Onderste-keelholtekanker

Onderste-keelholtekanker

Het 'hypofarynx-carcinoom' is een relatief zeldzame vorm van kanker, die ontstaat in het slijmvlies van de onderste keelholte.

De hypofarynx of onderste keelholte bevindt zich onder de strottenklep, net boven de slokdarm, en binnen het strottenhoofd. De onderste keelholte vormt de overgang van de keel naar de slokdarm. 

Oorzaken uitklapper, klik om te openen

Keelkanker komt weinig voor

In tegenstelling tot keelpijn komt kanker in de keel weinig voor. Per jaar wordt in Nederland bij ongeveer 200 mensen kanker geconstateerd in het onderste gedeelte van de keel. Het komt vaker voor bij mannen dan vrouwen, meestal boven de 50 jaar.

De meeste kankers in de keel ontstaan aan de oppervlaktelaag, het slijmvlies. Ze worden plaveiselcelcarcinoom genoemd. Soms gaat het om een ander type kwaadaardig gezwel; dat wordt op deze webpagina verder niet besproken.

Hoe  het ontstaat

Factoren die van invloed kunnen zijn op het ontstaan van keelkanker zijn:

• Roken;
• Fors alcoholgebruik (meer dan 4 eenheden per dag);
• Aangeboren aanleg.

Het is belangrijk om te weten of mond- en keelkanker in uw familie voorkomt. Specifieke genen zijn echter nog niet bekend.

Onderzoek en diagnose uitklapper, klik om te openen

Uw behandelend arts bepaalt in overleg met u welke onderzoeken er nodig zijn voor het stellen van de diagnose. En als er keelkanker wordt vastgesteld overlegt u samen over het behandelplan dat voor u het beste is.
In sommige gevallen is er al onderzoek gedaan voordat u naar het UMC Utrecht Cancer Center werd doorverwezen. Als het kan, zullen wij dat onderzoek opvragen en gebruiken. Soms is het nodig om bepaalde onderzoeken te herhalen.

De hiernaast genoemde onderzoeken en behandelingen kunnen, maar hoeven niet toegepast te worden. Dat hangt onder andere af van uw conditie, leeftijd en het stadium van de ziekte.

• Kijkonderzoek met de endoscoop: om de keelkanker goed te kunnen zien gebruikt de arts een zogenaamde endoscoop. Op de polikliniek wordt een dunne flexibele slang met licht en een camera gebruikt. Die wordt meestal via uw neus naar de keel opgeschoven om de afwijking te bekijken. Ook kan het nodig zijn om onder narcose te kijken. Hierbij worden andere endoscopen gebruikt en wordt eventueel een stukje weefsel afgenomen voor onderzoek, een zogenaamd 'biopt'.
• MRI-scan
• CT-scan
• Echografie (met eventueel aanprikken van een lymfeklier: 'cytologische punctie')
• FDG-PET-scan
• Longfoto (X-thorax)

Behandeling uitklapper, klik om te openen

Globaal worden vooral kleine kankers behandeld met een bestralingsbehandeling. Bij grotere afwijkingen wordt de behandeling eventueel versterkt met chemotherapie. Soms is een operatie de beste mogelijkheid, maar dat heeft vaak ingrijpende gevolgen. Na een operatie moet dan soms alsnog bestraald worden, soms in combinatie met chemotherapie.

Afhankelijk van de plek, de grootte en de uitbreiding van de tumor en uw conditie, besluiten we in multidisciplinair overleg wat voor ú de beste behandeling is. Een multidisciplinair overleg is een gesprek waaraan artsen deelnemen die verschillende specialismen hebben. Bijvoorbeeld een chirurg, een radiotherapeut (bestralingsarts) en een oncoloog.

Chirurgie (operatie)

Een operatie van de onderste keelholte is ingrijpend. De operatie duurt al snel 3 - 4 uur. Vaak worden tevens lymfeklieren verwijderd (een zogenaamd 'halsklierdissectie'), de operatie duurt dan langer. Als een uitgebreide reconstructie nodig is, waarbij verschillende weefseltransplantaties kunnen worden toegepast, duurt de operatie nog langer (8 tot 12 uur). Doel is dat u na de operatie weer zo goed mogelijk kan spreken, slikken en ademhalen.

