Zelftesten op baarmoederhalskanker betrouwbaar

Als vrouwen bij zichzelf een uitstrijkje maken met een zelftest, levert dat net zulke goede resultaten op als het klassieke uitstrijkje bij de huisarts. Dat blijkt uit wetenschappelijk onderzoek onder veertienduizend Nederlandse vrouwen, dat vandaag is gepubliceerd in The Lancet Oncology. 

De resultaten maken volgens de onderzoekers duidelijk dat het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker in de toekomst grotendeels thuis kan worden uitgevoerd. De Volkskrant publiceerde vandaag een artikel over de betrouwbaarheid van zelftesten op baarmoederhalskanker. Daarin geeft Rob Schuurman, medisch moleculair microbioloog in het UMC Utrecht, aan een kanttekening bij het gebruik van de zelftest te hebben. Hij legt namelijk uit dat vrouwen bij wie via de zelftest is ontdekt dat ze het HPV-virus hebben, alsnog naar de huisarts moeten. "Een positief resultaat wordt altijd opgevolgd door een analyse van ‘onrustige cellen’. Die analyse is wel mogelijk op materiaal dat door de huisarts is afgenomen maar niet op zelf-afgenomen materiaal." Het volledige onderzoek is te vinden in The Lancet Oncology.

Hoe ontstaat baarmoederhalskanker?

Bij het ontstaan van baarmoederhalskanker speelt een virus, het humaan papilloma virus (HPV)

, een zeer belangrijke rol. Dit virus kan tijdens seksueel contact worden overgebracht. Meestal ruimt het afweersysteem van de mens dit soort virussen op. Soms blijft het virus langdurig aanwezig. Dan kunnen veranderingen in de cellen van de baarmoederhals uiteindelijk leiden tot baarmoederhalskanker.

Een aantal onderzoeken kan uitwijzen of je baarmoederhalskanker hebt. Vaak wordt er een combinatie van deze onderzoeken uitgevoerd:

Uitstrijkje

Dit onderzoek wordt uitgevoerd door een arts waarbij de patiënt in een gynaecologische stoel ligt. De arts brengt een eendenbek in de vagina in. Bij een uitstrijkje haalt de arts cellen weg van het slijmvlies van de baarmoederhals en baarmoedermond. Die cellen worden daarna in het laboratorium onderzocht op onrustige cellen die baarmoederhalskanker kan veroorzaken.

Zelfonderzoek

Sommige vrouwen willen geen uitstrijkje laten maken, Bijvoorbeeld door vervelende seksuele ervaringen of omdat het maken van een uitstrijkje moeilijk gaat. Deze vrouwen kunnen een zelfafnameset aanvragen wanneer ze een herinnering krijgen om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek. 

Colposcopie

Een colposcopie is een inwendig kijkonderzoek. De arts plaatst een soort microscoop voor de ingang van de vagina. Door die microscoop kan hij de vaginawanden en baarmoedermond nauwkeurig bekijken. De arts kan ook kleine stukjes weefsel wegnemen voor onderzoek (ook wel biopt genoemd).

Lisexcisie
Bij een lisexcisie verwijdert de gynaecoloog met behulp van een elektrisch verhit lusje het afwijkende weefsel van de baarmoedermond. Deze ingreep gebeurt onder plaatselijke verdoving op de polikliniek. In het algemeen ervaren vrouwen dit niet als pijnlijk.

Vaccineren tegen baarmoederhalskanker 

Het HPV-vaccin is een relatief nieuw vaccin. Het is nu ongeveer 10 jaar in gebruik. Dit vaccin beschermt tegen het HPV-virus. Na vaccinatie is de kans op baarmoederhalskanker door HPV met 70-80% afgenomen. De vaccinatie werkt alleen als je nog niet seksueel actief bent, aangezien het virus via seks wordt overgedragen.. Zodra meisjes 13 jaar zijn, krijgen ze een uitnodiging voor de vaccinatie. Inmiddels weten we dat de HPV-vaccinatie ook werkt tegen andere vormen van kanker, zoals kanker in de vagina, schaamlippen, anus, penis, mondholte, keel en slokdarm. Ook jongens hebben dus voordeel bij het HPV-vaccin. 

Meer informatie over baarmoederhalskanker op umcutrecht.nl