Als je meerdere letsels tegelijkertijd oploopt na een ernstig ongeval, treedt er in je lichaam vaak een algehele acute ontstekingsreactie op. Dit om je te beschermen tegen ongewenste indringers. Uit onderzoek van Okan Bastian blijkt dat deze ontstekingsreactie ook een nadeel heeft. Hij kan namelijk de botgenezing verstoren. 

Bij een onstekingsreactie komen veel ‘agressieve’ witte bloedcellen (vooral neutrofielen) in de bloedsomloop terecht, die snel richting de beschadigde weefsels bewegen. Promovendus Okan stelt dat neutrofielen de botvormende stamcellen nadelig beïnvloeden. Deze verstoring is mogelijk te voorkomen door de toestroom van neutrofielen richting de botbreuk te remmen.

Scheenbeen

Als iemand tijdens het voetballen zijn scheenbeen breekt, is de kans dat die breuk niet geneest minder dan vijf procent. Dit percentage stijgt echter naar 25 procent wanneer iemand tegelijkertijd meerdere letsels oploopt, bijvoorbeeld na een ernstig ongeval. Een verstoorde botgenezing heeft een forse impact op het leven van patiënten en brengt aanzienlijke kosten met zich mee. 

Artsen denken dat een ontstekingsreactie bijdraagt aan de botgenezing, maar dat een doorgeschoten ontstekingsreactie de botgenezing juist verstoort. Het promotieonderzoek van Okan, verbonden aan de afdeling Traumachirurgie van het UMC Utrecht, probeert de rol van ontsteking tijdens zowel de normale botgenezing als de verstoring ervan op te helderen. Zijn onderzoek toont aan dat neutrofielen bijdragen aan de botgenezing doordat ze binnen 24 uur een soort ‘spoedweefsel’ maken rondom de breuk, waarin later het definitieve botweefsel wordt afgezet door uitgerijpte stamcellen. Een hoge concentratie neutrofielen bleek echter de botvorming door stamcellen te remmen. 

Nieuwe geneesmiddelen

Door bloedmonsters te vergelijken van multitraumapatiënten met een normale en een verstoorde botgenezing van een scheen- of dijbeenbreuk, vond Okan dat de hoeveelheid neutrofielen in het bloed in de eerste twee weken na het ongeval veel lager was bij patienten met een verstoorde botgenezing. Bastian denkt dat dit komt doordat neutrofielen massaal vanuit de bloedsomloop naar de botbreuk zijn gegaan en daar de botgenezing hebben verstoord.

Vervolgonderzoek laat zien dat de toestroom van neutrofielen naar de botbreuk is af te remmen door een bepaalde receptor op neutrofielen te blokkeren. Okan zegt: “Deze zogenaamde C5a-receptor kan een aangrijpingspunt vormen voor nieuwe te ontwikkelen geneesmiddelen die verstoorde botgenezing na een ernstig ongeval kunnen helpen voorkomen”.

Botbreuken

Botbreuken komen jaarlijks zo’n 80.000 keer voor in Nederland. Dit houdt in dat er meer dan 200 mensen per dag iets breken. Door de toenemende vergrijzing is de verwachting dat in 2025 er bijna 110.000 botbreuken per jaar zullen optreden. Naar schatting is bij de helft van deze mensen een operatie nodig.

Lees hier meer over de afdeling Traumachirurgie van het UMC Utrecht.