Deze folder is bedoeld voor familie van patiënten die zijn opgenomen op de Intensive Care (IC) van het UMC Utrecht.
Een IC-opname kan een grote impact hebben op de patiënt. Maar dit kan ook een indrukwekkende periode zijn voor de direct naasten (meestal familie). We horen vaak terug van deze naasten dat er sprake is van angst, verdriet, spanning en onzekerheid tijdens deze periode. Dit zijn heel begrijpelijke gevoelens.
Vanuit de afdeling Fysiotherapie proberen we familie mee te laten helpen in de fysiotherapeutische zorg. Dit kan namelijk positieve effecten hebben op de patiënt. Ook kan het voor u als naaste prettig zijn om iets te kunnen doen voor een dierbare tijdens deze zware periode. We laten u natuurlijk alleen meehelpen, als u dit zelf ook ziet zitten.
In deze folder vindt u:
- Meer informatie over de gevolgen van een IC-opname,
- Opties om te helpen bij simpele oefeningen en activiteiten tijdens de IC-opname.Gevolgen IC-opname: patiënt én naasten
Een IC-opname kan emotioneel zwaar zijn. Voor zowel de patiënt als de direct naasten is het soms moeilijk om deze stressvolle periode te verwerken. Hierdoor kunnen bij patiënten klachten als verwardheid, slaapproblemen, nachtmerries en angst voorkomen tijdens en na een IC-opname. Een groot deel van deze klachten kan ook bij naasten voorkomen.
Een patiënt kan ook lichamelijke gevolgen ervaren. Tijdens een IC-opname liggen patiënten veelal in bed. Deze bedrust, in combinatie met het ernstig ziek zijn en medicatie, kan leiden tot een snelle lichamelijke achteruitgang. Denk hierbij aan stijfheid van spieren en gewrichten en verlies van spierkracht. Om deze lichamelijke gevolgen zo veel mogelijk te beperken, komt vanaf dag drie of vier van de IC-opname een fysiotherapeut bij de patiënt. Deze fysiotherapeut helpt de patiënt waar mogelijk met bewegen, om zo de spierkracht, de soepelheid van gewrichten en spieren, en conditie te behouden of verbeteren.
Voor meer informatie over de mogelijke gevolgen van een IC-opname (voor patiënt en familie) kijk op: www.icconnect.nl/op-de-ic/ of scan deze QR codes:
Familie laten meehelpen op de IC uitklapper, klik om te openen
Familie laten helpen (in de fysiotherapeutische zorg) op de IC kan positieve effecten hebben op patiënten. Maar ook voor de familie zelf kan het fijn zijn iets te kunnen doen voor hun dierbare tijdens een zware periode. Dit kunnen heel simpele dingen zijn zoals de hand vasthouden, een boek voorlezen, muziek opzetten, of activiteiten als handcrème opsmeren of handen/voeten masseren. Daarnaast kan u helpen bij revalidatie-oefeningen: denk aan oefeningen met de armen en benen op bed of in de stoel.
Vanuit de fysiotherapie vragen we u daarom of u zou willen helpen met deze activiteiten en oefeningen. U kunt zelf kiezen of u dit wilt doen, wat u zou willen doen en hoe vaak u dit wilt doen. Verderop in deze folder staat een keuzemenu met alle opties waarbij u kunt helpen.
Voor een korte video met meer informatie over familiehulp op de IC, scan de volgende QR code:
Informatie over gekozen activiteiten uitklapper, klik om te openen
Categorie A
- Boek of tijdschrift voorlezen
- Muziek opzetten
- Handcrème of voetcrème smeren
- Masseren van de handen en/of voeten
Hebt u een van deze activiteiten gekozen? Vraag altijd voordat u begint aan de verpleegkundige of u het op dat moment mag en kunt doen.
Categorie B
- Passief doorbewegen van de handen en/of voeten
- Actieve oefeningen doen: passief, (geleid) actieve en functionele oefeningen in lig en zit
- Ademhalingsoefeningen (bv. diep doorademen) wanneer mogelijk
Als u een van deze activiteiten gekozen hebt, dan maakt de fysiotherapeut een afspraak met u om samen de oefeningen door te nemen. Op een poster in de patiëntenkamer kruist de fysiotherapeut aan welke oefeningen u kunt en mag doen met de patiënt. De fysiotherapeut houdt altijd in de gaten welke oefeningen geschikt zijn voor een patiënt. Wij vragen u daarom voordat u aan de oefeningen begint:
- Kijk goed op de poster welke oefeningen u mag doen met de patiënt;
- Vraag voordat je begint aan de verpleegkundige of dit ook écht kan op dat moment.
