Deze week hebben onderzoekers Femke van Wijk en Jaco Zwanenburg van het UMC Utrecht een Vici-beurs gekregen van NWO, de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek. Met deze beurs van anderhalf miljoen euro kunnen zij in vijf jaar tijd innovatief onderzoek doen en hun onderzoeksgroep verder uitbouwen.

Jaco Zwanenburg, associate professor Advanced MRI bij de afdeling radiologie (divisie beeld en oncologie UMC Utrecht), krijgt een Vici-beurs voor zijn onderzoek naar de hartslag als informatiebron over de gezondheid van onze hersenen. Waar bestaande MRI-technieken om vaatschade in de hersenen vast te stellen beperkt zijn tot statische, indirecte maten zoals infarcten, wil Jaco hier verandering in aanbrengen door nieuwe MRI-technieken te ontwikkelen die onderzoekers in staat stellen om het ziekteproces op het niveau van de vaten zelf te bestuderen, en in een veel eerder stadium.

De hartslag als informatiebron over de gezondheid van onze hersenen
De afgelopen jaren heeft Jaco dankzij een ERC starting grant MRI-technieken ontwikkeld die de vervorming van het hersenweefsel met de hartslag nauwkeurig in kaart kunnen brengen. Met dit Vici-onderzoeksvoorstel wil hij verder gaan door ook MRI-methodes te ontwikkelen voor het meten van de vervormingen voor ademhaling en vasomotion. Jaco: “Het vernieuwende van mijn voorstel dat ik gevestigde methodes uit de seismologie ga koppelen aan de analyse van mijn MRI-beelden. Met dit ‘seismologie van de hersenen’-programma ga ik een onderzoeksplatform bouwen dat door medische onderzoekers gebruikt kan worden om ziekteprocessen zoals microangiopathie op een niet-invasieve manier te kunnen bestuderen en begrijpen. De stip op de horizon is het ontwikkelen van nieuwe biomarkers die gebruikt kunnen worden als targets voor medicijnontwikkeling in samenwerking met farmaceuten.”

Naïeve T-lymfocyten zijn niet zo naïef als ze lijken
Vorige maand maakte ZonMw al bekend dat ook Femke van Wijk, hoogleraar Immunologie van weefsels (Centrum voor Translationele Immunologie, UMC Utrecht), dit jaar een Vici-beurs ontvangt. Na eerder een Veni-beurs (2009), een Vidi-beurs (2013) te hebben ontvangen, kan Femke met deze beurs haar onderzoekslijnen uitbreiden naar de rol van naïeve T-cellen bij het voorspellen en monitoren van lange-termijn klinische uitkomsten van bijvoorbeeld stamceltransplantatie en chronische ontstekingsziekten. ​Femke en haar onderzoeksgroep gaan de diversiteit en functionele mogelijkheden van naïeve T-cellen onderzoeken, evenals hun rol bij chronische ontsteking, veroudering en stamceltransplantatie. 

Femke: “Met hulp van deze beurs is het mijn doel om definitief bewijs te leveren van cellulaire heterogeniteit in menselijke naïeve T-cellen, een nieuw paradigma te creëren over hoe naïeve T-cellen klaar zijn om te reageren, en te verduidelijken hoe dit wordt gereguleerd en kan worden gemanipuleerd. Door onder het ogenschijnlijk rustige oppervlak van naïeve T-cellen te kijken, kunnen we aspecten aan het licht brengen die strategieën kunnen bieden voor het optimaliseren van vaccinatie, herstel van het immuunsysteem, gezond ouder worden en op T-cellen gebaseerde therapieën - die allemaal afhangen van de potentie van naïeve T-cellen." 

Over de Vici-beurs
De Vici-beurs maakt samen met de Veni- en Vidi-beurzen deel uit van het NWO-Talentprogramma en is bestemd voor zeer ervaren onderzoekers die met succes een vernieuwende onderzoekslijn hebben ontwikkeld. De wetenschappers behoren tot de top tien van hun onderzoeksgebied. Daarnaast hebben ze bewezen dat ze als coach voor jonge onderzoekers kunnen optreden. Met de beurs kunnen de onderzoekers in vijf jaar tijd hun eigen onderzoeksgroep verder uitbouwen. In totaal ontvangen 33 Nederlandse toponderzoekers een Vici-beurs van ieder anderhalf miljoen euro. 

Lees het NWO-persbericht over de bekendmaking van de Vici-beurzen 2021.