Het DNA van patiëntparticipatie in kaart brengen
Het betrekken van patiënten bij de opzet en uitvoering van zorg, onderzoek en onderwijs is een ethische plicht. Het waarborgt de maatschappelijke relevantie van onderzoek en verhoogt de kwaliteit in alle drie deze domeinen. Per 1 januari 2023 is Astrid Janssens benoemd als hoogleraar Patiënt en Publieke Participatie. “We willen het DNA van patiëntparticipatie in kaart brengen.”
In veel landen - inclusief Nederland - trekken wetenschappers en patiënten al samen op bij het doen van onderzoek, het plannen van zorg en het vormgeven van onderwijs. Toch wordt patiëntparticipatie nog vaak gezien als een methode, eerder dan als een volwaardige manier van onderzoek doen of onderwijs geven. Deze leerstoel toont het engagement van het UMC Utrecht en de Universiteit Utrecht in het mede ontwikkelen van patiënt participatie als onderzoeksdomein.
Brede kennisbasis
Astrid Janssens (1977) zal aan het UMC Utrecht de kennisbasis rond patiëntparticipatie versterken. “We willen het DNA van patiëntparticipatie in kaart brengen: Wie zijn de actoren, hoe en welke kennis wordt er gegenereerd – bestaat er iets als een gedeeld kader waarbinnen we samen (kunnen) werken? Wanneer patiënten betrokken worden vallen vaak woorden als ‘de professionele patiënt’ of de ‘goede patiënt’. Wat wordt hiermee bedoeld, hoe worden patiënten gekozen en hoe evolueren ze naarmate ze meer of vaker betrokken zijn bij onderzoek of zorg. Dit zijn belangrijke vragen omdat we niet willen dat patiëntparticipatie de ongelijkheid in het zorgsysteem juist versterkt. Aansluitend hierbij moeten we ons ook de vraag durven stellen wanneer het misloopt of juist schade toebrengt aan de patiënt of aan andere betrokkenen?
Zorg, onderwijs als onderzoek zijn in het UMC Utrecht onlosmakelijk met elkaar verbonden. Toekomstige zorgverstrekkers opleiden binnen een kader waarbinnen patiëntkennis als legitieme kennis wordt beschouwd zal daarom verandering brengen in de zorg en ook in de manier waarop we onderzoek doen. Het einddoel is zowel een betere kennisbasis als een duurzame inbedding van patiëntparticipatie binnen de zorg, onderzoek en onderwijs van het UMC Utrecht.
