Onderzoekers van het UMC Utrecht en de Universiteit Utrecht hebben de oorzaak ontdekt van diarree na voedselvergiftiging door infectie met de Campylobacter jejuni bacterie (C. jejuni). Een ontstekingsbevorderend stofje dat wordt uitgescheiden door de C. jejuni bacterie - ADP-heptose - veroorzaakt darmontsteking en hierdoor ontstaat diarree. Door deze ontdekking hebben artsen meer inzicht gekregen in het ziekteproces na een infectie en is de ontwikkeling van een preventieve behandeling tegen voedselvergiftiging een stap dichterbij.

Infectie met de C. jejuni bacterie is één van de meest voorkomende oorzaken van voedselvergiftiging. Volgens de World Health Organization (WHO) krijgt jaarlijks één op de tien mensen wereldwijd te maken met ziekte door voedselvergiftiging. Na infectie vermeerdert C. jejuni zich snel in de slijmlaag van de dunne en dikke darm en veroorzaakt daar een krachtige lokale ontstekingsreactie. Dit kan resulteren in (bloederige) diarree. De wijze waarop C. jejuni darmontsteking veroorzaakt was echter grotendeels nog onbekend.

Aanjagers
In het gezamenlijke onderzoek van het UMC Utrecht en de Universiteit Utrecht naar de aanjagers van de ontstekingsreactie in het maagdarmkanaal door voedselvergiftiging met C. jejuni, bleek dat C. jejuni een krachtig ontstekingsbevorderend stofje in zijn omgeving afgeeft, dat voor een ontstekingsreactie zorgt. Met behulp van chemisch en biotechnologisch onderzoek werd het vrijgekomen stofje geïdentificeerd als ADP-heptose. Ook bleek dat de ontstekingsbevorderende hoofdregulator van immuun- en inflammatoire genen sterk geactiveerd werd door heptose-achtige stoffen.

Preventieve behandeling
Marcel de Zoete, hoofdonderzoeker medische microbiologie in het UMC Utrecht, concludeert: “Deze nieuwe bevindingen classificeren ADP-heptose als een belangrijke ziekmakende factor van de C. jejuni bacterie, die een grote rol kan spelen tijdens Campylobacter-infectie bij de mens. Dit draagt aanzienlijk bij aan onze kennis van het ziekteproces na een C. jejuni infectie en geeft nieuwe aanwijzingen voor de ontwikkeling van een gerichte preventieve therapie voor voedselvergiftiging.”

Voedselvergiftiging
Voedselvergiftiging wordt veroorzaakt door besmetting van voedsel (bijvoorbeeld met bacteriën of virussen) en omvat een breed scala aan ziekten die kunnen ontstaan, variërend van diarree tot kanker. Ziekten die diarree veroorzaken zijn wereldwijd een groot probleem, vooral onder mensen in lage- en middeninkomenslanden en door kinderen jonger dan vijf jaar. Dit groeiende volksgezondheidsprobleem veroorzaakt aanzienlijke sociaaleconomische gevolgen door druk op de gezondheidszorgstelsels, productiviteitsverlies en schade aan toerisme en handel.

Publicatie
Cui J, Duizer C, Bouwman LI, van Rooijen KS, Voogdt CGP, van Putten JPM, de Zoete MR. The ALPK1 pathway drives the inflammatory response to Campylobacter jejuni in human intestinal cells. PLoS Pathogens 17(8): e1009787
Lees hier de publicatie (Engelstalig) >