"Ik hoop dat ik met mijn nieuwe nier mijn leven terugvind"

Wachten tot er een geschikte donornier is... Tot die tijd komt Pieter Smit (44) driemaal per week in het UMC Utrecht voor nierdialyse. Dat is noodzakelijk om afvalstoffen uit zijn bloed te halen.

Samen met zijn vriendin en twee zonen (6 en 11) woont hij in Scherpenzeel. Het hele huis heeft Pieter – hij is timmerman – zelf gebouwd: de keuken, de vloer, de muren. Maar nu is hij honderd procent arbeidsongeschikt. “Januari 2012 kreeg ik opeens last van erge misselijkheid en overgeven. Ik dacht: dat is vast stress. Mijn vader was immers net overleden. Maar de klachten hielden aan.”  De huisarts liet zijn bloed onderzoeken. Daar zat veel te veel creatinine in: een afvalstof die je normaal uitplast. “Ik kon meteen door naar het UMC Utrecht. Sindsdien heb ik nooit meer kunnen werken. Mijn gereedschapskist staat nog altijd achterin de auto. Gek hè?”

Overal kramp

Door een zeldzame ziekte, vasculitis MPA, zijn Pieters nieren uitgeschakeld. Daardoor zitten er te veel afvalstoffen in zijn bloed. Dat leidt tot ernstige klachten. “Ik had overal kramp, kon bijna niet meer lopen. In mijn armen en benen had ik geen kracht meer. Ik was bekaf. Maanden heb ik bijna alleen maar geslapen,” herinnert Pieter zich. “Daarvoor was ik altijd fit, werkte zo zestig uur per week. Timmeren is ook mijn hobby. Plotseling kon ik niets meer. Nou, daar word je gek van. Toen heb ik wel eens gedacht: als ik mijn ogen dichtdoe, is het goed. Maar zo mag je niet denken,” vindt hij. “Ik kreeg wel een klap hoor. Samen met mijn vriendin heb ik heel wat tranen gelaten.”

Kinderen ophalen

Op de dialyseafdeling van het UMC Utrecht zuivert een apparaat zijn bloed. Plassen doet hij niet meer, want de machine voert vocht en afvalstoffen af. “Vier uur dialyseren kost net zo veel energie als een marathon lopen. Daarna ben ik uitgeput, rillerig.” Zijn ziekte heeft hem veranderd. “Vroeger was ik best fel, overal op gespitst. Nu denk ik: wat vandaag niet lukt, kan morgen ook. En ik geniet van kleine dingen. De kinderen ophalen van school, bij hun voetbalwedstrijden langs de lijn staan; dat is voor mij heel bijzonder. Mijn vriendin zegt wel eens: ‘Ik heb een andere vent gekregen.’”

Dertig pillen 

“Afgelopen zomer zijn we voor het eerst in vier jaar via de Nierstichting op vakantie geweest in Zeeland. Erg leuk. In de buurt kon ik ook dialyseren. Tsja, dat gaat altijd door,” legt Pieter uit. Hij voelt zich nu wat minder ziek dan in 2012. “Ik slik dertig pillen per dag, heb een heel streng dieet en mag maximaal een halve liter vocht per dag. Dat zijn twee glazen of drie kopjes. Meestal heb ik die al nodig om mijn medicijnen in te nemen.” Hoe hij zich voelt, is elke dag weer een verrassing. “De ene dag lukt het om te stofzuigen en wat in de tuin te doen, de andere dag niet,” zegt Pieter. “Aan de buitenkant zien mensen weinig aan me. Veel mensen begrijpen niet hoe ziek ik ben. Ik wil er ook niet mee te koop lopen. Aan klagen heb ik een hekel.”

Niertransplantatie

Pieter staat op de lijst voor een niertransplantatie. “Ik hoop dat ik met een nieuwe nier mijn leven terugvind.”  Tegelijkertijd maakt hij zich zorgen. Zal zijn lichaam een nieuwe nier niet afstoten? En tast zijn ziekte die nier niet aan? Pieter: “Dat is spannend.” Tot het zover is, blijft hij dialyseren in het UMC Utrecht. Hij kan goed overweg met de artsen, nefrologen, die gespecialiseerd zijn in nieren. “Dokter Molenaar heeft ook twee kinderen. Met haar kan ik lezen en schrijven. Ze is goud waard.” Op de dialyseafdeling heeft hij een maat gevonden: een 72-jarige medepatiënt. “Als we er allebei zijn, plannen de verpleegkundigen ons naast elkaar,” vertelt Pieter. “Het team op de afdeling is hecht en gezellig. De sfeer is prima. Als ik er binnenkom, valt er een last van me af. Dan denk ik: hier ben ik veilig.”