Het Radboudumc en het UMC Utrecht gaan onderzoeken of zorgmedewerkers beter beschermd zijn tegen het coronavirus na een vaccinatie tegen tuberculose (BCG-vaccin). Dit vaccin beschermt niet direct tegen het coronavirus, maar geeft de afweer een boost waardoor mogelijk een betere bescherming tegen het coronavirus ontstaat en de infectie milder verloopt.

Het coronavirus (COVID-19) infecteert steeds meer mensen. Dat geldt ook voor het ziekenhuispersoneel, waardoor de zorg in de knel kan komen. Er is op dit moment nog geen vaccin tegen het virus en waarschijnlijk laat dat ook nog even op zich wachten. In de Verenigde Staten is bijvoorbeeld net een onderzoek naar een mRNA vaccin gestart en onderzoek naar een DNA-vaccin zal snel volgen, maar ook bij goede resultaten duurt het nog wel even voordat zo’n vaccin beschikbaar is.

Niet direct tegen corona

Het Radboudumc en het UMC Utrecht gaan nu onderzoeken of ziekenhuispersoneel is te beschermen met een vaccin tegen tuberculose. Dit BCG-vaccin (Bacillus Calmette-Guérin) is niet direct tegen het coronavirus gericht, maar geeft de afweer een boost. Mogelijk biedt deze oppepper extra bescherming tegen een infectie met het coronavirus, waardoor minder mensen last krijgen van het virus en een infectie ook milder verloopt.

Meer bescherming, minder uitval?

Uit eerder onderzoek blijkt dat zo’n boost van het immuunsysteem met BCG wat meer bescherming tegen griep geeft, maar het is niet bekend of dat ook voor andere infecties zoals corona geldt. “Dat is precies de reden van dit onderzoek”, zegt Mihai Netea, hoogleraar experimentele interne geneeskunde aan het Radboudumc. “Vallen tijdens deze epidemie minder mensen in de met BCG gevaccineerde groep uit door ziekte, dan is dat een bemoedigend resultaat.”

Duizend medewerkers

Marc Bonten, hoogleraar Moleculaire epidemiologie van infectieziekten in het UMC Utrecht, heeft samen met Netea het initiatief tot dit onderzoek genomen. Het betreft een wetenschappelijk onderzoek, dat inmiddels is goedgekeurd door de Medisch Ethische Toetsingscommissie (METC). “We zitten midden in de uitbraak, dus willen we zo snel mogelijk beschikken over de resultaten van dit onderzoek”, zegt Bonten. “In het Radboudumc, het UMC Utrecht maar ook in andere ziekenhuizen kunnen in totaal 1000 medewerkers meedoen. De helft van hen krijgt het BCG vaccin, de andere helft een placebo. Blijkt dat het vaccin inderdaad extra bescherming geeft, dan kunnen we het ook aan andere medewerkers aanbieden.”

BCG-vaccin

In Nederland wordt het BCG-vaccin uitsluitend aangeboden aan pasgeborenen en kinderen jonger dan 12 jaar van ouders die uit gebieden komen waar tuberculose nog veel voorkomt. Het is wetenschappelijk aangetoond, dat deze vaccinatie jonge kinderen beschermt tegen de ernstige vormen van tuberculose. Het is nog niet wetenschappelijk bewezen dat een BCG-vaccinatie de ernst van de corona virusinfectie vermindert. Daarom wordt het BCG-vaccin alleen binnen het kader van dit onderzoek aan zorgmedewerkers van ziekenhuizen aangeboden en is het daarbuiten niet beschikbaar.