kaart te brengen.
In het bijzonder richten wij ons op de rol van stress en trauma op het ontstaan van psychiatrische klachten in deze populatie. Wij hebben hiervoor twee hypotheses. Wij verwachten dat in deze groep een hoger percentage schokkende meegemaakte ervaringen zijn, in vergelijking met de gezonde populatie, vanwege onder andere ziekenhuis opnames en ingrepen, het soms verblijven in instellingen en wisselende begeleiders, en dat er makkelijker misbruik van hen kan gemaakt worden vanwege de ontwikkeling achterstand. Daarnaast zou je na een traumatische ervaring bij een hoger percentage psychiatrische ontregeling verwachten dan in een gezonde populatie vanwege het kwetsbare profiel. Meer informatie >
ACT onderzoek
De Acceptance and Commitment Therapy groepsbehandeling (middels het bestaande ACT Your Way protocol) is bedoeld voor jongeren/jongvolwassenen tussen de 15 en 25 jaar die in de transitiefase zitten van adolescentie naar volwassenheid en op dit moment een lastige fase doormaken. Daarnaast wordt er gewerkt aan een individuele module (+- 6 sessies) die kinderen en jongeren met een genetisch syndroom en LVB kunnen volgen met als doel verbeteren zelfbeeld en acceptatie ten aanzien van hun syndroom. De module gaat uit van de basisprincipes van Acceptance and Commitment Therapy en zal deels online en deels face to face worden gegeven. Om de effectiviteit van de module te meten wordt er i.h.k.v. een pilotstudie een voor- en nameting verricht met nog nader te bepalen vragenlijsten voor de jongere zelf en ook ouders. Mogelijk heeft dit ook een effect op stress en trauma-gerelateerde klachten. Meer info onder het kopje ‘behandeling - ACT module’.
De “Happy Again” app
In samenwerking met de Technische Universiteit Eindhoven, Universiteit Utrecht en Universiteit Wageningen zijn we bezig met de ontwikkeling van een app die jongeren en jongvolwassenen (16-25 jaar) zal kunnen gaan ondersteunen in het eerste jaar nadat zij een dierbare hebben verloren. Het doel van de app zal zijn om op wetenschap gebaseerde psycho-educatie te geven, rouwreacties in kaart te brengen en, indien nodig, gepersonaliseerde tips en adviezen te geven om de jongere te helpen om te gaan met het verlies. Daarnaast zal ook een controle mechanisme worden ontwikkeld, zodat jongeren weten wanneer ze professionele hulp moeten inschakelen.
Kenniscentrum Niet aangeboren hersenletsel (NAH) bij kinderen
Het zorgprogramma is nauw betrokken bij de huidige oprichting van het DEC (Doelgroep Expertise Centrum) en het Kenniscentrum binnen het zorglandschap voor NAH bij kinderen. Desgewenst kan er vanuit het gehele land een beroep worden gedaan op onze expertise wat betreft diagnostiek en behandeladviezen. De rol van het functioneren van het gezin, de traumatische gebeurtenis van het NAH en eventuele (levend) verlies-ervaringen zullen hierbij thema’s zijn. Lees meer >
Vertel eens..
Wij willen voorlichtingsmateriaal ontwikkelen dat we kunnen gebruiken om de rol van ouders eerder in het traject rondom trauma en verlies bespreekbaar te maken. Het voorlichtingsmateriaal willen wij vormgeven als “vertel-platen”. Deze platen zijn mooie multi-interpretabele illustraties die het gezin en de behandelaar uitnodigt om in gesprek te komen over trauma, verlies en hechting. Zo worden mogelijke taboes over de rol van ouders bij de psychische problemen van hun kinderen vroeg in het behandeltraject op een laagdrempelige manier bespreekbaar gemaakt en krijgt de kracht en het oplossend vermogen van het gezin weer ruimte. Lees meer >
Wat kunt u verwachten? uitklapper, klik om te openen
De intake:
Tijdens de intake (kennismaking) bespreken we de problemen die spelen en kijken we wat de hulpvraag precies is. Afhankelijk van de leeftijd van de patiënt vindt dit gesprek (deels) plaats samen met de ouders. Op basis van het gesprek bepalen we of er aanvullend onderzoek nodig is. Soms zal er op de dag van de intake al psychologisch onderzoek plaatsvinden om bijvoorbeeld te kijken naar het ontwikkelingsniveau. Indien dit op deze eerste dag plaatsvindt zal dat in de uitnodiging worden vermeld . Het kan ook zijn dat we u vragen om op een later dagdeel terug te komen voor verder onderzoek.
Advies:
De bevindingen worden in een multidisciplinair team besproken. De resultaten en conclusie worden teruggekoppeld tijdens het adviesgesprek. Ook geven we advies over een eventuele behandeling en waar deze zou kunnen plaatsvinden. Behandeling vindt meestal plaats in samenwerking met ketenpartners in de eigen regio zoals het psychotraumacentrum WKZ, maar er zijn ook interne mogelijkheden of in het kader van wetenschappelijk onderzoek.
Team uitklapper, klik om te openen
Naast bovenstaande zorgverleners bestaat het kernteam uit de volgende medewerkers:
- Odilie van Gerven, systeemtherapeut in opleiding
- Dr. Tessel Boerma, onderzoeker taalwetenschap binnen de 22q11 studie
- Joyce van Baaren, programmamanager zorgprogramma's
Hebt u vragen? uitklapper, klik om te openen
U kunt met uw vragen terecht bij het Advies- en Aanmeldteam Psychiatrie.
Advies- en Aanmeldteam Psychiatrie
Kamernummer A.01.146
Huispostnummer A.00.241
Postbus 85500
3508 GA UTRECHT