Bestaande medicijnen lijken het risico op een hersenbloeding door een gebarsten hersenaneurysma te kunnen verlagen. Dat schrijven onderzoekers van het UMC Utrecht in een wetenschappelijk artikel gepubliceerd in het tijdschrift Neurology. Hoewel de resultaten niet bewijzen dat deze medicijnen het risico daadwerkelijk verminderen, tonen ze wel een veelbelovend verband aan.

Jaarlijks krijgen zo'n 1.500 mensen te maken met een subarachnoïdale bloeding (SAB). Dat is een bloeding in hersenvliezen tussen de hersenen en de schedel. Deze vorm van een beroerte ontstaat doordat een zwakke plek in de wand van een slagader (aneurysma) openbarst. Als een aneurysma barst, lekt er veel bloed in de hersenen wat vaak ernstige gevolgen heeft. Ongeveer een derde van de patiënten overlijdt. Van de mensen die het overleven, heeft een groot deel blijvende hersenschade en keert niet meer terug naar hun oude zelf.
 
"We hebben dringend nieuwe methoden nodig om dit type beroerte te voorkomen, omdat het vaker voorkomt bij jongere mensen en een hogere sterfte kent dan andere beroertes," zegt hoofdauteur Jos Kanning, van het UMC Utrecht. "Onze huidige chirurgische behandelingen voor hersenaneurysma's hebben vaak meer risico's op blijvende invaliditeit en overlijden dan voordelen. Het zou daarom zeer gunstig zijn als we met een medicijn kunnen voorkomen dat een aneurysma barst."

Bestaande medicijnen verlagen mogelijk beroerterisico

In de studie bekeken Jos en zijn collega's, waaronder hoogleraar Ynte Ruigrok, gegevens van ongeveer 5.000 mensen die een gebarsten hersenaneurysma hadden gehad. Ze vergeleken hen met bijna 44.000 mensen van dezelfde leeftijd en geslacht die dit niet hadden meegemaakt. Vervolgens keken de onderzoekers naar elektronische medische dossiers om te zien welke voorgeschreven medicijnen mensen namen. Uit het onderzoek bleek dat vier medicijnen samenhingen met een lagere kans op een gebarsten hersenaneurysma: een bloeddrukverlager (lisinopril), een cholesterolverlager (simvastatine), een diabetesmedicijn (metformine) en een medicijn voor een vergrote prostaat (tamsulosine).

De onderzoekers ontdekten dat mensen die lisinopril gebruikten 37% minder kans hadden op een gebarsten hersenaneurysma. Voor gebruikers van simvastatine was de kans op een beroerte 22% lager, voor metforminegebruikers 42% lager en voor tamsulosinegebruikers zelfs 45% lager. Dit was nadat de onderzoekers rekening hadden gehouden met bekende SAB-risicofactoren zoals hoge bloeddruk, roken, alcoholgebruik en andere gezondheidsproblemen.

Andere medicijnen verhogen juist beroerterisico 

De onderzoekers vonden ook een verhoogd risico op een gebarsten hersenaneurysma bij mensen die vier andere medicijnen gebruikten. Deze medicijnen zijn: de bloedverdunner warfarine, het middel tegen depressie venlafaxine, het middel tegen psychoses en misselijkheid prochlorperazine, en de pijnstiller co-codamol. Maar omdat SAB zo zelden voorkomt, blijft de werkelijke kans dat het gebeurt heel laag.

Volgende stappen 

Wel is nog het lastig te zeggen waardoor het komt dat deze medicijnen de kans op een SAB mogelijk verhogen of verlagen. Het is namelijk onduidelijk of het bijvoorbeeld door het medicijn zelf komt of door de aandoening waarvoor mensen het medicijn nemen. Om dit probleem aan te pakken, doen Jos en zijn collega's een vervolgonderzoek. ''We zijn nu bezig om lisinopril verder uit te zoeken. Dit doen we door alleen te kijken naar gebruikers die al verhoogde bloeddruk hebben, en daarbij ook te letten op andere redenen waarom mensen dit medicijn gebruiken. Ook gaan we kijken naar de dosering van de medicatie en hoe lang iemand de medicatie heeft gebruikt.'' Jos en zijn team hopen met dit nieuwe onderzoek beter te kunnen bewijzen dat er een verband is tussen de medicijnen en de kans op een beroerte.