Steunhart

Wanneer u ernstig hartfalen hebt en andere behandelingen niet helpen dan beoordelen wij of u in aanmerking komt voor een steunhart (left ventricular assist device of LVAD) Het steunhart kan een mogelijkheid zijn om te kunnen overleven en de kwaliteit van leven te verbeteren als het hart zelf te kort schiet.

Wat is een steunhart?

(L)VAD

Een steunhart is een mechanische pomp die de functie van uw linker hartkamer ondersteunt en gedeeltelijk overneemt. De medische naam voor een steunhart is Ventricular Assist Device (VAD), een instrument om de hartkamer te ondersteunen. Ook de term LVAD wordt gebruikt. De L staat voor Left omdat de linker hartkamer ondersteund wordt.

Twee typen steunhart

In het UMC Utrecht implanteren we twee typen steunhart:

• de HeartMate 3 van Thoratec (Abbott);
• de HVAD van Heartware (Medtronic).

Ze werken ongeveer op dezelfde manier. De arts bespreekt met u welke pomp u krijgt.  Beide typen ondersteunen alleen de linker hartkamer. De rechter hartkamer wordt niet met deze pompen ondersteund. Voor het goed functioneren van een steunhart is het daarom belangrijk dat de rechter hartkamer nog voldoende werkt.

Verschil tussen steunhart en donorhart

Het verschil tussen een donorhart en een steunhart is dat een donorhart uw eigen hart vervangt en een steunhart het eigen hart ondersteunt. Bij een steunhart blijft uw eigen hart zoveel mogelijk zelf werken en ondersteunt het steunhart de bloedsomloop.

Steunhart - harttransplanatie

Sinds 2010 is de behandeling met een steunhart in Nederland het meest toegepaste bij patiënten met eindstadium hartfalen. Door het beperkt donoraanbod in Nederland is harttransplantatie slechts voor een kleine groep patiënten een mogelijkheid.

Werking van het hart

Behandelteam

Cardiothoracaal chirurgen

drs. M. Gianoli
drs. F.Z. Ramjankhan
dr. N.P. van der Kaaij 

Cardiologen

dr. L.W. van Laake
dr. M.G. van der Meer
dr. M.I.F.J. Oerlemans
dr. M.K. Szymanski

Verpleegkundigen

Nelienke Hulstein, gespecialiseerd verpleegkundige
Irene Louwerse, verpleegkundig specialist
Anne-Marie Oppelaar, verpleegkundig specialist

Maatschappelijk werk

Lotte Wezenberg, medisch maatschappelijk werker

Fysiotherapie

Voorbereiding uitklapper, klik om te openen

Als u voor een steunhart in aanmerking komt bent u in de meeste gevallen al opgenomen in het ziekenhuis vanwege een verslechtering van de werking van uw hart. U ligt dan op één van de volgende afdelingen:

Tijdens de opname gaan wij na of uw lichamelijke gesteldheid een steunhart aan kan. Dat doen we door de zogenaamde screening. Dat houdt een vast pakket van onderzoeken in:

• röntgenfoto van hart en longen
• katheterisatie rechter harthelft.

Daarnaast

• krijgt u een tandartsonderzoek;
• heeft u een gesprek met de medisch maatschappelijk werker;
• krijgen vrouwen een gynaecologisch onderzoek of mammografie.

Tijdens de behandeling uitklapper, klik om te openen

De dag van de operatie

De dag van de operatie moet u vanaf 0.00 uur nuchter zijn. Dit betekent dat u niets meer mag eten of drinken. Wel mag in overleg met de arts uw medicijnen met wat water innemen.

Verpleegkundigen van de afdeling brengen u naar de patiëntenontvangst van de operatiekamers (holding). Vervolgens wordt u naar de operatiekamer gebracht. Als u op de operatiekamer bent, wordt u aangesloten op de bewakingsapparatuur. De anesthesist brengt u in slaap door medicijnen via een infuus. Tijdens de operatie zorgen de anesthesist en anesthesieverpleegkundige dat u goed slaapt en geen pijn hebt.

Tijdens de behandeling

De chirurg opent het borstbeen om bij het hart komen. Hierdoor hebt u een wond met een lengte van ongeveer vijftien centimeter. U wordt aangesloten op de hart-longmachine. Dit apparaat neemt tijdelijk de functie van hart en de longen buiten uw lichaam over. Vervolgens sluit de chirurg het steunhart aan. Hierna wordt de hart-longmachine ontkoppeld.
Na de operatie hecht de chirurg het borstbeen met dun metaaldraad.

Duur van de operatie

Het implanteren van steunhart is een grote operatie en duurt tussen de vijf tot acht uur.

