Toxicologisch onderzoek is eeuwenoud: van Cleopatra die zich liet vergiftigen door slangen tot Egyptische gifremedies tegen ziektes die demonen veroorzaakten. Dat wekt de indruk dat toxicologisch onderzoek dan ook een ruime voorsprong heeft binnen de geneeskunde. “Niets is minder waar”, aldus hoogleraar Klinische Toxicologie Dylan de Lange.
Magische toverdrankjes uit Harry Potter en ingenieuze moordaanslagen met giftige Novitsjok-achtige stoffen: “Deze twee scenario’s schieten bij iedereen door het hoofd wanneer je aan toxicologie denkt”, vertelt Dylan de Lange in zijn oratie afgelopen vrijdag.
En toch zijn dit soort scenario’s juist de uitzondering, aldus Dylan de Lange. Hij vertelt over een alledaagsere casus die hij tegenkomt in zijn werk bij het
Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum
(NVIC): vergiftigingen door partydrugs. “In allerlei schuurtjes en caravans in Nederland zijn mensen met de chemische kennis van een brugklasser bezig om nieuwe drugs in elkaar te toveren.” Hij noemt het een wonder dat het met dergelijk gif nog vaak goed gaat.
19.000 opnames potentieel vermijdbaar
Het NVIC is er niet alleen voor de patiënt, maar ook voor de zorgverlener. Zo worden ze ieder jaar zo’n 75.000 keer benaderd vanwege overdosering van medicatie. “In Nederland wordt geschat dat er op jaarbasis 41.000 mensen in het ziekenhuis belanden door fouten in de medicatie. Hiervan zouden zo’n 19.000 opnames potentieel vermijdbaar zijn.” Volgens
zorgt een simpel ‘kommafoutje’ al snel voor een tienvoudige dosis van het medicijn.
De patiënt is van iedereen en van niemand
“Iedere patiënt met een vergiftiging is uniek. Hoe kun je dan voldoende patiënten bij elkaar krijgen om wetenschappelijk onderzoek te doen?”, vraagt Dylan zich af. Hij noemt het reële bezwaren. “Maar ditzelfde geldt voor
(bloedkanker), en toch is dat specialisme met sprongen vooruitgegaan. En toxicologie niet.”
Dylan de Lange denkt te weten waar het dan wél door komt: “De toxicologische patiënt is van iedereen en van niemand”. De patiënt gaat van de huisarts naar de spoedeisende hulp-arts, die stuurt hem weer door naar de internist en tegelijkertijd spelen de apotheker, cardioloog en intensivist óók nog een rol.
“En al deze specialismen hebben wel grotere, belangrijkere patiëntengroepen om zich zorgen over te maken.” Dylan de Lange is dan ook erg blij dat al deze specialismen zich verenigen in het platform
om specialisme-overstijgend, wetenschappelijk onderzoek te gaan verrichten. “Nieuwe tegengiffen en nieuwe behandelingen ontstaan pas nadat je fundamenteel begrijpt hoe zo’n intoxicatie werkt. En als je weet hoe het werkt, weet je ook hoe je het kunt oplossen.”
Meer lezen over vergiftigingen op umcutrecht.nl