Op de volgende bladzijden vindt u een overzicht van de oefeningen, aangevuld met video’s (QR-code).
Naast oefenen, is het ook belangrijk dat IC-patiënten goed uitrusten om te herstellen. Bepreek daarom met de verpleegkundige en/of fysiotherapeut hoe lang u op bezoek komt, en hoe vaak u de oefeningen kan doen.
Overzicht van de mogelijke oefeningen uitklapper, klik om te openen
U vindt hieronder een overzicht van de verschillende passieve en actieve oefeningen, aangevuld met QR-codes. Scant u de QR-code, dan ziet u een video van de oefening. Scan eerst de QR-code hieronder voor een uitleg van de fysiotherapeut:
Passieve oefeningen voor op bed
U (als naaste) voert de beweging uit, en indien mogelijk mag de patiënt rustig proberen mee te bewegen. Deze passieve oefeningen mogen 1 tot maximaal 5 keer per dag uitgevoerd worden.
Video
Scan QR code voor een video van de oefening
Enkels doorbewegen
- Zorg dat de deken van de voeten af is
- Beweeg de enkels zoals in de video
- Iedere enkel mag 6 keer doorbewogen worden
Hand en vingers doorbewegen
- Zorg dat de handen boven de deken liggen
- Beweeg de hand-vingers zoals in de video
- Iedere hand mag 6 keer doorbewogen worden
Ademhalingsoefeningen
Indien de patiënt niet meer aan de beademing ligt is het goed om regelmatig ademhalingsoefeningen te doen, deze kan de patiënt zelf oefenen maar hier kunt u (als naaste) bij helpen.
Video
Scan QR code voor een video van de oefening
Triflow
- Deze oefening kan liggend in bed gedaan worden, maar ook zittend in bed of in de stoel
- U kan helpen de Triflow vast te houden wanneer de patiënt dit zelf nog niet lukt
- De patiënt voert de oefening uit zoals in de video
- Deze oefeningen mag regelmatig gedaan worden, van enkele keren per dag tot ieder wakker uur
Actieve oefeningen voor in bed
Patiënt voert de beweging uit. U (als naaste) kunt de patiënt hierbij mondeling helpen. Wanneer de oefening nog te zwaar is voor de patiënt om alleen uit te voeren, kunt u de patiënt lichamelijk ondersteunen. Deze actieve oefeningen mogen 1 tot maximaal 3 keer per dag uitgevoerd worden.
Video
Scan QR code voor een video van de oefening
Tenen naar je toe trekken
- Zorg dat de deken van de voeten af is
- De patiënt voert de oefening uit zoals in de video, u kunt hierbij helpen
- Herhaal deze beweging 10 keer met iedere voet
- Indien dit te zwaar is, is minder herhalingen ook goed
Handen knijpen (balletje)
- Zorg dat de handen en bovenop de deken liggen
- De patiënt voert de oefening uit zoals in de video
- Soms lukt het de patiënt nog niet om het balletje zelf goed vast te houden. Hier kunt u dan bij helpen
- Herhaal deze oefening 20 keer, 10 keer met iedere hand
- Indien dit te zwaar is, is minder herhalingen ook goed
Arm buigen
- Zorg dat de armen bovenop de deken liggen en genoeg ruimte hebben om te bewegen
- De patiënt voert de oefening uit zoals in de video, u kunt hierbij helpen
- Herhaal deze beweging 20 keer, 10 keer met iedere arm
- Indien dit te zwaar is, is minder herhalingen ook goed
Appels plukken
- Zorg dat de armen bovenop de deken liggen en genoeg ruimte hebben om te bewegen
- De patiënt voert de oefening uit zoals in de video, u kunt hierbij helpen
- Herhaal deze beweging 20 keer, 10 keer met iedere arm
- Indien dit te zwaar is, is minder herhalingen ook goed
- Het kan zijn dat bij deze beweging lijnen op spanning komen, ga dan niet door met de beweging.
Knie buigen - knie heffen
- Zorg dat de deken niet over het been ligt
- De patiënt voert de oefening uit zoals in de video, u kunt hierbij helpen
- Herhaal deze beweging 20 keer, 10 keer met ieder been
- Indien dit te zwaar is, is minder herhalingen ook goed
Knie strekken - been heffen
- Zorg dat de deken niet over het been ligt
- De patiënt voert de oefening uit zoals in de video, u kunt hierbij helpen
- Herhaal deze beweging 20 keer, 10 keer met ieder been
- Indien dit te zwaar is, is minder herhalingen ook goed
Ballon overtikken, of een balletje overgooien
- Zorg dat de patiënt genoeg ruimte heeft om de armen te bewegen
- Probeer rustig met u naaste de ballon over te tikken. Zoals in de video.
