Het is belangrijk om te praten over de laatste levensfase. Praten over de laatste levensfase is niet makkelijk. Dat geldt voor iedereen: voor uzelf, uw naasten, maar ook voor uw arts. Hier krijgt u informatie over onderwerpen waar u over kunt praten.
Scan de bovenstaande QR-code met uw telefoon om een animatie over dit onderwerp te bekijken.
In gesprek met uw arts uitklapper, klik om te openen
De afspraak inplannen
Als u in gesprek gaat met uw huisarts, zorg dan dat er genoeg tijd is om te praten. Zeg van tevoren waar u over wilt praten en geef aan dat u extra tijd nodig heeft voor het gesprek.
Voorbereiden op het gesprek
Tijdens het gesprek zal de arts vragen aan u stellen. Zorg dat u voor het gesprek met de arts nadenkt over wat uw wensen zijn.
Voorbeelden van vragen waar u over na kunt denken:
- Wie en wat is belangrijk in mijn leven?
- Wat geeft mij plezier?
- Welke mensen kunnen mij helpen als ik het moeilijk heb?
- Hoe verwacht de arts dat mijn ziekte zal verlopen?
- Welke klachten kan ik verwachten?
- Welke behandelingen zijn er om mijn klachten te verminderen? Wat zijn de voor- en nadelen van deze behandelingen?
- Wat gebeurt er als ik stop met een behandeling?
- Hoe gaat het als ik niet meer zelf kan eten en drinken?
- Wil ik bij een hartstilstand wel of niet gereanimeerd worden?
- Waar wil ik het liefste sterven? Bijvoorbeeld thuis of in een hospice?
- Waar ben ik bang voor? Wat wil ik beslist niet meemaken?
Neem iemand mee naar het gesprek
U mag iemand meenemen naar het gesprek. Zo kunnen jullie samen luisteren, vragen stellen en samen met de arts beslissingen nemen.
Drie vragen stellen aan uw arts
U kunt een gesprek met een arts beginnen door vragen te stellen. Voorbeelden van vragen kunnen zijn:
- Wat zijn mijn mogelijkheden?
- Wat zijn de voor- en nadelen van de mogelijkheden?
- Wat betekent dat voor mij?
Praten met uw naasten uitklapper, klik om te openen
Waar kan ik over praten?
Het is goed om over uw laatste levensfase te praten met uw naasten. Voorbeelden waar u over kunt praten zijn:
- Afscheid nemen van bepaalde personen.
- Personen die u in uw laatste fase om u heen wilt hebben.
- Dingen die u nog wilt doen.
- Plekken waar u graag nog naar toe wilt.
- Uw bankzaken.
- Zaken waar u over twijfelt.
- Angst voor de dood.
Tips
Als u in gesprek gaat met uw naasten, dan kan het contact veranderen. De band kan beter worden, maar ook slechter. Wij geven u een aantal tips:
Spreek af op een vertrouwde plek
Praten over de laatste levensfase kan emoties los maken bij u of bij uw naasten. Zorg er daarom voor dat u op een vertrouwde plek het gesprek voert.
Maak afspraken
Zorg dat u duidelijk bent naar uw naaste of u contact wilt houden. Zeg bijvoorbeeld dat u hoopt dat iemand iets van zich laat horen of binnenkort langskomt. Plan afspraken in met uw naasten.
Bel ook zelf
Wees niet bang om zelf als eerste te bellen. Het is goed om ook zelf uw naasten te bellen, wacht niet tot iemand anders u opbelt.
Zeg soms ook nee
Zeg gerust ‘nee’ als mensen zich opdringen of als u geen zin heeft in bezoek.
Interesse in uw naasten
Probeer interesse te tonen in de mensen met wie u contact wilt hebben.
Wilt u meer informatie? uitklapper, klik om te openen
Kijk voor meer informatie over het praten over de laatste levensfase op:
www.voorbereidinglaatstelevensfase.nl
Hebt u vragen, neem dan contact op met uw eigen behandelaar. U kunt hen bereiken via de poliklinieken of via het algemene nummer zoals hieronder vermeld.