Onderdelen van het steunhart

Het steunhart heeft een uitstroom slang of outflowcanule (1) die wordt gehecht in de lichamsslagader (aorta). De instroomslang of inflow canule (2)  plaatst de chirurg in de linker kamer en zit vast aan de pomp. Bij beide type pompen komt de besturingskabel of driveline (4) uit de buik.

Het besturingssysteem (5), de batterijen (3) en een deel van de besturingskabel bevinden zich buiten uw lichaam.

1. uitstroom slang of outflowcanule
2. instroomslang of inflow canule
3. batterijen
4. besturingskabel of driveline
5. besturingssysteem

Na de behandeling uitklapper, klik om te openen

Intensive care (IC)

Na de operatie verblijft u enige tijd op de intensive care. u krijgt medicijnen om de pompfunctie van het hart te ondersteunen en u wordt ingesteld op bloedverdunners.
Tijdens en vlak na de operatie ondersteunt een machine uw ademhaling via een buisje in de keel. Dit merkt u pas als u wakker wordt. Dit kan een benauwd gevoel geven en u kunt niet praten. Zodra u zelf goed kunt ademen verwijderen we de beademingsbuis.

Verpleegafdeling

Als u geen beademing meer nodig heeft en het goed met u gaat, plaatsen wij u over naar de verpleegafdeling cardiothoracale chirurgie (B4 oost). Op de verpleegafdeling herstelt u verder van de operatie  en start u met de revalidatie. Uw lichamelijke conditie wordt weer op peil gebracht.

Duur van de opname

De opname op de IC duurt twee tot zeven dagen. Op de verpleegafdeling verblijft u drie tot vier weken.

Instructies

Op de afdeling krijgen u of uw partner/mantelzorger van de steunhartcoördinator instructies en uitleg over het steunhart en de verzorging van de apparatuur. Ons doel is dat uzelf of uw partner/mantelzorger voor de apparatuur en uzelf kunt zorgen. Op de achtergrond zijn wij altijd aanwezig om u te ondersteunen.

MCS@home app

De MCS@home app is onderdeel van de steunhartzorg in het UMC Utrecht. Het doel van de MCS@home app is het vroegtijdig signaleren van (gezondheids)problemen, waarmee het aantal complicaties en heropnames kan worden verminderd. Ook hopen we u met deze applicatie meer inzicht te geven in het beloop van uw gezondheid en het leven met een steunhart.

Bekijk de pagina over de MCS@home app voor meer informatie.

Revalideren met een steunhart

Het Universitair Medisch Centrum Utrecht werkt nauw samen met AxionContinu rondom de zorg en revalidatie voor mensen die een steunhartoperatie hebben ondergaan. Door deze samenwerking kunt u, met een tussenstap in het revalidatiecentrum Domstate van AxionContinu, eerder starten met revalideren en bent u beter voorbereid op een veilige terugkeer naar huis.

Onderzoeken na de operatie

Na de ingreep voeren de artsen een aantal onderzoeken uit om te zien of uw lichamelijke conditie en de werking van de hartspier door het steunhart zijn verbeterd:

• echografie van het hart;
• inspanningstest;
• röntgenfoto van hart en longen.

Deze onderzoeken vinden het eerste jaar na de operatie drie keer plaats.

Mogelijke bijwerkingen en complicaties steunhart

Wij raden u aan contact op te nemen met de gespecialiseerde verpleegkundige  wanneer;

• u last krijgt van de wond;
• u steeds licht bent in het hoofd;
• u koorts heeft;
• de pomp van het steunhart alarmeert.

U blijft vanwege het steunhart onder controle van het steunhartteam in het UMC Utrecht. Dit team is het directe aanspreekpunt voor al uw vragen.

Voor problemen en calamiteiten zijn we vierentwintig uur per dag voor u bereikbaar.

Bij het UMC Utrecht uitklapper, klik om te openen

Het UMC Utrecht is hét Hart- en vaatcentrum van midden-Nederland. Ons doel: minder hart- en vaatziekten. Hieraan werken we elke dag tijdens de patiëntenzorg, door wetenschappelijk onderzoek en door onderwijs.

Wachttijden uitklapper, klik om te openen

Lees meer over wachttijden

Meer weten uitklapper, klik om te openen

In het geval dat u of uw kind deze behandeling ondergaat, kunt u onder ‘Afspraken’ in het patiëntportaal Mijn UMC Utrecht praktische informatie over de afspraak vinden.

Naar Mijn UMC Utrecht

Wat hoort er bij deze behandeling

• Centrum Hart- en vaatcentrum

Relevante websites

Zorgkosten

Meer over zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen