De diagnostiek naar een infectie met humaan immuundeficiëntie virus (HIV) berust op het aantonen van antistoffen tegen HIV-1 en/of HIV-2 en het aantonen van het virale p24 antigeen in humaan serum middels de combo-test. Door de combinatie van antigen en antistofdetectie is de combotest zeer gevoelig en benadert de test bij een acute infectie de windowfase voor het aantonen van viraal RNA middels PCR.
Indien de combo-test positief is, wordt ook de VIDAS HIV DUO Ultra, een Enzyme Linked Fluorescent Assay uitgevoerd. Ook deze test toont zowel antistoffen tegen HIV-1 en/of HIV-2 als het virale p24 antigeen in humaan serum aan.
Beide assays worden altijd bevestigd middels een HIV-immuunblot voordat de diagnose infectie met HIV-1 en/of HIV-2 wordt gesteld.
De HIV-RNA (viral load) bepaling wordt gebruikt bij de indicatiestelling voor het starten van antivirale therapie en om de effectiviteit van deze therapie te monitoren.
Genotypische resistentiebepalingen worden verricht om de gevoeligheid van HIV voor verschillende antivirale middelen te bepalen.
HIV-tropisme testen geven informatie over de chemokine co-receptoren die HIV gebruikt om CD4-positieve humane cellen te infecteren. In het begin van de infectie is dit voornamelijk de CCR5-receptor. Bij ziekteprogressie stapt het virus veelal over op de CXCR4-receptor. Antivirale middelen die de CCR5-receptor blokkeren kunnen worden gebruikt bij de behandeling van patiënten die drager zijn van CCR5-troop virus.
Voor praktische informatie over de verschillende testen zie de tabellen hieronder.
Aanvullende bepalingen die niet in onderstaande tabellen staan, zijn o.a. de HIV aviditeitstest waarmee een recente infectie met HIV kan worden onderscheiden van een bestaande infectie met HIV en een HIV-2 confirmatie PCR. Deze bepalingen worden uitbesteed, zie de tabel doorlooptijden extern onderzoek virologie.