Endometriose

Endometriose

Ongeveer 10% van alle vrouwen in de vruchtbare levensfase heeft endometriose. Dit is een chronische ziekte waarbij weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies (endometrium) in de buikholte zit. Endometriose kan voorkomen op het buikvlies of op de verschillende organen in de buikholte (bijvoorbeeld eierstokken, blaas, darm of de ophangbanden van de baarmoeder). Endometriose kan voor veel verschillende klachten zorgen, doordat het reageert op de hormoonschommelingen in de menstruatiecyclus.

Symptomen uitklapper, klik om te openen

De ernst en aard van de klachten zijn erg wisselend en afhankelijk van de plaats van de endometriose. Het kan ook zijn dat u helemaal geen klachten hebt. 

Mogelijke klachten zijn:

• pijnlijke menstruatie;
• pijn bij het vrijen;
• moeizame, pijnlijke ontlasting of bloedverlies tijdens de ontlasting;
• pijn bij het plassen, loze aandrang, bloed in de urine;
• chronische (buik)pijn;
• vruchtbaarheidsproblemen;
• vermoeidheid.

Oorzaken uitklapper, klik om te openen

De oorzaak van endometriose is nog onbekend, maar er zijn wel verschillende theorieën over. 

• Het is zeer waarschijnlijk dat bepaalde genen verband houden met deze ziekte. Vrouwen met een moeder of zus met endometriose hebben een verhoogd risico dat zij ook endometriose krijgen. 
• Ook is er de theorie over ‘retrograde menstruatie’, waarbij gedacht wordt dat cellen uit het baarmoederslijmvlies samen met het menstruatiebloed in de buikholte terecht komen. De baarmoederslijmvliescellen kunnen zich dan ‘nestelen’ op verschillende plekken in de buik. Na verloop van tijd raken het buikvlies en de organen geïrriteerd en er ontstaat littekenweefsel. 
• Naast bovenstaande theorieën zijn er ook andere factoren die een rol spelen. Zoals andere gynaecologische factoren, omgevingsfactoren en leeftijd van de eerste menstruatie.

Onderzoek en diagnose uitklapper, klik om te openen

Als het vermoeden bestaat dat u endometriose hebt, zal de gynaecoloog of verpleegkundig specialist uitgebreid met u praten. Om uw klachten in kaart te brengen, en u te onderzoeken om te kijken of dit inderdaad zo is. Ook om de ernst van de aandoening vast te stellen. Denk daarbij aan:

• Gynaecologisch onderzoek: bekijken van de baarmoedermond en de vaginawanden met behulp van een eendenbek en een vaginaal toucher (inwendig onderzoek met twee vingers).
• Echoscopisch onderzoek.
• MRI-scan: op basis van uw klachten of lichamelijk onderzoek wordt eventueel een MRI-scan verricht om de aanwezigheid van endometriose in kaart te brengen.
• Kijkoperatie (laparoscopie): als er naast verdenking op endometriose ook sprake is van vruchtbaarheidsproblemen, kan een kijkoperatie overwogen worden.

Behandeling uitklapper, klik om te openen

In het UMC Utrecht werken we met een multidisciplinair team in de behandeling van endometriose. In ons multidisciplinaire team zitten naast gynaecologen, ook een chirurg, een uroloog, een radioloog, een MDL-arts, een pijnspecialist en een verpleegkundig specialist die zich hebben gespecialiseerd in de behandeling van endometriose. Twee keer per maand vindt er een multidisciplinair endometriose-overleg plaats. 

Samen met u kiezen we de behandeling die het beste bij u past. De keuze van die behandeling hangt af van uw klachten. In eerste instantie zal de gynaecoloog of verpleegkundig specialist medicatie met u bespreken. Indien u zeer heftige klachten heeft of deze behandeling voor u niet voldoende effectief is, kan gekozen worden voor een operatieve behandeling.

Medicijnen

De medicatie die u krijgt voorgeschreven is erop gericht om de (pijn)klachten te onderdrukken en de activiteit van de endometriose te verminderen. Deze behandeling van endometriose kan met hormonen en/of pijnstillers.

Operaties

Indien een operatie nodig is, zal dit in principe een kijkoperatie zijn. Alleen in een enkel geval zal ervoor gekozen worden om de endometriose te behandelen met een open-buikoperatie, bijvoorbeeld als u al meerdere keren geopereerd bent.

Leefstijl en aanvullende zorg

Aanpassingen in leefstijl of aanvullende zorg kunnen bij endometriose soms helpen om pijn te verlichten of het welzijn te verbeteren. Deze zorg wordt ingezet naast de medische behandeling. De verpleegkundig specialist kan u hierbij begeleiden.

Fertiliteitsbehandelingen

Bij een kinderwens kijken we samen met u wat de beste manier is om te streven naar een zwangerschap. Als een vruchtbaarheidsbehandeling nodig is, dan biedt ons centrum alle vruchtbaarheidsbehandelingen aan.

Jonge meiden met endometriose

Endometriose kan al klachten geven vanaf de eerste menstruatie. Ongeveer 2/3 van de vrouwen met endometriose geeft aan dat ze al klachten hadden op tienerleeftijd. Daarom hebben wij speciale aandacht voor jonge meiden met menstruatieklachten. Zo kunnen we in een vroeg stadium een diagnose stellen en een gerichte behandeling adviseren. Jonge meiden met (chronische) buikpijn of bloedingsklachten worden bij ons gezien op de polikliniek kindergynaecologie.

Meer weten uitklapper, klik om te openen

Voor uitgebreide informatie over dit ziektebeeld kunt u de patiëntfolder doornemen.

Lees meer in de patiëntfolder

Wat hoort er bij dit ziektebeeld

• Polikliniek Gynaecologie

Relevante websites

Zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen

De afdeling is bereikbaar van 08.00 - 16.00 uur.