Zorg bij prostaatkanker is ook: praten over seks
“De uroloog heeft ‘alleen’ de operatie gedaan, jij deed de rest”, kreeg hij ooit van een dankbare patiënt te horen. Al 11 jaar behandelt en begeleidt verpleegkundig specialist Maarten van Elst van het UMC Utrecht patiënten met prostaatkanker en hun naasten. En naast het medische deel betekent dat ook: praten over seksualiteit en intimiteit.
Fotografie: Janita Sassen voor ZorgSpeciaal 2024 editie 2
“Ik beweeg me in het medische domein, maar heb ook oog voor de andere kant van de patiënt. We praten bijvoorbeeld veel over de psychische impact van prostaatkanker. Welke invloed heeft het op je dagelijkse leven met je partner, familie en sociale netwerk?”, vertelt Maarten. “Medische begeleiding bij prostaatkanker is belangrijk, maar alles eromheen is bijna nóg belangrijker.”
- Het magazine ZorgSpeciaal ging in gesprek met Maarten. Lees het mooie interview in ZorgSpeciaal (pdf).
Vaste contactpersoon
Na de diagnose prostaatkanker stelt een multidisciplinair team van onder andere urologen, radiotherapeuten, oncologen en verpleegkundig specialisten samen met de patiënt een behandelplan op, en volgt de behandeling zelf. Bijvoorbeeld bestraling met inzet van de MR-Linac in het UMC Utrecht of een prostaatoperatie in Meander Medisch Centrum.
Als vaste contactpersoon behandelen en begeleiden Maarten en zijn collega-verpleegkundig specialisten de patiënten tijdens het hele proces. “Als vaste contactpersoon zijn we nauw betrokken. Ook tijdens de follow-up van tien jaar zijn wij laagdrempelig te bereiken. We beoordelen en bespreken standaard aanvullend onderzoek en bij klachten zetten we extra onderzoek in.”
Praten over seksualiteit en intimiteit
“De medische begeleiding is belangrijk, maar alles eromheen is bijna nóg belangrijker”, vindt Maarten. “Met mannen die hormoontherapie krijgen praat ik over wat testosteron-onderdrukking met hen doet. Hoe ga je bijvoorbeeld om met erectiestoornissen? Praten over seksualiteit en intimiteit is vaak ongemakkelijk. In zo’n geval stel ik mij open op, want ik ben me bewust van hun kwetsbaarheid. In andere situaties laat ik iets van mezelf zien. Dat komt de verbinding ten goede: patiënten laten dan ook meer zien. Dat leidt tot heel mooie gesprekken die ertoe doen. Door te geven, krijg ik veel terug.”
UMC Utrecht is in de regio een kartrekker voor verschillende tumortypen binnen de urologie. Maarten: “We zijn een expertisecentrum voor blaaskanker en zaadbalkanker. We werken samen met Meander Medisch Centrum in Amersfoort en Tergooi Medisch Centrum in Hilversum. Bij grote blaaskanker-operaties worden patiënten naar ons verwezen. Ook patiënten met prostaatkanker, die in aanmerking komen voor behandeling met de MR-Linac, kunnen in het UMC Utrecht terecht.”
