TARGET-studie
‘Per patiënt op maat’ doseren van fludarabine tijdens de voorbereidende behandeling van een allogene stamceltransplantatie
Dit onderzoek is opgezet door het Universitair Medisch Centrum Utrecht en wordt uitgevoerd door artsen in verschillende ziekenhuizen. Voor dit onderzoek zijn 98 proefpersonen uit verschillende landen nodig. In Nederland zullen naar verwachting 80 proefpersonen meedoen.
Doel van het onderzoek uitklapper, klik om te openen
Wanneer patiënten een stamceltransplantatie van een donor gaan krijgen, ontvangen zij een voorbereidende behandeling met chemotherapie. Dit wordt de conditionering genoemd. Conditionering zorgt ervoor dat stamcellen van de donor niet worden afgestoten. Fludarabine is een van de medicijnen die gegeven wordt als conditionering. Welke dosis fludarabine een patiënt krijgt, wordt op dit moment bepaald op basis van lengte en gewicht.
Op basis van gegevens van patiënten die in het verleden een stamceltransplantatie van een donor hebben ondergaan, weten we dat bij de ene persoon een hogere hoeveelheid fludarabine in het bloed zit dan bij een andere persoon die dezelfde dosis heeft gekregen.
Tegenwoordig is het mogelijk om voor iedere patiënt beter te voorspellen wat de totale hoeveelheid fludarabine in het bloed zal zijn. In dit onderzoek willen we kijken of het beter voorspellen van de dosis fludarabine in het bloed ervoor zorgt dat een patiënt minder complicaties na de stamceltransplantatie ontwikkelt. Dit doen we door deze nieuwe manier van maatwerk-dosering te vergelijken met de standaard manier van doseren tot nu toe.
Achtergrond van het onderzoek uitklapper, klik om te openen
Na een stamceltransplantatie van een donor heeft een patiënt met name de eerste maanden een hoog risico op een aantal complicaties, zoals omgekeerde afstotingsziekte (ook wel ‘graft-versus-host disease’ of GVHD genoemd). GVHD ontstaat doordat de afweercellen van de donor de gezonde weefsels in de patiënt kunnen herkennen. Patiënten kunnen hierdoor bijvoorbeeld darmontsteking of huidafwijkingen krijgen. Omdat patiënten hier heel ziek van kunnen worden, worden de afweercellen van de donor in de eerste periode geremd.
Door het remmen van de afweercellen ontstaat er een vergroot risico op het krijgen van (soms ernstige) infecties. Een te hoge hoeveelheid van fludarabine in het bloed kan hiervoor zorgen, omdat dit medicijn de afweercellen afremt. Bij een optimale dosis fludarabine is de kans op het krijgen van infecties kleiner, zonder dat de kans op GVHD toeneemt.
Eerder onderzoek heeft aangetoond dat met de huidige manier van doseren 50% van de patiënten een dosis fludarabine toegediend krijgt waarvan wij denken dat deze te hoog is. Met een nieuwe manier van doseren denken wij dat minder dan 10% van de patiënten een te hoge dosis zal krijgen.
We willen kijken of met een nieuwe manier van doseren meer patiënten een optimale dosering fludarabine krijgen. Daarnaast willen we kijken of patiënten hierdoor een lagere kans hebben op het ontwikkelen van bijwerkingen zoals infecties. Wij verwachten dat kans op infecties met de standaard manier van doseren ongeveer 40% is en met de nieuwe manier van doseren ongeveer 15%.
Tot slot willen we kijken of de nieuwe manier van doseren uiteindelijk ook leidt tot betere overlevingskansen.
Uitvoering van het onderzoek uitklapper, klik om te openen
De duur van de voorbereidende behandeling en stamceltransplantatie is niet anders dan wanneer u niet zou meedoen aan dit onderzoek. U hoeft bij deelname aan dit onderzoek ook niet vaker naar het ziekenhuis te komen.
Dit onderzoek bestaat uit drie onderdelen:
- Keuring/geschiktheidsonderzoek
- Behandeling in het ziekenhuis
- Controle op de polikliniek
Keuring/geschiktheidsonderzoek
Eerst bepalen we of een patiënt kan meedoen. Hierbij maken wij gebruik van gegevens die bij iedere patiënt bepaald worden voordat hij of zij een stamceltransplantatie van een donor krijgt. Deze gegevens zijn nodig om de meest geschikte donor te zoeken en om de kans op complicaties als gevolg van de stamceltransplantatie in te schatten.
Behandeling in het ziekenhuis
Rondom de transplantatie wordt iemand opgenomen in het ziekenhuis (gemiddeld 5-6 weken). De duur van de opname verandert niet als wordt meegedaan aan het onderzoek.
Tijdens de conditionering, die in totaal 12 dagen duurt, krijgt de patiënt gedurende 4 dagen fludarabine. De helft van de proefpersonen krijgt fludarabine gedoseerd op de standaard manier (groep A), de andere helft krijgt fludarabine gedoseerd op een aangepaste manier om de hoeveelheid in bloed beter te voorspellen (maatwerk-doseren; groep B).
Bij ‘maatwerk-doseren’ wordt er tijdens de eerste dagen dat fludarabine wordt gegeven op vaste tijden bloed afgenomen, waarna de apotheker gaat meten hoeveel fludarabine in het bloed zit. De apotheker kan dan berekenen of de dosis in dit geval moet worden aangepast. De apotheker zal een doseringsadvies doorgeven aan de behandelend arts. Deze past – indien nodig – de dosering aan.
Loting bepaalt in welke groep de deelnemende patiënt komt. De arts heeft geen invloed op deze loting.
Controle op de polikliniek
Iedere patiënt die een stamceltransplantatie van een donor krijgt, moet na de transplantatie regelmatig naar de polikliniek komen voor controle. Als meegedaan wordt aan dit onderzoek zullen op bepaalde momenten ook gegevens en/of extra lichaamsmateriaal (bloed en /of beenmerg) voor het onderzoek verzameld worden. Dit doen we tot maximaal 1 jaar na de stamceltransplantatie.
Het verzamelen van gegevens en extra lichaamsmateriaal gebeurt tijdens de reguliere controles. Een patiënt hoeft hiervoor dus niet vaker naar het ziekenhuis te komen. Ook wordt de deelnemer niet vaker geprikt voor bloedafname en hoeven geen extra onderzoeken gedaan te worden. Er zal op de momenten waarop we extra bloed en/of beenmerg verzamelen wel een grotere hoeveelheid worden afgenomen.
Deelnemen aan het onderzoek? uitklapper, klik om te openen
U kunt vrijwillig deelnemen aan dit onderzoek. Neem voor meer informatie contact op via onderstaande contactgegevens.
Onderzoekers uitklapper, klik om te openen
Ziektebeeld
Polikliniek
Klinische studies
Contact en vragen uitklapper, klik om te openen
Heeft u na het lezen van deze informatie vragen, of wilt u meer informatie, dan kunt u altijd contact opnemen met de onderzoekers prof. dr. J.H.E. Kuball en mw. dr. M.A. de Witte via onderstaande contactgegevens.
- 088-755 7230 (stafsecretariaat)
- 088-755 7655 (polisecretariaat)
- 088-755 5878 (studieteam)
- hemat-research@umcutrecht.nl