- Probeer dit ongeveer 10 à 20 herhalingen
- Indien dit te zwaar is, is minder ook goed
Functioneel oefenen:
Wanneer u op bezoek bent kunt u samen met de patiënt simpele dagelijkse activiteiten oefenen. De volgende activiteiten kunnen jullie samen doen:
- oefenen schrijven of tekenen
- oefenen met typen en/of spelletjes spelen op een telefoon of iPad
- oefenen met puzzelboek o.i.d.
- oefenen met bezorgde kaarten: envelop open maken en de kaart zelf uit de envelop halen
Actieve oefeningen voor in de stoel
Patiënt voert de beweging uit. U (als naaste) kunt de patiënt hierbij mondeling helpen. Wanneer de oefening nog te zwaar is voor de patiënt om alleen uit te voeren, kunt u de patiënt lichamelijk ondersteunen. Deze actieve oefeningen mogen 1 tot maximaal 3 keer per dag uitgevoerd worden.
Video
Scan QR code voor een video van de oefening
Tenen naar je toe trekken
- Zorg dat de patiënt stevig zit en de deken van de voeten af is
- De patiënt voert de oefening uit zoals in de video, u kunt hierbij helpen
- Herhaal deze beweging 20 keer, 10 keer met iedere voet
- Indien dit te zwaar is, is minder herhalingen ook goed
Knie strekken
- Zorg dat de patiënt stevig zit en er geen deken over de benen ligt
- De patiënt voert de oefening uit zoals in de video, u kunt hierbij helpen
- Herhaal deze beweging 20 keer, 10 keer met ieder been
- Indien dit te zwaar is, is minder herhalingen ook goed
Knie heffen
- Zorg dat de patiënt stevig zit en er geen deken over de benen ligt
- De patiënt voert de oefening uit zoals in de video, u kunt hierbij helpen
- Herhaal deze beweging 20 keer, 10 keer met ieder been
- Indien dit te zwaar is, is minder herhalingen ook goed
Appels plukken in de lucht
- Zorg dat de patiënt stevig zit en genoeg ruimte heeft om de armen te bewegen
- De patiënt voert de oefening uit zoals in de video, u kunt hierbij helpen
- Herhaal deze beweging 20 keer, 10 keer met iedere arm
- Indien dit te zwaar is, is minder herhalingen ook goed
Roeien
- Zorg dat de patiënt stevig zit en genoeg ruimte heeft om de armen te bewegen
- De patiënt voert de oefening uit zoals in de video, u kunt hierbij helpen
- Herhaal deze beweging 20 keer, 10 keer met iedere arm
- Indien dit te zwaar is, is minder herhalingen ook goed
Ballon overtikken, of een balletje overgooien
- Zorg dat de patiënt stevig zit en genoeg ruimte heeft om de armen te bewegen
- Probeer rustig met u naaste de ballon over te tikken. Zoals in de video.
- Probeer dit ongeveer 10 à 20 herhalingen
- Indien dit te zwaar is, is minder ook goed
Functioneel oefenen:
Wanneer u op bezoek bent kunt u samen met de patiënt simpele dagelijkse activiteiten oefenen. De volgende activiteiten kunnen jullie samen doen:
- oefenen schrijven of tekenen
- oefenen met typen en/of spelletjes spelen op een telefoon of iPad
- oefenen met puzzelboek o.i.d.
- oefenen met bezorgde kaarten: envelop open maken en de kaart zelf uit de envelop halen
Invulschema uitklapper, klik om te openen
Op de patiëntenkamer hangt een poster. Hierop kunt u zien welke activiteiten u hebt gekozen, en welke u op dat moment mag en kunt doen (deze zijn aangevinkt door de fysiotherapeut). Daarnaast vragen wij u om hierop te noteren wanneer u iets gedaan heeft. Zo kunnen wij zien hoe vaak en welke activiteiten en/of oefeningen u hebt gedaan.
Contact uitklapper, klik om te openen
Heeft u vragen? Zijn er dingen die de fysiotherapeut moet weten? Of heeft u activiteiten gekozen en is de fysiotherapeut niet in de buurt? Neem contact op met de Nazorgpoli Intensive Care en Revalidatiegeneeskunde op 088 75 588 31.
Contact uitklapper, klik om te openen
Polikliniek Nazorgpoli Intensive Care en Revalidatiegeneeskunde
Bereikbaar maandag t/m vrijdag van 8:00 – 17:00 uur.