Radiotherapie en chemoradiatie

Radiotherapie (bestraling) kan deel uitmaken van een behandeling die gericht is op genezing. We noemen dit een 'curatieve bestraling'. Deze bestraling kan zo nodig versterkt  worden door chemotherapie (een medicijnbehandeling). Dat wordt dan chemoradiatie genoemd. Dankzij de nieuwste technieken kan bestraling heel precies worden uitgevoerd. Het omliggende, gezonde, weefsel wordt dan zoveel mogelijk ontzien.
Bestraling kan ook alleen gericht zijn op het verlichten van uw klachten. We noemen dit een 'palliatieve bestraling'.
In een eerste gesprek zal de radiotherapeut u uitleg geven over deze behandeling.

Bij het UMC Utrecht uitklapper, klik om te openen

Gespecialiseerd behandelcentrum

Omdat de ziekte zeldzaam is, wordt de behandeling van keelkanker uitgevoerd in slechts enkele gespecialiseerde centra. Het UMC Utrecht Cancer Center is één van die behandelcentra.

Het behandelteam bij kanker van de onderste keelholte

Het behandelteam is multidisciplinair: alle specialismen die bij de zorg betrokken zijn, nemen deel. Leden zijn:

• hoofd-hals chirurgen die gespecialiseerd zijn in behandeling van kanker  (KNO-artsen en mond-/kaak-/aangezichtschirurgen)
• radiotherapeut
• medisch oncoloog
• radioloog
• patholoog-anatoom
• nucleair geneeskundige
• verpleegkundig specialisten

Bree, R. de (Remco)

KNO-arts, Hoofd-hals Oncologisch Chirurg, afdelingshoofd HHCO

Braunius, W.W.

KNO-arts, Hoofd-hals Oncologisch Chirurg

Cann, E.M. Van (Ellen)

Kaakchirurg, Hoofd-hals oncologisch chirurg

Dieleman, F.J.

Kaakchirurg, Hoofd-hals oncologisch chirurg

van Es, R.J.J.

Mond-, kaak- en aangezichtschirurg, Hoofd-hals oncologisch chirurg

Klomp, F.W.J. (José)

Verpleegkundig specialist

Rijken, J.A.

KNO-arts, Hoofd-hals oncologisch chirurg

Tijink, B.M.

KNO-arts, Hoofd-hals oncologisch chirurg

Westerink-van den Brink MANP, C.F.M. (Chantal)

Verpleegkundig specialist

Meer weten uitklapper, klik om te openen

Wat hoort er bij dit ziektebeeld

• Verpleegafdeling Hoofd-hals (chirurgische) oncologie (D5 oost)

Zorgkosten

Meer informatie uitklapper, klik om te openen

Wat u zelf kunt doen

Als de diagnose is gesteld is het van belang dat u in een optimale conditie bent. U doorstaat de behandeling dan het beste. Daarbij gaat het om leefregels op het gebied van:

• gezond eten met voldoende groenten en fruit;
• voorkom gewichtsverlies;
• stoppen met roken;
• alcohol matigen;
• voldoende lichaamsbeweging en rust nemen.

Vooruitzichten

De kans op genezing van onderste-keelholte kanker is voral afhankelijk van:

• hoe groot de tumor gegroeid is op het moment dat er klachten ontstaan, en
• of er uitzaaiingen zijn in de klieren in de hals en in de rest van het lichaam.

Bij kleine tumoren is de kans op genezing redelijk groot. Bij grotere tumoren of uitzaaiingen is die kans veel kleiner.

Emotionele gevolgen

De steun van een partner, een vriend of andere naaste is in het dagelijks leven belangrijk. Vraag hen mee bij uw bezoeken aan het ziekenhuis. Het is meestal fijn om een naaste te hebben die u kan helpen met het verwerken van de grote hoeveelheid informatie en u kan steunen tijdens de behandeling.

Op de pagina 'Hulp en ondersteuning bij kanker' leest u meer over de ondersteuning die er verder beschikbaar is, in en buiten het ziekenhuis.

Meer informatie

Meer betrouwbare informatieis te vinden op:

• de site van de NWHHT, de Nederlandse Werkgroep Hoofd-Hals Tumoren. De NWHHT is een werkgroep van medici en para-medici die gespecialiseerd zijn in kanker van het hoofd-halsgebied.
• de site van de patiëntenvereniging HOOFD-HALS, een actieve patiëntenorganisatie die informatie, lotgenotencontact en belangenbehartiging verzorgt.

Contact uitklapper, klik om te openen